Performer, choreograaf en bewegingsonderzoeker Ria Higler (1950) is afgelopen maandag overleden. Ze was haar hele leven lang verbonden aan SNDO, de School voor Nieuwe Dans Ontwikkeling in Amsterdam: als student, docent, artistiek leider en mentor.

In 1978 was Higler een van de negen leerlingen die afstudeerde aan de pilotopleiding van Pauline de Groot en Bart Stuyffl, die later SNDO zou worden en onderdeel van de Academie voor Theater en Dans in Amsterdam. Na haar afstuderen vertrok Higler naar de VS waar ze zich verdiepte in het werk van Bonny Bainbridge Cohen, Nancy Topf en Viola Farber.

Vanaf 1981 doceerde Higler aan de SNDO. Ze gaf onder meer techniek en improvisatie. In deze periode werd ze geïnspireerd door het bewegingsonderzoek van onder meer Steve Paxton, Simone Forti, Deborah Hay, Nancy Stark Smith en Z’ev, die als gastdocent ook aan de school verbonden waren en aldaar hun werk presenteerden.

Gaandeweg ontwikkelde ze haar eigen visie op dans en het lichaam. Altijd open voor nieuwe input betrok ze de stem in beweging, bestudeerde ze de chakra’s en de rol van organen in het bewegende lichaam. Higler volgde ten alle tijden haar intuïtie, ook binnen haar pedagogiek. Ze omarmde chaos en diversiteit.

Bijna 10 jaar, van 1989 tot 1998, was ze artistiek leider van SNDO in een duobaan met Trude Cone. Samen brachten ze structuur aan in het curriculum en de pedagogiek. Higler daagde de stijl van de school uit, die toen geënt was op de overheersende Noord-Amerikaanse en West-Europese culturele conventies. Ze zocht naar een bredere culturele oriëntatie. In haar optiek ontbrak er ook iets aan de analytische en ‘neutrale’ benadering van het lichaam; ze zocht naar een meer spirituele oriëntatie op kunst. In 1994 ontmoette ze de Javaanse bewegings- en meditatiemeester Suprapto Suryodarmo, of Prapto. Van hem leerde ze hoe kunst en leven met elkaar verbonden zijn. Vanuit dit perspectief ontwikkelde ze een nieuwe methodiek, die ze ‘The Alchemist Body’ noemde.

Ook na haar leiderschap bleef Higler een belangrijke spil binnen de opleiding; als mentor van het eerste jaar en als lid van het kernteam. Daarnaast creëerde ze solo’s of danste ze mee in voorstellingen van gastdocenten als Deborah Hay en Ibrahim Quraishi.

Als laatste was ze een van de performers in de internationale hit A Divine Comedy van Florentina Holzinger, één van haar leerlingen. Die bijzondere circle of life tekent Higlers visie en carrière. In 2015 publiceerde SNDO haar boek Movement Research: Stories and Journeys. Hierin ontvouwt ze wat lesgeven voor haar betekent en beschrijft ze hoe ze haar leerlingen aanzette het lichaam te bestuderen om het te kunnen begrijpen op emotioneel, politiek en filosofisch niveau. Stel je oordeel uit, zet rationeel begrip opzij. Fixeer niet op expressie en leer vertrouwen op intuïtieve intelligentie; dat was haar devies. ‘Ons beroep gaat over communicatie. Bewegingsonderzoek gaat over het ontwikkelen van gevoeligheid en bewustzijn.’

Eind vorig jaar kreeg Higler longkanker, waaraan ze deze week overleed. Op woensdag 3 mei is er een afscheidsplechtigheid in Het Rijk van de Keizer in Amsterdam. Higler zal er herdacht worden met woorden, klank en dans.

Foto: Jeanette Groenendaal