Theatercritica en -wetenschapper Hana Bobkova is gisteren overleden. Bobkova schreef decennia lang uitgebreide en diepgravende theaterkritieken voor de kunstbijlage van Het Financieel Dagblad en later voor vakblad Theatermaker. Voor haar werk ontving ze in in 1988 de Pierre Bayle prijs voor kunstkritiek. (meer…)
In zijn woonplaats Amsterdam is theaterverslaggever, docent en Theaterkrant-recensent Loek Zonneveld overleden. Zonneveld (Heemskerk, 1948) was theatermedewerker van De Groene Amsterdammer. Daarnaast was hij docent theatergeschiedenis op de Academie voor Theater en Dans in Amsterdam.
Zonneveld was een boerenzoon uit een katholiek nest. In de jaren ’60 ging hij naar de kweekschool en stond hij enkele jaren voor de klas. In 1970 kwam hij bij De Groene Amsterdammer als onderwijsredacteur, in 1973 werd hij toneelverslaggever wat hij zijn hele leven zou blijven. Zijn laatste bespreking verscheen op 11 juli in het weekblad. Daarnaast was hij begin jaren ’90 korte tijd theatercriticus van De Volkskrant en van 1994 tot 1996 hoofdredacteur van Toneel Theatraal (de voorganger van Theatermaker).
Naast zijn werk als journalist was hij diepgaand betrokken bij het theaterveld, als programmeur van het jeugdtheaterfestival in Den Bosch, als bestuurslid van onder meer Els Inc. en Merx & Dansers, en als dramaturg en klankbord van theatermakers als Johan Doesburg, Nita Liem, Koos Terpstra en Dirk Tanghe. Van 1975 tot 1990 was hij studieleider aan de regieopleiding, vanaf eind jaren ’90 gaf hij theatergeschiedenis, vooral aan de opleiding theaterdocent. Zonneveld had een speciale band met Maatschappij Discordia en de ‘familie’ van toneelgroepen daaromheen. Regelmatig droeg hij bij aan de salonavonden De Republiek en hij was als inspirator betrokken bij het jonge toneelspelerscollectief de Theatertroep.
Voor Theatermaker schreef hij het leeuwedeel van de necrologieën en maakte hij de laatste jaren een serie ‘opgravingen’ – herinneringen aan voorstellingen uit het recente toneelverleden. Voor recensiewebsite Theaterkrant.nl was hij een trouwe recensent, altijd nieuwsgierig naar voorstellingen waar hij uit zichzelf niet naartoe zou gaan. Zijn laatste grote journalistieke werk is zijn bijdrage aan het boek over vijftig jaar Toneelschuur, dat dit najaar verschijnt. (In de Theatermaker van september verschijnt een voorpublicatie.)
In 2013 kreeg Zonneveld de ACT Award, de prijs van de beroepsvereniging van acteurs, voor ‘zijn liefdevolle toneelrecensies’ en ‘voor het delen van zijn immense kennis op het gebied van de theatergeschiedenis met acteurs’. In 2015 ontving hij de Prosceniumprijs voor zijn bijdrage aan het Nederlandse toneel, ‘niet alleen vanwege zijn enorme historische kennis en zijn geheugen van de talloze voorstellingen die hij vanaf zijn tienerjaren zag, maar ook vanwege de onuitputtelijke bron van engagement die hij is, bij theatermakers, kunstenaars en denkers.’
In juli dit jaar werd bij Zonneveld uitgezaaide slokdarmkanker geconstateerd. Tot op het eind werd hij verzorgd door een groep dierbare vrienden. Loek Zonneveld is zeventig jaar geworden.
Artikelen van Loek Zonneveld zijn te lezen op zijn eigen website Loekzonneveld.nl, in het archief van De Groene Amsterdammer, en hier op Theaterkrant.nl. In september zal een herdenkingsbijeenkomst gehouden op een nog nader te bepalen locatie in Amsterdam.
foto Jesaja-Hizkia
Een immens verlies voor de theaterwereld. Ik heb door de jaren heen op verschillende manieren mogen genieten van zijn enorme welhaast encyclopedische kennis en humorvolle eruditie. Dank je wel Loek!
Gecondoleerd voor de nabestaanden
Dat is schrikken, ach sterkte voor al dierbaren.
Wat een groot verlies. Dank je wel Loek.
Maupie.
Intens verdrietig. Als gepassioneerd theaterliefhebber, als criticus met grote kennis van zaken, als keiharde werker, maar bovenal als de warmbloedige persoonlijkheid die hij was, zal hij enorm worden gemist.
Jammerlijk Loek dat je er tussenuit geknepen bent. Ik kende je persoonlijk niet echt goed.
Ik wil zeggen dat ik genoten heb van je gedetailleerde, enthousiaste analyses aangaande het Theater.
Dat de nabestaanden kracht mogen putten uit jouw bijzondere persoonlijkheid.
De Pierre Bayle prijs is helaas te vroeg ermee gestopt, als er nu één groot stilist was in het toneel met historische kennis en ogen in zijn hoofd dan was het Loek wel. Ik weet nou niet goed meer waarmee te beginnen als ik de Groene opensla. Sinds de opheffing van het TIN was er nog een vast baken en dat is nu ook aangemeerd op het eiland van de geschiedenis.
Dag Loek.
Wat een verdrietig nieuws. Ik heb dierbare herinnereingen aan de bestuursvergaderingen met Loek bij De Dansers. Dat was altijd een les in artistieke zaken. Veel sterkte toegewenst aan zijn familie
Lieve Loek, wat was het altijd fijn om te weten dat jij in de zaal zat. Dan wist je dat er met een grote liefde voor de theatermakers gekeken ging worden. Je had nooit voorbedachte ideeen over hoe het stuk gespeeld diende te worden, maar durfde te beschrijven wat je gezien had en wat je raakte. Bescheiden op grote hoogte. Ik ga je missen.
Nieuwsgierig naar jong werk, genuanceerd door zijn immense kijkervaring en kennis van de theatergeschiedenis. Een zeldzame combinatie bij een gedreven theaterman die we nu al missen. RIP, Loek.
Wat een geheugen (over theater), wat een liefde (voor het theater), wat een mentorschap (voor vele jonge makers), wat een strijdbaarheid (tegen ieder die denigrerend over theater sprak). Wat een verlies.
Zeer aangeslagen en gecondoleerd voor nabestaanden en betrokkenen uit het theater. Het verlies van Loek Zonneveld is een groot verlies voor het geschreven theater, in het nu en van het verleden.
Ach Loek, wat zullen we je missen! Je mooie pen, je geheugen, je kennis, je mening, en vooral je onvoorwaardelijke liefde voor theater. Dank daarvoor tot in eeuwigheid.
Loek liet zich niet graag kennen.
Toch hield ik veel van hem.
Een krachtbron.
Dag lieve man,
Joost
Ach lieve Loek, vandaag hoor ik het pas: dat het er al een tijd aan zat te komen, dat je er nu niet meer bent en ik je niet meer tegen zal komen op het toneel of ernaast of gewoon op straat. Je bevlogenheid, je compassie, je theaterhart dat ik zo enorm ga missen. Dag lieve Loek, dank je voor alles! Rust zacht. X
Dat je er opeens niet meer bent, Loek, komt als een shock. Een paar weken terug nog ontstond het plan voor een gezamenlijk boek waarvoor je veel ‘goesting’ had. In mijn kop zit je als een theatercriticus met een enorme compassie, die zijn kostbare tijd niet verspilde en vooral schreef over theater dat echt iets met hem deed. Dank voor je vele enthousiasmerende en positieve stukken!
dag lieve loek
met alleen maar de allerbeste herinneringen als collega op de theaterschool heb ik onlangs niet meer kunnen afscheid nemen
van jou, rust zacht, beatrijs vermeulen windsant
wie weet wanneer en waar de uitvaartdienst is? laat me weten
Lieve Loek, wat een droevig bericht.
Ken je al zo lang, nooit dichtbij.
Wat een gezag! En zo zacht.
Dag Loek
Jouw theaterkennis en passie hebben meer dan een generatie verrijkt. In wat je schreef en verzamelde blijf je bestaan
Sonja
Een schok. Ik heb hem nog bij de Volkskrant gehaald waar hij weer werd weggepest door de vreselijke Michael Zeeman.
Loek was in zijn kweekschooltijd één van de studentenleiders tijdens de bezetting van de Bisschoppelijke Kweekschool in Beverwijk. We verhuisden na de ontruiming naar De Slof. Als ik aan Loek denk, zie ik hem daar in ’n dikke legerduffel achter de typemachine zitten werken aan ’n manifest, ’n zwartboek… Held, die man!
Wat een schok. Zelden een collega/vriend meegemaakt die zo vanuit zijn liefde voor een vak dat vak kritisch, rechtvaardig en bevlogen wist te volgen.
Bijzondere bijzondere Loek
In zoveel opzichten
Ongekend veel gedeeld
Zo vaak in ongekend rake en liefdevolle bewoording geschreven
De theaterwereld is door jou zo prachtig veel en vaak en waardevol doorgegeven
Dank voor je menselijkheid inspiratie en vakmanschap
Rust zacht
Myrddin
In 1995 had ik het voorrecht om samen met Loek een Vlaams-Nederlands nummer samen te stellen voor Toneel Theatraal en Etcetera. Het werd een bijzonder prettige en inspirerende samenwerking. Ook de jaren nadien bleef hij één van de Nederlandse stemmen in Etcetera. Dankjewel Loek, voor het vuur waarmee je je belangstelling voor theater (en theatermakers!) deelde en voor je warme persoonlijkheid.
regenboogman, dankjewel.
Na drie jaar lees ik bovenstaande prachtige reacties. Wat een man was Loek. Ik denk nog vaak aan hem en aan zijn inspirerende zachtheid (met soms een klein beetje dwang, maar op een liefdevolle manier).