De private fondsen Ammodo en Fonds 21 dichten deze kunstenplanperiode het subsidiegat bij Frascati Producties. Afgelopen december werd bekend dat het productiehuis de komende jaren fors minder overheidssubsidie gaat ontvangen dan voorheen. Met de ondersteuning van de fondsen gaat Frascati Producties er nu zelfs op vooruit. ‘Frascati gaat door: sterker en scherper dan ooit.’ (meer…)
Het einde van Frascati Producties lijkt onafwendbaar. Het productiehuis kreeg afgelopen zomer een positief advies van de Raad voor Cultuur, maar geen geld wegens onvoldoende budget. Alle hoop was gevestigd op het tweede coronasteunpakket voor de cultuursector, maar maandag werd bekend dat Frascati uit die pot slechts een overbruggingssubsidie van zes maanden ontvangt.
Maandag presenteerde cultuurminister Van Engelshoven de verdeling van de 482 miljoen extra cultuursteun voor de eerste helft van 2021. Instellingen die voor de komende vier jaar een positief subsidieadvies hadden gekregen, maar waarvoor geen budget was, besloot ze een overbruggingssubsidie van een half jaar te verlenen.
Frascati Producties had echter op veel meer gehoopt, omdat 95 procent van hun financiering direct naar jonge makers gaat die zwaar getroffen zijn door de coronamaatregelen. Frascati wijst naar een brief van de minister waarin ze schrijft dat ‘het juist nu van belang is om talent voor de sector te behouden en ervoor te zorgen dat de plekken waar dit talent zich kan ontwikkelen niet verdwijnen’. Ze noemt daarbij expliciet ‘productiehuizen en festivals die jong talent dat net van de opleiding komt, begeleiden bij het maken van een eerste productie en ook een plek bieden om dat te laten zien’.
Voor artistiek directeur Mark Timmer is het daarom ‘een volstrekt raadsel hoe de minister de terechte en grote zorg voor toekomstige generatie en het behoud aan infrastructuur voor jonge makers rijmt met een overbruggingsperiode van 6 maanden. Juist in tijden van crisis moet de aandacht uitgaan naar de meest kwetsbare groep; de makers van de toekomst.’ Daarbij benadrukt Timmer nogmaals de unieke plek van Frascati in het landschap: al twintig jaar lang een breed productiehuis voor makers die echt net van school komen en nog niet gekozen hebben voor een specifiek profiel. Jaarlijks begeleidt het huis zo’n twintig jonge mensen.
Samen met PLAN Brabant (ook positief beoordeeld en niet gehonoreerd) had Frascati Producties een noodplan opgesteld om met coronamiddelen alsnog door te kunnen. Het zou dubbele winst opleveren: inkomen voor pas afgestudeerden en een oplossing voor de terugval aan talentontwikkelingsplekken (ongeveer 40 procent). Bij de ontwikkeling van dit plan werden ze gesteund door de Raad voor Cultuur, het kunstenveld en de kunstvakopleidingen. Dit plan werd maandag dus terzijde geschoven.
Volgens Timmer heeft Frascati Producties nu echt alles op alles gezet. Een Red Fracati-filmpje met Halina Reijn werd 150.000 keer bekeken. Er werden brieven geschreven vanuit de opleidingen en het veld (ook uit Vlaanderen) en er werd contact gezocht met de pers. Gisteren werden nieuwe steunbetuigingen vanuit het veld verstuurd. ‘We hebben in de podiumkunsten een ideale springplank voor jong talent en daar dreigt de bijl in te worden gezet. We gaan enorm veel kwaliteit verliezen.’ schreef Ivo van Hove in een persbericht. ‘Dat is het ergste van het ergste.’ Rob Ligthert, directeur Toneelacademie Maastricht, spreekt van een schande. ‘Wat een verschraling en verarming.’ Theatermaker Sadettin Kirmiziyüz laat weten dat hij bij het productiehuis voorstellingen heeft kunnen maken die bepalend zijn geweest voor zijn signatuur als maker.
Timmer heeft echter nog weinig hoop. ‘Iedereen vindt dat het niet kan, ook veel beleidsmakers op persoonlijke titel, maar het gebeurt gewoon toch. Heel pijnlijk.’ Het laatste woord is nu aan de Tweede Kamer, die maandag de plannen en de begroting van minister Van Engelshoven behandelt. Frascati Producties heeft alle cultuurwoordvoerders maximaal geïnformeerd.
Ook voor PLAN Brabant, een samenwerkingsverband van tien culturele partners in Brabant, is het spannend afwachten. Ze kunnen nog geen uitspraken doen over hun voortbestaan, maar zetten volop in op de politieke lobby voor maandag.‘Het probleem en de urgentie worden gezien’, zegt projectcoördinator Andrea van Wingerden hoopvol. Extra zuur voor PLAN is dat het afgelopen jaren gesubsidieerd werd door het Fonds Podiumkunsten, dat hen per 2021 doorverwees naar de Culturele Basisinfrastructuur (BIS) waar ze een ontwikkelingstelling konden worden. ‘We kregen er ook een fantastisch advies, maar er waren maar 15 ontwikkelplekken te verdelen waardoor we alsnog afvielen.’ Bij het Fonds werden later alle positief beoordeelde instellingen waar eerst geen budget voor was gered. Dat gebeurde niet bij die zogenoemde B-lijst van de BIS. Frascati en PLAN behoren nu tot de laatste reeds bestaande en positief beoordeelde podiumkunsteninstellingen die straks geen rijksgeld meer krijgen. ‘We zijn de twee bedrijfsongevallen.’
Foto: Oorlog en Vrede van Florian Myjer bij Frascati Producties, Bas de Brouwer
HET GEITENPAD van RUTTE gaan bewandelen…
Hoe beweeg je in een paar dagen (ma. 23 nov = kamerdebat) dat ambtelijk #OCenW (zijn er klaar mee) minister #vanEngelshoven alsnog het advies van de #RvC gaat omzeilen en/of hun net gepubliceerde extra Coronamiddelen alsnog voor talentontwikkeling bij Frascati, PLAN Brabant e.a. inzetten.
#1. De #RvC heeft boter op het hoofd door met onduidelijke criteria voor ontwikkelinstellingen en productiehuizen 68 instellingen toe te laten met nauwelijks een toereikend budget. De Commissie adviezen zijn gecorrigeerd voor musicalontwikkelaars en bij festivals. Hier zit geen soelaas meer, behalve een bezwaarprocedure .
#2. Net voor de zomer is er een motie van o.a. GL en SP aangenomen om nog eens goed naar de talentontwikkeling te kijken en met gegevens te komen over het #afbraak% in de podiumkunsten (gericht op de positieve adviezen van Frascati, Plan Brabant ea.)
#3. In het najaarsoverleg in de 2e Kamer rond Kunsten kwam hierover geen helder antwoord, behalve dat de Minister zou kijken of ze in het kader van de Corona-maatregelen nog wat lucht en fin. ruimte op dit terrein kon creeren.
#4. Nu in haar laatste brief ter afhandeling van Kunstenplan en 3e Corona maatregelen beaamt ze het #belang van #talentontwikkeling middels afbouw tot zomer 2021 (sic!). Geen structureel reddingsplan noch mbt Kunstenplan (dan zouden er veel meer positief beoordeelde instellingen in aanmerking moeten komen, noch voor het uitgebreide voorstel van Frascati ea. in het Coronadossier. Procedureel lijkt de Minister dus vast te zitten.
#5.Voor een meerderheid in de #TweedeKamer om dit af te wenden zonder gezichtsverlies van #OCenW zijn naast de progressieve oppositie minstens D66 en CDA nodig.
#6. Een uitweg zou het volgende #geitenpad kunnen zijn: Bij de besteding van de Coronamiddelen die op 23 november a.s. worden vastgesteld zit ook een deel voor het #FondsPodiumkunsten en die de opdracht geven dit voornamelijk te besteden aan #meerjarige talentontwikkeling & instellingen. (bv jaarlijks x een budget ala Nieuwe-makersregeling).
#7. #Gaanwedatfiksen!?
Een ongekende schande dat dit kan gebeuren! Echt totaal onbegrijpelijk. Veel sterkte!!
Wat nog te zeggen… Frascati Producties betekent zo veel voor het Nederlandse theater.
Misschien kan dit gebeuren omdat we het ‘for granted’ zijn gaan nemen dat er een plek is waar er niet primair resultaatgericht wordt begeleid (“Shows leveren! Hits scoren! Sterrenregen!”). Een plek waar de artistieke leervraag zorgvuldig geformuleerd wordt, waar je het ambacht leert van makerschap, en niet per se dat van toneelregisseur.
Talentontwikkelen wordt hier begrepen als ontvouwen: iets dat je moet laten gebeuren, of beter, waarvoor je dienend de voorwaarden schept. Niet iets waarop je kunt sturen of waar je targets op kunt plakken. En niet alleen de bekende alumni van Frascati Producties (en hun publiek) hebben daar iets aan. Ook scenografen, dramaturgen, licht-, geluid- en kostuumontwerpers en andere leren hier wat het betekent om te functioneren als artistiek team. Hoe je in samenwerking je eigen discipline waarborgt. Ik heb het zelf mogen ervaren in onder meer een TA-2 productie en een Fraslab. Naar de presentatie van die laatste kwam mijn man (een Brit) kijken op onze tweede date. Hij wist niet wat hij zag: echt uniek vormonderzoek.
Frascati Producties is zoveel meer dan een plek om even wat meters te maken. Ze vertegenwoordigen een onvervangbare waarde. Samen met ons locatietheater maakt de werkwijze en signatuur waar Frascati Producties voor staat het Nederlandse theater zo uniek en aantrekkelijk in de wereld.
Het is allemaal al gezegd, met deze of andere woorden. Wat rest is ‘onbegrijpelijk’, ‘kapitaalvernietiging’ en ‘eeuwig zonde’. Laat genoteerd zijn dat het verdwijnen van Frascati Producties precies tegelijk getimed is met het afschaffen van de tweejarige AFK Ontwikkelsubsidie voor nieuwe makers in Amsterdam. Over 4, 6, 8 jaar nemen we de schade op.