Het theaterbudget voor vierjarige subsidies bij het Amsterdams Fonds voor de Kunst (AFK) staat sterk onder druk door een beleidsmatige samenloop van omstandigheden. Dit melden bezorgde aanvragers bij het fonds. Zij becijferen een bezuiniging van 16 procent.
Eerder deze maand adviseerde de Amsterdam Kunstraad over de uitbreiding van de Amsterdamse Basisinfrastructuur (A-BIS) met 14 culturele instellingen. In de periode 2021 -2024 wordt de A-BIS gevormd door in totaal 36 instellingen. De overige instellingen in gemeentelijke Kunstenplan krijgen geld via het AFK. De gemeenteraad wil een groter aantal culturele instellingen in de ABIS brengen omdat ze een functie vervullen in de stad. Zo kwam er binnen de podiumkunsten ruimte voor twee theatergezelschappen die ‘gericht op de inclusieve stad nieuwe/onvertelde verhalen vertellen’.
Om dit te betalen werd budget overgeheveld van het AFK naar de ABIS: 3,7 miljoen voor alle disciplines. De belofte van de gemeente was om deze operatie ‘budgetneutraal’ te doen: de verschuiving van geld zou gepaard moeten gaan met een even grote verschuiving van instellingen: Die 14 nieuwe A-BIS-instellingen zouden immers niet meer door het AFK gesubsidieerd hoeven worden. En mocht de Kunstraad minder uitgeven, dan zou het resterende deel van de 3,7 miljoen terugvloeien naar het AFK.
Maar door de keuzes van de Kunstraad valt de uitkomst heel ongunstig uit voor de discipline theater. Voor die twee nieuwe gezelschappen in de A-BIS koos de raad niet voor een ‘duur’ gezelschap als Orkater – dat nu 540.000 euro per jaar krijgt – maar voor het ‘goedkopere’ Likeminds (nu 232.000 euro) en Rose Stories – dat nog helemaal geen meerjarige subsidie krijgt. Omdat de raad in andere disciplines hogere budgetten uitdeelt komt het totaal voor nieuwe A-BIS instellingen met 4,7 miljoen ruim boven de 3,7 miljoen en gaat er geen geld retour naar het AFK.
Daarbij komt dat het AFK subsidieplafonds hanteert per discipline, die vóór de start van de aanvraagcyclus worden vastgesteld. Dit gebeurt op basis van het verwachte aantal aanvragen: binnen elke discipline moet iedere aanvrager evenveel kans hebben om gehonoreerd te worden. Hierin is rekening gehouden met de naar de A-BIS verplaatste instellingen. Voor theater is het aanvraagplafond voor de komende periode 5,2 miljoen euro, bijna anderhalf miljoen minder dan de 6,7 miljoen in de huidige periode.
Maar die anderhalf miljoen minder wordt nu nauwelijks ingelopen door overheveling van de verschoven instellingen. Sterker nog: Orkater klopt alsnog aan bij het AFK. Omdat ook vaste waarden als de Krakeling en Theater Bellevue aanvragen bij het AFK, is het zeer wel denkbaar dat er slechts 2,3 miljoen overblijft voor vijftig aanvragers in de discipline theater. De rest van het budget is ‘weggelekt’ naar de A-BIS. In de praktijk ontstaat dus een ernstige bezuiniging, waar de gemeente juist extra geld voor de kunsten beloofde.
Dit is des te ernstiger omdat het landelijke Fonds Podiumkunsten voor grotere instellingen als eis stelt dat ze ondersteund worden door hun gemeente. Zo dreigt een technisch mankement in de subsidiesystematiek ernstige gevolgen te krijgen voor de theatersector in Amsterdam.
Zowel de Kunstraad als het AFK erkennen het probleem. Kunstraad-secretaris Guikje Roethof: ‘Dit is inderdaad problematisch, de kunstraad heeft van meet af aan gewezen op de nadelen van dit systeem.’ ‘Dit pakt ongunstig uit voor theater’, zegt ook AFK directeur Annabelle Birnie. ‘Het is absoluut geen beleid om een discipline minder te bedelen, maar dit is de uitkomst van het systeem dat gekozen is.’ Zij ziet geen eenvoudige oplossing: ‘De subsidieaanvraag bij het AFK is als tenderprocedure gebonden aan specifieke regels en daar mag je tussentijds niets in wijzigen.’
Erica van Eeghen van het Dans en Theater Overleg Amsterdam en Kees Blijleven namens het Amsterdams Overleg Theaters noemen de situatie niet acceptabel en roepen de gemeenteraad op om een oplossing te vinden. Blijleven: ‘Het kan toch niet zo zijn dat we dit allemaal een onwenselijke uitkomst vinden en dat er niks aan kan gebeuren?’
De Amsterdamse gemeenteraad vergadert maandag over de adviezen van de Kunstraad. Het AFK maakt haar vierjarige besluiten op 3 augustus bekend.
beeld Herman van Bostelen
De Nieuwe Regentes viert zijn tiende verjaardag met een naamsverandering. Vanaf nu zal het theater weer als vanouds ‘De Regentes’ heten. Naast de ‘nieuwe’ naam heeft het Haagse theater voor de gelegenheid ook een nieuw logo en een nieuwe website ontwikkeld. (meer…)
Peter Hendrikx wordt 1 mei directeur ‘Performing’ van ontwikkelingsinstelling De Nieuwe Oost en directeur van Theater aan de Rijn. Hij volgt daarmee Eve Hopkins op, die na ruim tien jaar de Arnhemse plek verruilt voor Theater Bellevue in Amsterdam.
Bestaande instellingen als ICK en Nationale Opera en Ballet krijgen iets minder geld van Amsterdam om nieuwe instellingen extra te kunnen belonen. Daarmee verschuift geld van de klassieke podiumkunsten naar de genres beeldende kunst, letteren en film, die traditioneel minder gesubsidieerd worden. Dat staat in het advies Om de stilte heen dat de Amsterdamse Kunstraad vandaag aanbiedt aan wethouder Meliani van cultuur. (meer…)
In een tussenrapportage aan gemeenteraad en college van B&W schrijft de Amsterdamse Kunstraad (AKr) dat Amsterdam zwaar door de landelijke bezuinigingen wordt getroffen en dat ook de gemeente niet kan ontkomen aan bezuinigen. Maar in tegenstelling tot de regering zal de gemeente Amsterdam wel een productiehuis voor theater en een productiehuis voor dans subsidiëren om […]
