Sinds 2008, het jaar waarin de crisis uitbrak, zijn er 49 nieuwe en stevig gerenoveerde theaters geopend, waarin voor bijna 700 miljoen euro is geïnvesteerd, terwijl de bezoekersaantallen met 25 procent zijn gedaald. Dit blijkt uit een onderzoek van NRC Handelsblad onder theaterdirecteuren van bij de VSCD aangesloten theaters.
Gemiddeld hebben de theaters in Nederland sinds 2008 jaarlijks gezamenlijk twintig miljoen euro bezuinigd. Dat komt neer op zo’n tien procent van de 210 miljoen euro die de gemeenten jaarlijks aan de theaters verstrekken. Het grootste deel van deze subsidie blijkt naar de gemeenten terug te vloeien in de vorm van huur.
Theaters hebben sinds 2008 flink bezuinigd: op de programmering (minder voorstellingen en scherpere onderhandelingen met producenten en gezelschappen) en op personeelskosten (reorganisaties). Ook sluiten theaters vaker een of meerdere dagen hun deuren. De theaters in de provincie zijn voorzichtiger geworden in het programmeren van repertoiretoneel.
De crisis vraagt bovendien om meer creativiteit: er worden steeds meer debatten en lezingen in plaats van theatervoorstellingen geprogrammeerd, theaters fungeren vaker als ontmoetingsplek met bijbehorende horeca, en zalen gaan meer gezamenlijk inkopen of coproduceren.
Uit de enquête blijkt dat er een betere afstemming tussen vraag en aanbod zou moeten komen. Marktwerking is bij de vrije producenten al redelijk aanwezig, maar ontbreekt bij het gesubsidieerde toneel, dat weinig met de zalen overlegt. Overaanbod wordt toegejuicht, mits van voldoende kwaliteit. Er geldt onderaanbod voor specifieke doelgroepen: jongeren en ouderen, lager opgeleid publiek, mensen met een speciale geloofsovertuiging en bevolkingsgroepen met hun wortels buiten Nederland.
Voor de terugloop van bezoekersaantallen met 25 procent is nog altijd geen echt goede verklaring te vinden. Ook het onderzoek van NRC Handelsblad voorziet hierin niet. Verder ontbreekt inzicht in de ontwikkeling van het aantal producties en besteedt het onderzoek geen aandacht aan het onderscheid in opkomst tussen hoger en lager opgeleiden en tussen de grote steden en de provincie.
NRC Handelsblad stuurde voor zijn onderzoek een vragenlijst naar theaterdirecteuren van 140 bij de VSCD aangesloten theaters waarin werd gevraagd naar hun beleidsplannen en verwachtingen. 64 Directeuren vulden de lijst in. Ook heeft de NRC met een twintigtal directeuren gesproken, is gebruik gemaakt van het datasysteem TAS van de VSCD en zijn voor de gegevens en kosten van nieuwbouw openbare bronnen geraadpleegd.
Foto: Theater Amphion in Doetinchem, geopend in 2010, foto: Andre Brands
Vanaf 25 september is de coronapas verplicht bij elk theaterbezoek. Dat vertelden demissionair premier Rutte en minister De Jonge (Volksgezondheid) vanavond op een persconferentie. Wie nog naar theater wil, moet kunnen laten zien dat hij of zij gevaccineerd, hersteld of negatief getest is. (meer…)
De bezoeker weet de schouwburg steeds beter te vinden en de podia programmeren meer voorstellingen dan voorheen. Dat blijkt uit de cijfers die de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties gisteren publiceerde. Bij de aangesloten podia nam in 2018 het bezoek met acht procent toe, naar ruim 10,3 miljoen verschillende bezoeken. Het aantal voorstellingen steeg met drie procent.
Hoe kies je een voorstelling uit, waar ga je zitten en wat zeg je na afloop? Met het boekje Theater. Hè? Wow! schreef ervaren dramaturg en programmamaker Cecile Brommer een zeer toegankelijk gids voor de startende theaterbezoeker. (meer…)
Moeders nemen vijf keer vaker het initiatief om hun kinderen mee te nemen naar theater dan vaders. Zelfs broertjes, zusjes en vriendjes bemoeien zich beduidend meer met een bezoek aan voorstellingen dan hun vaders. Dit blijkt uit het Jongeren Merkenonderzoek van Hendrik Beerda Brand Consultancy onder 1.800 jongeren van 4 tot 18 jaar. Uit hetzelfde onderzoek […]
In vijf jaar tijd is het aantal theaterbezoekers in Nederland bijna gehalveerd. ‘Elk jaar heeft de theaterwereld meer dan tien procent moeten inleveren. Dat is 43 procent minder bezoekers in vier jaar tijd,’ zei Erwin van Lambaart, algemeen directeur van Niehe van Lambaart Theaterproducties en voorzitter van de VVTP, op 7 mei op BNR Nieuwsradio. […]
Zou er misschien een of ander verband kunnen zijn met al die kleine mini-podia die over heel Nederland als paddenstoelen uit de grond schieten? Zoeken mensen misschien meer het kleinere, intiemere, lokale, minder dure op?