Op 27 september is in zijn woonplaats Monnickendam decor- en kostuumontwerper en toneelspeler Herman van Elteren overleden. Hij werd 95 jaar.

Herman van Elteren werd geboren in Den Bosch en studeerde zowel beeldhouwen aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht als aan de Toneelschool Arnhem. Eind jaren vijftig speelde hij in voorstellingen van jeugdtheatergroep Puck, waarbij hij ook decors en kostuums ontwierp voor voorstellingen als Pierrot valt van de maan en Knecht van twee meesters. Vanaf 1960 speelde hij in het ensemble van de Nederlandsche Comedie in Amsterdam. Naast vier rollen per jaar daar, (onder meer in de traditionele Gijsbrecht van Aemstel op nieuwjaarsdag) ontwerpt hij per seizoen nog decors en kostuums voor twee of drie andere voorstellingen, voor bijvoorbeeld de toneelgroepen Arena en Theater.

Vanaf eind jaren ’60 gaat hij ook operadecors ontwerpen en later werkt hij ook af en toe voor de omroep. Hij blijft als speler vast in Amsterdam, na het omvallen van De Nederlandsche Comedie bij het Publiekstheater, en maakt steeds meer decors voor het vrije circuit, onder andere voor Martine Bijl, Impressariaat Gislebert Thierens, Tineke Schouten en meerdere shows van Youp van ’t Hek.

Zijn leven lang bleef hij verknocht aan de Gijsbrecht. Toen de nieuwjaarstraditie werd verbroken bouwde hij een uitvouwbaar theaterdecor waarin hij het stuk, inclusief reien, in zijn eentje kon spelen. “Als je de verzen modern en zonder retoriek uitspreekt, dan zijn ze voor iedereen begrijpelijk.” Zijn laatste rol was de Engel in de gedeconstrueerde Gijsbrecht-versie van De Warme Winkel in 2010.

Naast zijn theaterwerk illustreerde Van Elteren kinderboeken, zoals Broodje boek van Mies Bouhuys, en maakte hij een groot aantal gevelstenen voor zijn woonplaats Monnickendam.

 

foto Jutka Rona/MAI 1971, met dank aan De Theatercollectie/Allard Pierson (stichting TIN)