In een open manifest doen theatermakers Luk Perceval, Oscar van Rompay en Bert Luppes openlijk afstand van het beleid van NTGent onder artistieke leiding van Milo Rau. Ze stellen dat de veilige, duurzame werkomgeving door beslissingen van Rau onder druk is komen te staan en pleiten voor herinvoering van een vast ensemble.

Het negen kritiekpunten tellende manifest verscheen vanochtend in de Vlaamse krant De Standaard. De drie makers hekelen daarin de slechte arbeidsvoorwaarden en gebrek aan overlegstructuur bij het Gentse stadstheater, dat in 2017 het dertien acteurs tellende vaste ensemble (waar Van Rompay en Luppes deel van uitmaakten) ontbond – in navolging van de andere twee Vlaamse stadstheaters KVS en Toneelhuis. Acteurs en makers worden sindsdien uitsluitend op projectbasis geëngageerd.

Het gezelschap zou met de afwezigheid van een artistieke kern en vast ensemble meerstemmigheid nastreven, maar volgens de briefschrijvers is het stadstheater in de praktijk verworden tot ‘een productiehuis waarin het reilen en zeilen wordt bepaald door één man’. Door uitsluitend met kortlopende contracten te werken zou het gezelschap ‘een neoliberaal en sociaal onzeker werkkader’ creëren waarin kunstenaars zich niet kritisch zouden durven uitlaten, uit vrees voor verlies van de schaars geboden kansen. ‘Het enige artistieke contract dat sociale bescherming en artistieke continuïteit biedt, is dat van artistiek leider Milo Rau. Alle andere artiesten zijn afhankelijk van zijn willekeur.’

Ook zijn ze kritisch op het interne beleid van het gezelschap, waarin beslissingen ‘topdown worden doorgevoerd’ en gebrek is aan transparantie. De ‘uithuizigheid’ van de artistiek leider resulteert er volgens hen bovendien in dat artists in residence doorgaans niet in dialoog moeten met Milo Rau, maar met de zakelijk leider, bij wie zakelijke argumenten ‘altijd voorrang hebben op de artistieke’. Perceval licht in De Standaard toe dat ze met hun manifest zeker niet uit zijn op het aftreden van Rau, maar ‘wel dat er beter geluisterd wordt naar de kunstenaars die tenslotte de ziel van dit huis zijn’.

Vrijdagavond kwam Milo Rau met een reactie in De Morgen. ‘Wij zijn ervan overtuigd dat ons model van een open, divers ensemble veel meer kansen en vrijheid geeft aan de makers, en ruimte aan acteurs, dan het kleine en exclusieve ensemble dat we tot 2018 hadden.’ Hij stelt dat er veel meer jonge, pas afgestudeerde mensen met veel meer verschillende achtergronden bij het gezelschap werken dan in de tijd van zijn voorganger Johan Simons, toen er een vast (volledig wit) acteursensemble was aangesteld. ‘Ik ben geen “voetbaltrainer” met een vast team. Ik wil bij NTGent allerlei teams ontvangen.’

Hij benadrukt niet terug te willen naar het ‘exclusieve model’ van 2018. ‘Met NTGent proberen we zo veel mogelijk open artistieke ruimte te creëren, voor jonge en oudere acteurs, om deel uit te maken van een project of een productie. In die zin streven we naar continuïteit, ook door te investeren in trajecten. We voorzien budget voor acteurs om te studeren of te onderzoeken, we bieden repetitieruimte aan en we hebben een eigen ontwikkelingsprogramma voor jonge makers. We willen daarin onze verantwoordelijkheid nemen als stadstheater.’

Milo Rau bestrijdt dat alles bij NTGent door één man bepaald zou worden. ‘Over het programma beslissen we met het ganse artistieke team. Het enige waar ik echt op aanstuur: dit stadstheater openstellen voor meer dan een exclusief groepje makers.’

Het gezelschap benadrukt bovendien in een gezamenlijke reactie net als de hele Vlaamse theatersector te kampen met krimpende middelen. ‘Onafhankelijke kunstenaars zijn niet zeker genoeg, ze zijn afhankelijk van kleine baantjes, van het dagelijkse werk. In deze omgeving proberen we een veilige context te bieden voor zoveel mogelijk artistieke families.’

Foto Lam Gods uit 2018, Raus eerste voorstelling als artistiek leider bij NTGent: Michiel Devijver

Aangepast op 30 april: Vrijdagavond kwam er een reactie van Milo Rau. Dat is aan dit bericht toegevoegd.