In het uitdagende zeecontainerprogramma op Over het IJ Festival in Amsterdam nemen jonge makers in verstilde voorstellingen afscheid van een ander, van de wereld zoals we die nu kennen en van door de realiteit ingehaalde dromen. (meer…)
De verhuizing van het NDSM-terrein naar Het Groene Veld in Amsterdam Noord heeft het Circusbende Festival geen kwaad gedaan. De slibvelden van de vroegere rioolwaterzuivering langs de A10 zijn omgevormd tot een rauwe groenstrook en is tegenwoordig de locatie van een experimentele woon- en werkgemeenschap. Die stadsjungle met silo’s, bassin met kikkers en karpers, woonwagens en opmerkelijke kunstwerken is een prefect decor voor Circusbende, dat zich richt op de rafelranden van het circus.
Een sjofele man baant zich een weg door het publiek en ziet dat de schoenmaat van een van de bezoekers dicht in de buurt komt van zijn eigen schoenmaat. Hij vraagt woordloos aan de relaxte bezoeker op het gras of hij zijn schoenen misschien mag hebben. Na een vriendelijke knik trekt het zwerverachtige type in het zwart niet alleen de schoenen uit, maar neemt ook maar meteen de sokken mee. En zo scharrelt hij nog wat meer schoeisel bij elkaar, kruipt het podium op en begint een act met schoenen aan, schoenen uit, sokken aan, alles door elkaar, zoals nog nimmer op een circuspodium is vertoond. De man – de in Spanje geboren Pablo Molina – gooit zijn lichaam in de meest bizarre standen, alsof het gekookte spaghetti is. Hij houdt het publiek tien minuten lang in een magische houdgreep.
Even later krijgt de Finse Anne Majamäki hetzelfde voor elkaar als zij zich in een onmogelijke handstand wurmt om zo tien minuten te blijven staan, terwijl ze in een laag bij de grond opgestelde microfoon de meest geestige, persoonlijke teksten uitspreekt. En uitschreeuwt, waardoor er een volle publiekslach over het veld rolt.
De korte circusacts maken deel uit van Kersvers Noord, waarin jonge internationale talenten de kans krijgen om iets van hun circuskunsten te tonen. Over twee weken, als Circusbende de tenten opslaat in het Erasmuspark in Amsterdam West, zal er een verse lading talenten klaar staan in Kersvers West. Het is een gratis openluchtvoorstelling, waar de programmering van Circusbende mee is volgepropt. Een kleine donatie wordt op prijs gesteld, maar je wordt zeker geen mes op de keel gezet.
Financieel zit Circusbende de komende jaren wat ruimer in het jasje, want het geesteskind van het vrolijke, creatieve duo Do Verschragen en Chiva Bons heeft zich onlangs verzekerd van aantrekkelijke ondersteuning door het Amsterdams Fonds voor de Kunst voor de komende vier jaar. Verschragen en Bons reizen stad en land af om de programmering van Circusbende zo gevarieerd en gedurfd mogelijk te maken. Onder de noemer ‘radicale toegankelijkheid’ streven ze ernaar drempels voor cultuurbeleving en participatie te verlagen. Daarbij lukt het ze om de gladheid, die toch wel enigszins De Parade is binnengeslopen, zoveel mogelijk te vermijden. Om de bevolking van stadsdeel Noord aan Circusbende te binden, zijn er ook voorstellingen te zien op het nabijgelegen winkelcentrum aan het Buikslotermeerplein.
Prachtige mogelijkheden
Maar het is vooral Het Groene Veld dat dit festival prachtige mogelijkheden biedt. Zoals een gigantische silo waar de drie vrouwen van Las Corpa de afgelopen weken hun voorstelling Obsolete Elegance and Some Monsters vorm hebben gegeven. Na een grappig gevecht met de microfoon door een van de vrouwen kruipt uit een gat in de silowand langzaam een monster. Uit zijn bek bungelen de armpjes en beentjes van een baby. Het monster draait helemaal door, en jaagt het publiek (vooral de jonkies) de stuipen op het lijf, net als de aap die Wilfried de Jong een keer speelde in een voorstelling van Waardenberg & De Jong.
Alles wat kapot is krijgt in deze surrealistische voorstelling, die eindigt met een krankzinnige dansact op de tonen van ‘I Will Survive’ van Gloria Gaynor, een nieuwe werkelijkheid. Dat deze vrouwen ook pure circusartiesten zijn, bewijzen ze in een wonderlijke slowmotion-act in de touwen.
Het circus bij Circusbende is een multidisciplinair genre. Dat blijkt ook bij de scenografische voorstelling Winter van compagnie My!Laika, die in 2009 is opgericht door artiesten uit Italië, Duitsland, Nederland en Argentinië. De groep heeft zijn eigen zwart-witte circustent meegenomen, omdat die helemaal is ingericht voor deze fraai vormgegeven, bijzondere show. Behalve indrukwekkende acrobatiek, geraffineerde muzikale stukken en Monty Python-achtige humor vertellen de twee mannen en twee vrouwen een ernstig verhaal over hoe de mens de wereld naar de knoppen aan het helpen is en de ijsbeer van zijn woonomgeving aan het beroven is.
Winter is de enige voorstelling op deze dag waarvoor een kaartje gekocht moet worden. Verder banjer je van het ene podium naar de andere open plek of mini-kraampje om je te laven aan alle facetten van het moderne, experimentele circus.
De avond werd afgesloten door het Sloveense trio Mismo Nismo (‘We zijn er wel, we zijn er niet’) met hun Juggling Concert. Het publiek dat artiesten verwacht dat vijf of misschien wel acht ballen in de lucht kunnen houden, komt misschien wat bedrogen uit. Deze mafketel-punk-artiesten uit Slovenië, maakt er een politiek manifest van met straffe choreografie en pittige maatschappelijke teksten, die deels terug te voeren waren op de Sloveense punkband Otroci sozializma uit de jaren tachtig van de vorige eeuw.
Voor aanvang werd een blaadje met vertalingen uitgereikt. En dat zij meermalen een bal uit hun handen lieten vallen, viel nauwelijks op, want het podium lag bezaaid met een paar honderd ballen, dus er kon er altijd wel weer snel eentje worden opgeraapt. Een vervreemdende voorstelling, een waardige afsluiting van een veelkleurige circusdag.
Foto: Mismo Nismo