.in which dimension are we dancing, de nieuwste dichtbundel slash performancetekst van actrice en schrijfster Sarah Ringoet, neemt je mee door recent en schrijnend liefdesverdriet. In korte, Engelstalige gedichten en teksten beleef je de veelheid van emoties die komen kijken na een break-up.
.in which dimension are we dancing is Ringoets tweede Engelstalige werk, na NOT | STILL uit 2021. Net zoals NOT | STILL is .in which dimension are we dancing een verzameling van poëtische performance-teksten. De bundel bestaat uit twee delen: poems, en 500 questions. Die tweede is een langere tekst, bestaande uit 500 opeenvolgende vragen.
De teksten overlappen in discipline, wat een comfortabele verwarring oproept: het boek zweeft ergens tussen dichtbundel en performancetekst. Lees je de gedichten als woorden op papier, met je eigen innerlijke stem als performer, of lees je ze als theatrale teksten, een blauwdruk voor een performer op de bühne? In hoeverre zit er een lijn of opeenstapeling tussen de gedichten, of zijn ze los van elkaar te lezen? Het is van beide een beetje, en die interdisciplinariteit in de tekst vormt zijn eigen fijne laag.
De vorm is associatief in rijm, bijna in een kleine stream of consciousness, maar dan in korte dichtvorm. De woorden volgen elkaar op in klank of betekenis, wat vaak voor een up-beat tempo zorgt in de cadans en het ritme. De teksten zijn poëtische mijmeringen doorspekt met tussenwerpsels, kreten en uitroepen. Een lekkere clash tussen filosofische gedachten en meer rauwe, concrete uitroepen. Het is snel, en het associatieve is dubbel: soms wordt er verder geassocieerd op een idee of taalvorm, soms zet een nieuwe regel een andere gedachte in, een andere buiteling, een andere hersenkronkel. Je raakt echter nooit verloren: de gedichten zijn bondig en de vaart van die buitelingen houdt je bij de les.
Dat wispelturige heeft bijna iets bipolairs en dat komt ook lekker overeen met de thematiek: de ups en downs van liefdesverdriet. Je wordt heen en weer gepingpongd tussen de verscheurende gevoelens die hartenzeer oproepen. Er zit iets confronterends in de herinnering dat liefdesverdriet en de verwerking ervan niet lineair is. Dat niet-lineaire komt terug in de gedichten zelf, en de snelheid waarmee op een andere tak wordt gesprongen, en over de gehele bundel. De maanden volgen elkaar op, maar de emoties zijn onvoorspelbaar – en daarin schuilt de herkenning. Je hunkert naar iemand, naar een nostalgisch verleden, een what happened to us?. Gelijktijdig wil je diegene aan stukken rijten, uitkafferen, in je armen sluiten, nooit ontmoet hebben, en opnieuw ontmoeten.
Ringoet neemt je met gemak mee naar die state of mind: op de bodem van die put, met al dat verdriet. Niet alleen op de bank met een bak chocolade-ijs, maar ook de woede, het verlangen, de snauwen, de lelijkheid die erbij komt kijken. De tweedeling van ‘het is uit’: iemand is weg en dat heeft je even overhoop getrokken. Het is knap hoe Ringoet met slechts een paar woorden zowel het ontroerende als ook het lelijke van hartzeer weet te vatten.
Het tweede deel, 500 questions, schakelt naar een net iets andere sfeer en vorm. De tekst bestaat uit 500 vragen, variërend van concreet (are you a morning person?) tot schrijnend (have you ever asked someone not to come back?) en uitdagend (do you think we will meet again?).
500 questions is een oefening in toenadering zoeken, en ergens ook in uithoudingsvermogen. Elke vraag is minutieus uitgedacht, er is geen sprake van opvulling. Dan zijn 500 vragen toch wel echt veel vragen, en dat merk je in de rol die je als lezer hierin pakt. Het is een dialoog waarin je zelf de tweede spreker bent en de ongeschreven antwoorden invult. Je denkt mee, in je hoofd praat je terug. Je wordt geactiveerd; de oefening wordt verlengd naar de lezer.
.in which dimension are we dancing is een compacte bundel met volgbare teksten in een toegankelijke dichtvorm, met tussen de regels een explosie aan rauwe emotie. Het is een boekje om een aantal keer door te lezen en op je nachtkastje te hebben, en het is zeker een bundel die nieuwsgierig maakt naar eventuele performance-bewerkingen.
.in which dimension are we dancing van Sarah Ringoet is uitgegeven bij Int. Theatre & Film Books, 72 pagina’s, 13,50 euro.
And then the doors opened again is een verzameling reacties op de vraag die theatermaker en onderzoeker David Weber-Krebs stelde aan een brede groep mensen werkzaam in de podiumkunsten: wat gebeurt er als jij straks voor het eerst weer een theater bezoekt? Hij stelde de vraag per e-mail tijdens de eerste golf van de coronapandemie, in april 2020. Er kwamen 75 antwoorden. (meer…)
Een nieuwe hang naar grote denkers lijkt zich over het Nederlandse theaterlandschap te verspreiden. Waar ITA Freud van Jean-Paul Sartre speelt, over het leven van de welbekende neuroloog en grondlegger van de psychoanalyse, daar duiken Vincent van der Valk en Casper Vandeputte, op hun beurt, in het gedachtengoed van de Duitse filosoof Friedrich Nietzsche. Het resultaat is de toneeltekst en voorstelling Immens. (meer…)
Een voorstelling alleen is niet meer genoeg; met inleidingen en nabeschouwingen wordt steeds vaker geprobeerd de kijker bij het theater te betrekken. Tobias Kokkelmans en Laura Minderhoud werken beiden met een speciale variant van het nagesprek, waarbij de makers niet aanwezig zijn en het publiek onderling discussieert. ‘Goed theater, vind ik, is zó gelaagd dat er voor iedereen wat te halen valt.’ (meer…)
‘I see better from here’ – Alice in Bed Centraal in het toneelbeeld van de voorstelling Sontag zit een vrouw (Ingrid Wender) als bevroren aan een Eames-fauteuil gekluisterd. Haar armen steken uit een zomerjurk, de benen zijn bloot en haar voeten, gehuld in grijze wollen sokken, rusten op de bijpassende ottoman. Ze is frontaal […]
De archieven en verzamelingen van het voormalige Theater Instituut Nederland zijn van hun opslag aan de Keienbergweg verhuisd naar het UvA-boekendepot (IWO) aan de Meibergdreef. Van de ene winderige parkeerplaats in Amsterdam Zuidoost naar de andere, zou je kunnen denken, maar tijdens een rondleiding voor de Vriendenclub van de Bijzondere Collecties UvA, die de TIN […]
