Veel lof vanavond voor Trojan Wars op het Gala van het Nederlands Theater. De marathonproductie van HNTjong en Het Nationale Theater ontving in de Amsterdamse Stadsschouwburg de Gouden Krekel voor de meest indrukwekkende jeugdtheaterproductie van het afgelopen seizoen. Hoofdrolspeler Bram Suijker ontving de Louis d’Or en kostuumontwerper Carly Everaert de Prosceniumprijs.

‘Een grootse theaterprestatie’, noemde de jeugdtheaterjury Trojan Wars. ‘Al bingewatchend worden we het vieze feest van een oorlog ingetrokken, met jeugdige onschuld als eerste slachtoffer’. Acteur Bram Suijker ontving voor zijn rol van Achilles in de voorstelling de Louis d’Or, de prijs voor de meest indrukwekkende mannelijke hoofdrol van het voorbije theaterseizoen. Hij toonde zich volgens de VSCD-Toneeljury een opvallend veelzijdig acteur. ‘Hij breit de scènes tot een geheel, en kleurt dan plots weer regelrecht tegen. Hij observeert en waardeert. Hij heeft lief en stoot af.’ Het afgelopen seizoen mag volgens de jury zelfs ‘met recht het seizoen van Bram Suijker genoemd worden’.

Carly Everaert, die de kostuums van Trojan Wars ontwierp, ontving de Prosceniumprijs voor haar hele oeuvre. Mede dankzij haar onovertroffen bijdrage zal Trojan Wars volgens de jury niet snel vergeten worden. ‘Zij is een kunstenaar die consequent tegen de verwachtingen inkleurt, waardoor ze op spannende en onmiskenbare wijze reliëf aanbrengt in de personages op de vloer.’

Op de ‘Oscar-avond’ van het Nederlandse theater werden vandaag tien prijzen uitgereikt. Actrice Hadewych Minis ontving de Theo d’Or voor de meest indrukwekkende vrouwelijke hoofdrol van het voorbije theaterseizoen. De jury vond het bijzonder knap hoe ze in Girls & Boys van Toneelgroep Oostpool een band met het publiek wist op te bouwen. ‘Het publiek leeft mee, geniet mee en lijdt uiteindelijk ook mee.’ Aan het einde is het publiek volgens de jury net zo radeloos als haar personage.

In een krachtige speech noemde Minis de prijs vanavond ‘een uitroepteken op de schreeuw die deze voorstelling is, een schreeuw die gehoord moet worden’. Ze wees op de zes miljoen vrouwen per jaar die sterven alleen omdat ze vrouw zijn en rekende op ieders verantwoordelijkheid om onze samenleving beter vorm te geven.

De Toneelprijzen voor ‘de meest indrukwekkende bijdragende rol’ (de Arlecchino en Colombina) gingen naar Helen Kamperveen voor haar rol in What is Love van Theater Utrecht en DOX en naar Majd Mardo voor zijn rol in Age of Rage van het ITA-Ensemble. Uit alles in Kamperveens vertolking spreekt volgens de jury ‘passie en loepzuiver vakmanschap, waarmee ze de voorstelling optilt en ook haar medespelers op sleeptouw neemt’. Mardo zette als Orestes in Age of Rage te midden van een overrompelend spektakel een jonge man neer die tegelijkertijd krachtig en broos wordt vertolkt. ‘Hij is soms zwaar in zijn uitingen en dan weer vederlicht.’ Beide prijswinnaars spraken in hun speech hoopvol over groeiende diversiteit in het theater, ook al had dat al veel eerder moeten gebeuren. ‘Wat wordt het mooier en spannender’, zei Kamperveen. ‘Laten we samen deze liefdesdans verderzetten.’

De tweede Gouden Krekel, voor de meest indrukwekkende podiumprestatie in het jeugdtheater, ging naar Perry Gits. Hij maakte indruk met zijn multidisciplinaire optreden in Perry (15+) van Tafel van Vijf muziektheater. ‘Gits is fantastisch in het fluïde universum dat hij met zijn personage en entourage creëert. Hij transformeert, intrigeert en fascineert.’ Een ‘Raad van wijze kinderen’ reikte de Krekels uit. Zij hadden ook advies voor de sector in de zaal. Graag zouden ze meer voorstellingen willen zien over de natuur, het heelal, klimaatverandering en cyberpesten.

De Regieprijs was voor Ilay den Boer, die in Salomonsoordeel de toeschouwer meeneemt in de morele dilemma’s die komen kijken bij het beoordelen van een asielaanvraag. De eerste winnaar van de vernieuwde VSCD-mime/performance-prijs is De Gabber Opera van Urland. Het performancecollectief brengt daarin een ode aan de roes van het nachtleven. De prijs werd uitgereikt door mime-collectief Het Paradijs, dat de award-show daarvoor even stillegde met een actie voor meer prijzen voor makers achter de schermen. Ook in menig dankwoord werden deze ongeziene medewerkers dit jaar genoemd.

De ACT Award namens de belangenvereniging voor acteurs ging naar Intimiteitscoördinatie Nederland, ‘een organisatie waar we niet meer omheen kunnen’. De acteurs bedankten oprichters Markoesa Hamer, Cynthia Abma, Marjan Lammers en Anna van Schijndel voor hun uitzonderlijke inzet om intimiteitscoördinatie op de kaart te zetten als een onmisbaar onderdeel van de Nederlandse film- en theaterwereld.

Host van de avond was Wunderbaum, die daarvoor de piste en de kostuums van hun voorstelling The Clowns Convention inzette. Met grapjes over het afgelopen seizoen (‘Zullen we ons Internationale Clowns Amsterdam noemen?’) en commedia dell’arte-acts zorgden de clowns voor de nodige relativering van het hele prijzencircus.

Foto: Anna van Kooij