Zelden zal een jury van een cabaret/kleinkunstfestival het zo makkelijk hebben gehad als op de finaleavond van het vijfendertigste Amsterdams Kleinkunst Festival. Valentina Tóth verpulverde haar medefinalisten. Wat een muzikaliteit, wat een podiumkracht, wat een lef. Wat een talent!

Zoals iedereen in de zaal op zijn klompen kon aanvoelen, ging Tóth ervandoor met zowel de Jury- als Publiekprijs. De jury, met onder meer Jörgen Tjon A Fong, de nieuwe directeur van De Kleine Komedie, regisseur Silvia Andringa en componist Tom Dicke, was zeer lovend over de winnares: ‘Valentina Tóth toont zich in haar ode aan de hysterische vrouw een fenomenaal performer die snel en goed tussen de verschillende typetjes en nummers kan schakelen. Zij weet dat te combineren met virtuoos pianospel, een fantastische zangstem en goed gecomponeerde nummers.’

Een nieuweling op het podium is Tóth zeker niet. Na haar studie klassiek piano aan het conservatorium in Brussel, studeerde zij in 2018 af aan het RITCS in Brussel, waarna zij rollen speelde bij onder meer Toneelschuur Producties en Theater Antigone. Haar beide opleidingen en acteerervaringen zien we terug in haar overweldigende programma Wildgroei.

In een totaal uit de hand lopende, moorddadige scène over een Spaanse vrouw die het slachtoffer is van de kindertoeslagenaffaire laat Tóth zien dat maatschappelijk geëngageerd cabaret tussen al het ik-ik-ik-cabaret gelukkig nog niet dood is. En als het dan persoonlijk moet worden, laat het dan ook maar all the way gaan. Zoals in haar vierde en laatste ‘hysterische vrouw’ die haar eigen lichaam kritisch bekijkt en laat bekijken. Een van de beste half uurtjes van 35 jaar AKF.

Wat de uit Curaçao afkomstige Collin Edson, die het spits moest afbijten na de smakelijke presentatieopening van Thomas van Luyn, op het podium deed was volkomen onduidelijk. Net als de rede voor de aan hem toegekende aanmoedigingsprijs, de Shaffy Cheque ter waarde van 2500 euro. Waarschijnlijk heeft nog nooit iemand zo bloedeloos zijn coming out verhaal verteld als Edson, die aardig kan dansen, maar daar hoor je geen prijs mee te winnen op een kleinkunstfestival. In de vijfentwintig minuten viel één behoorlijk grapje te noteren. Of zoals een bekende cabaretier-regisseur in de foyer over deze kandidaat verzuchtte: ‘Dat was misverstand op misverstand.’

Ook veel misverstanden bij Britt van Tooren, maar daar hadden ze een theatrale functie en zorgden ze voor een fel half uurtje. Van Tooren, die in 2020 cum laude afstudeerde aan de opleiding Muziektheater aan het ArtEZ conservatorium, kwam nog enigszins in de buurt van Tóth met haar voorstelling Ik hoop dat deze titel je aanspreekt. Daarin vroeg ze zich af of ze wel voor het leven zou hebben gekozen als ze een sneak preview had mogen bekijken. Maar zoals we van het tegeltje al weten: Van het concert des levens krijgt niemand een program. Toch was het zoeken naar het antwoord op haar vraag interessant.

Na heel veel slim bewandelde zijpaadjes van mitsen en maren met pittige muziek kwam ze tot een mooi onderbouwd positief antwoord. Haar half uurtje zat barstensvol metaforen, die waarschijnlijk avondvullend beter op z’n plek kunnen worden geplaatst. Ja, kom maar op met een programma van anderhalf uur. De jury zag in haar ‘een energieke theaterpersoonlijkheid met een oorspronkelijke kijk op het leven’. De aanmoedigingsprijs zou bij Britt van Tooren in betere handen zijn geweest.

Foto: Anne van Zantwijk