Romana Vrede gaat vanmiddag niet op. Als gevolg van de coronamaatregelen is de première van de voorstelling Trojan Wars van HNTjong uitgesteld. In plaats van recensies te publiceren, laat Theaterkrant.nl de komende weken dagelijks een theatermaker aan het woord die op die dag in première zou gaan. ‘Laten we in plaats van een feestelijke première, een feestelijke dernière organiseren.’
Romana Vrede noemt Trojan Wars van HNTjong en Het Nationale Theater ‘een heerlijke voorstelling’, ‘een megalomaan project’ en ‘qua publieksbereik en regionale betrokkenheid de natte droom van elke marketingafdeling’.
Vrede vertelt desgevraagd over een opvallend moment in het repetitieproces. Ze kiest voor een anekdote die nog geen week geleden plaatsvond en die wat haar betreft typerend is voor de ‘open’ manier waarop regisseur Noël Fischer werkt. Performer Gary Duimalot Gravenbeek gaf aan moeite te hebben met een rap over Helena in de tekst van Peer Wittenbols.
‘Gary vond die tekst véél te VPRO. “Ik kan het me niet veroorloven dat ik op het toneel sta met zo’n slechte rap”, zei hij, vlak voordat we de eerste try-out zouden spelen. Hij wilde zelf wel even iets nieuws schrijven. Dus Noël zei: “Prima hoor, doe wat je wil.” En dat werd natuurlijk briljant.
Je moet je voorstellen: Noël is al zeker twee jaar hierover aan het nadenken. En dan heb je dus ineens twaalf ensembleleden, drie dansers, tien afgestudeerden van de MBO-theaterschool en ruim twintig jongeren van plaatselijke middelbare scholen onder je hoede. En die zijn allemaal stuk voor stuk super-eigenwijs. Die dansers zeggen doodleuk dingen als: “Ik doe mijn eigen choreo wel even.”
Maar dat is zo mooi aan Noël: ze geeft leiding door los te laten, vrijheid te geven. Ze snapt heel goed dat je niet met veertig man op toneel kan staan zonder iets uit handen te geven.’
Dat de voorstelling later nog te zien zal zijn, staat wat haar betreft vast. ‘Maar van een première zoals die vanavond plaats zou vinden, is waarschijnlijk geen sprake meer. Dus ik dacht: misschien kunnen we iets anders bedenken. Laten we bijvoorbeeld straks in plaats van een feestelijke première, een feestelijke dernière organiseren.’
Eigenlijk vier je met een dernière pas echt de essentie van theater, vindt Vrede. ‘Die ene zin nog een laatste keer uitspreken. Die stilte voor de laatste keer laten vallen. Die laatste lachsalvo incasseren. Dan is alles vervlogen. En dan: een enorm feest met familie en vrienden, gratis eten en drinken, en geen recensies achteraf.’
Trojan Wars van HNTjong en Het Nationale Theater gaat vooralsnog op 24 april in dernière in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag.
Lees ook: Trojaanse totaalbeleving, reportage over Trojan Wars uit de laatste Theatermaker.
Foto: Bas de Brouwer
Romana Vrede wint de Prijs van de Kritiek 2023. De verzamelde Nederlandse theatercritici verlenen de acteur, schrijver en regisseur deze eer vanwege ‘haar veelzijdige en visionaire werk als podiumkunstenaar, én voor haar waardevolle bijdrage aan de theaterkritiek’. (meer…)
Vanavond zijn voorafgaand aan het Gala van het Nederlands Theater in Internationaal Theater Amsterdam de portretten onthuld van Karina Holla en Romana Vrede. De actrices krijgen in de schouwburg een eigen schilderij voor het winnen van een Theo d’Or, de prijs voor de beste vrouwelijke hoofdrol van het seizoen. (meer…)
Vanuit verschillende hoeken werd in 2016 het witte karakter van het Nederlandse podiumkunstenveld bekritiseerd. In het verlengde van een bredere maatschappelijke discussie over diversiteit en antiracisme werd het gesprek ook binnen de theatersector aangezwengeld. Diverse organisaties en mensen maakten zich hard voor een inclusiever veld, dat een betere afspiegeling vormt van de hedendaagse samenleving. Maar het einddoel is nog lang niet bereikt. Theatermaker ging in gesprek met theatermakers/acteurs Samora Bergtop en Romana Vrede over verborgen uitsluitingsmechanismes, wit privilege en de insulariteit van de theatersector. ‘De theaterwereld loopt gewoon honderdvijftig jaar achter.’ (meer…)
