‘Intrinsieke motivatie is het eerste wat er echt toe doet’, stelde toneelschrijver Lot Vekemans bij haar ‘Staat van het Theater’, de traditionele opening van het Nederlands Theaterfestival in de Amsterdamse Stadsschouwburg. Kunst zonder intrinsieke motivatie is volgens Vekemans als een kip zonder veren. ‘En we weten allemaal waar een kip zonder veren eindigt: als consumptiemateriaal. In het slechtste geval als plofkip.’

Nederlands meest gespeelde toneelauteur in het buitenland ervaart de theaterwereld van vandaag ‘als een afgesloten wereld die gedefinieerd wordt door krachten van buitenaf’. Liever ziet zij een sector voor zich waarin mensen ‘zich niet meer laten bepalen door elkaar of door wat er over hun hoofden heen in hun midden wordt gedropt’.

Vekemans pleit ervoor dat ‘ieder voor zich’ de wereld inkijkt en daarin rondbeweegt op eigen voorwaarden. ‘Gedefinieerd door hun eigen nieuwsgierigheid of dadenkracht, door hun eigen denken, hun eigen “zijn”.’ De nodige grote moed zal beloond worden, ‘op de een of andere manier. Het zal verschil maken als u dat doet’.

Vekemans verscheen pas acht minuten na de opening van haar eigen Staat op het toneel. Acteur Bram Gerrits speelde voorafgaand en na afloop delen uit haar recente stuk ‘Momentum’. In de rol van de jonge dichter Ekram sloot Gerrits af: ‘Ik verwacht niets, noch van mezelf en noch van de wereld. Ik probeer gewoon te bestaan, zin te geven aan het kwartier, het uur of de dag die voor me ligt.’

Lees hier de volledige Staat van het theater 2017. Foto Anna van Kooij