Het Nationale Toneel brengt op 25 september een scenische lezing van Sir Thomas More, een gezamenlijk toneelstuk van enkele zestiende eeuwse toneelauteurs waaronder William Shakespeare, dat niet eerder in Nederland opgevoerd werd. Aanleiding is de eerste Nederlandse uitgave van het stuk bij uitgeverij Athenaeum—Polak & Van Gennep, in een vertaling van Jan Kuijper.

De geschiedenis van het toneelstuk begint in 1535 in Londen, als de Britse humanist en staatsman Thomas More wordt onthoofd vanwege een religieus geschil met de koning. Zestig jaar later schrijft een groep toneelschrijvers – waaronder Anthony Munday, Henry Chettle en William Shakespeare – een drama over More. Het is een onderneming op het scherpst van de snede, want de godsdiensttwisten in Engeland kunnen elk moment weer oplaaien. Maar ondanks de voortdurende dreiging van censuur slagen de auteurs erin het verhaal van Thomas More te vertellen, van zijn opkomst als staatsman tot en met zijn dood op het schavot.

Een groot deel van het toneelstuk handelt over een onderwerp dat destijds even heikel was als nu: de angst voor vreemdelingen. Het was Shakespeare die de cruciale scène schreef waarin More een uitbarsting van xenofoob geweld tot bedaren brengt met de kracht van het woord.

Het brondocument van Sir Thomas More is uniek: het laat de handschriften van de auteurs én de schrappingen van de censor zien. In de Nederlandse uitgave zijn die ingrepen zichtbaar gemaakt. Zo getuigt het manuscript van een gevaarlijk schrijfproces waarin ieder woord gewogen moest worden.

De scenische lezing op 25 september wordt uitgevoerd door de acteurs Pieter van der Sman, Ali Cifteci, Jaap Spijkers, Anne Boeschoten en Erna van den Berg. Scènes uit het toneelstuk worden afgewisseld met ‘historische kanttekeningen’ door dramaturg Wout van Tongeren, die het initiatief nam tot de uitgave en een inleiding schreef bij de boekuitgave. Het geheel wordt geregisseerd door Casper Vandeputte, die samen met Karim Ameur een verkorte versie van de toneeltekst maakte. Na afloop gaan Merijn Oudenampsen (socioloog en politicoloog), Ton Hoenselaars (hoogleraar Engelse literatuur) en Hans Achterhuis (hoogleraar filosofie) met elkaar in gesprek over ‘politieke fictie en het schrijven onder censuur’, onder leiding van Daan Roovers (filosoof en programmamaker).

Scenische lezing Sir Thomas More, zondag 25 september, 15.00 uur, De Rode Hoed, Keizersgracht 102, Amsterdam