In het Maarten Maartens Huis in Doorn is een nieuwe opleiding voor ervaren zakelijk leiders in de podiumkunsten gestart. In de zogenoemde ‘Maarten Maartens Leergang’ kunnen mid-career professionals uit culturele organisaties zich gedurende vijftien maanden verder verdiepen in hun vak.

De Leergang is een initiatief van Het Huis Utrecht, Het Makersfonds, de Maarten Maartens Stichting en SBI (Samenwerking, Bezinning en Inspiratie), een stichting die wil bijdragen aan duurzame arbeidsverhoudingen en maatschappelijk verantwoord ondernemen.

In hun ‘Maarten Maartens Leergang’ is er ruimte voor de reguliere onderwerpen, zoals organisatieontwikkeling en persoonlijk leiderschap. Daarnaast worden met behulp van het uitgebreide netwerk van SBI verbanden gelegd tussen de culturele sector, het bedrijfsleven en andere sectoren. ‘Op die manier willen we de zakelijk leider van de toekomst van voldoende kennis en input voorzien om strategisch sterker te staan en beter voorbereid te zijn op onvoorziene (markt)ontwikkelingen’, schrijft Wim Oolbekkink, programmamanager van stichting SBI. Er is volgens hem ‘veel behoefte om minder te managen in de “waan van de dag” en om verder te denken dan de bestaande kaders.’

Onderscheidend aan de nieuwe leergang is dat die volledig ‘vraag-gestuurd’ wordt. Programmaleider Andrea van Wingerden kan daarom nog niet te veel in detail treden. ‘We gaan het invullen vanuit de ontwikkelvraagstukken van de deelnemers. Bij hen ligt een heel groot eigenaarschap. We gaan de opleiding gaandeweg ontwikkelen op basis van intensief volgen van en samenwerken met de deelnemers.’ Op die manier hoopt ze ‘de deelnemers echt te raken en in beweging te krijgen, zodat ze aan het eind, samen met hun organisatie, een transformatie hebben doorgemaakt’.

Deelnemers van de ‘Maarten Maartens Leergang’ besteden 15 maanden lang drie tot vier dagen per maand aan de opleiding, waarvan een tot twee bijeenkomsten plenair zullen zijn. De eerste drie maanden ontwerpen ze hun eigen ontwikkelplan, daarna gaan ze daar met zelfgekozen leervormen en begeleiders mee aan de slag. De bijeenkomsten vinden plaats in het Maarten Maartenshuis op landgoed Zonneheuvel in Doorn. Met haar activiteiten wil stichting SBI het gedachtegoed van de schrijver, die in het begin van de twintigste eeuw internationaal naam maakte met zijn geëngageerde werk, doen herleven.

Omdat het eerste jaar een pilot betreft, hebben de initiatiefnemers de eerste lichting deelnemers samengesteld uit klankbordgroepen in de ontwerpfase en uit hun eigen netwerk. Het gaat om de zakelijk leiders van Studio Dries Verhoeven, Over Het IJ Festival, Het Huis Utrecht, Likeminds, Het Filiaal theatermakers, Via Rudolphi en IRC. Voor de tweede lichting, die in 2023 van start gaat, wordt publiekelijk geworven. Deelname kost 4.500 euro, waarvan ongeveer een derde door de werkgever en een derde door het fonds Werktuig PPO betaald kan worden.

Programmaleider Van Wingerden is ook betrokken bij de Metselarij, eveneens een vraaggestuurde ontwikkelplek voor zakelijk leiders. Maar beide initiatieven staan los van elkaar. ‘De Metselarij is een startersplatform. Jonge zakelijk leiders, creatief producenten en programmamakers kunnen er hun eigen kwaliteiten ontdekken, hun professionele nieuwsgierigheid botvieren en zich aan elkaar spiegelen.’ De nieuwe leergang is voor een latere fase, ‘voor zakelijk leiders die al op een beslissingsbevoegde positie in organisaties zitten en bij wie het na stevige werkervaring begint te jeuken om hun leiderschap te verdiepen of verstevigen’.

De opleidingstrajecten passen volgens Van Wingerden wel in dezelfde emancipatiegolf van de culturele professional. ‘Er is meer aandacht voor zaken als fair practice, een leven lang leren, ontwikkeling en zorg voor de zzp’er. Daarnaast wordt de scheidingslijn tussen het zakelijke versus het artistieke minder scherp. Zakelijk leiderschap is een minder dienende en meer initiërende en verbindende functie geworden.’

Foto: Maarten Maartens Huis