Er ligt nu een unieke kans voor verbetering van het gehele cultuurbestel. Dat schrijft de Raad voor Cultuur in een advies aan staatssecretaris Uslu voor Cultuur en Media, die naar verwachting voor de zomer een herstelplan voor de culturele sector presenteert.
De Raad voor Cultuur stelt voor om het herstelpakket te combineren met een aantal verbeteringen die de sector ‘wendbaarder en weerbaarder’ maken. In de notitie Beweging in het bestel – verkenning naar een nieuw advies over het cultuurbestel wijst het adviesorgaan van de regering en het parlement op een aantal structurele knelpunten in de sector, die door de opeenvolgende lockdowns nog nadrukkelijker aan de oppervlakte kwamen. De Raad schrijft onder meer dat cultuureducatie en -participatie nog lang niet voor iedereen in Nederland vanzelfsprekend zijn, dat regionale spreiding en diversiteit van het aanbod en publiek blijven tegenvallen en dat er nog steeds geen eerlijke en stabiele culturele arbeidsmarkt is voor makers en andere werkenden in de sector.
Om het cultuurbestel meer bij de tijd te brengen, is het volgens de Raad belangrijk er om er ‘fundamenteel en in de volle breedte’ naar te kijken. De raad wil een visie ontwikkelen op het gehele cultuurbestel in 2035 en een pad uitstippelen over hoe daar te komen.
Dat nieuwe cultuurbestel van de toekomst is volgens de raad:
een bestel dat iedere inwoner van Nederland toegang biedt tot cultuuraanbod, cultuureducatie en -participatie. Het biedt iedereen – van jong tot oud, met welke achtergrond of woonplaats dan ook – mogelijkheden om zich cultureel en creatief te ontplooien, te ontwikkelen en zelf cultuur te beoefenen en te maken. Elke culturele discipline of genre moet daarbinnen aan bod kunnen komen. Het biedt ook iedereen mogelijkheden om cultuur te beleven – op traditionele en nieuwe manieren – om schoonheid te ervaren, verrijkt te worden met kritische reflecties op de samenleving, intellectueel uitgedaagd te worden of emotioneel geraakt.
Naar verwachting presenteert staatssecretaris Uslu voor de zomer een herstelplan voor de culturele en creatieve sector, daarin zou volgens de raad een beleidsreactie op de verkennende notitie kunnen worden meegenomen. De raad gaat de komende tijd alvast aan de slag, in samenspraak met de cultuurfondsen, provincies, gemeenten, culturele, ondersteunende instellingen en met makers en andere werkenden in de sector.
Daarnaast pleit de Raad nogmaals voor het verlengen van de gebruikelijke vierjaarlijkse cyclus om te komen tot een nieuwe subsidieronde voor cultuur. Die is nu te kort en zou met twee of vier jaar verlengd moeten worden zodat instellingen ‘rust en ruimte’ krijgen voor herstel na corona. Er dienen dan wel aanvullende maatregelen genomen te worden om te voorkomen dat vernieuwing hierdoor te lang uitblijft en knelpunten te lang blijven liggen.
Foto: De nieuwe man van DE HOE, Koen Broos
