De voormalige kolonie Nederlands-Indië, kortweg Indië, laat ons niet met rust. Dit jaar, 75 jaar nadat president Soekarno op 17 augustus 1945 in de tuin van zijn huis in Jakarta de Proklamasi ofwel de Indonesische onafhankelijkheid uitsprak, raakt dit verleden aan de andere zijde van de wereld ons diep. (meer…)
Vandaag gaat Nina van Essen niet op. De mezzosopraan zou de hoofdrol vertolken in Een lied voor de maan, gebaseerd op het gelijknamige boek van Toon Tellegen. Op het experimentele Opera Forward Festival (OFF) zou de kinderopera vanmiddag in première gaan, maar door de getroffen coronamaatregelen is besloten het festival in z’n geheel te afgelasten. Van Essen: ‘Het was een supervet project.’
Het heeft nog een tijdje geduurd voordat de knoop doorgehakt werd om de familieopera te annuleren. Van Essen vertelt dat ze hebben doorgerepeteerd tot het bittere eind: ‘Om ons heen werden er al verschillende voorstellingen van het OFF afgelast, maar wij speelden in een kleine zaal in CC Amstel. Voor kinderen, bovendien. We dachten dat we door konden gaan, we speelden voor 150 man. Uiteindelijk werd de première toch afgelast. Het gehele festival ging niet door, dus wij ook niet. We hebben de repetities niet gestopt. We wilden in ieder geval nog een registratie maken.’ Maar ook dat ging niet door. ‘Een van de zangers bleek mogelijk besmet te zijn. We moesten wel stoppen. Het was niet meer verantwoord. We hebben niet eens scènefoto’s.’
Van Essen beschrijft het wegvallen van Een lied voor de maan als een groot gemis: ‘Het was een fantastisch project. Mathilde Wantenaar heeft het boek van Toon Tellegen zo mooi omgezet in muziek. Het libretto is verrassend eenvoudig, maar bleek eenmaal op de vloer een stuk complexer.’ In de regie van de eveneens jonge Béatrice Lachaussée werd een zeer intieme sfeer gecreëerd. De zangers zouden zelf ter plekke de muziek begeleiden: een dirigent was enkel tijdens de repetities aanwezig. De gehele eerste akte stond Van Essen in haar eentje op het podium als De Mol. ‘Terwijl ik zong moest ik ook het ensemble leiden, dat had ik nog nooit gedaan. Ik had muzikale verantwoordelijkheden die ik nooit eerder had. Het was een supervet project, geleid door allemaal talentvolle jonge vrouwen.’
‘Het was zo’n ontroerende voorstelling geweest, zowel voor de kinderen als hun ouders. Dat is ook de kracht van Toon Tellegen. Zijn dierenverhalen weten serieuze, volwassen problemen zo toegankelijk over te brengen. De Mol, die ik zou spelen bijvoorbeeld, zondert zich af van de anderen. Maar zij begint te twijfelen over haar introverte bestaan en vraagt zich af of zij niet gelukkiger zou zijn als ze meer zoals De Kikker zou zijn.’
Ook op persoonlijke noot tilt Van Essen zwaar aan het afgelasten van Een lied voor de maan. De operazangeres woont en werkt tegenwoordig in Duitsland. Met deze kinderopera zou zij haar debuut hebben gemaakt bij De Nationale Opera, een bijzondere aangelegenheid. Ook zou Een lied voor de maan de eerste keer zijn dat zij een Nederlandstalig libretto zou zingen. ‘Dat gebeurt eigenlijk bijna nooit. En dan ook nog eens het werk van Toon Tellegen, dat mij zo dierbaar is!’
Of de voorstelling later nog zal spelen, durft Van Essen niet te zeggen. Er was een kleine internationale tournee gepland, maar die zou met een lokale cast gemaakt worden. ‘Ik weet niet of deze oerversie in het Nederlands, zoals Mathilde het voor ogen had, het licht zal zien. Misschien in de toekomst, als dit alles overgewaaid is. Maar zelfs dan weet ik niet of ik mee kan spelen.’
Lees ook: in het maartnummer van Theatermaker werd Mathilde Wanternaar geïnterviewd door Thea Derks.
Foto: Marleen Dalhuijzen
Update 20 maart: Nationale Opera & Ballet gaat de opname van de generale repetitie van Ritratto gratis streamen. Op 21 maart 14.00 uur vindt de ‘virtuele wereldpremière’ plaats op het youtube kanaal van het gezelschap. Na afloop van de stream blijft de opera online beschikbaar op de website van Nationale Opera & Ballet, zolang het theater gesloten is.