De afgelopen weken trokken de theaterrecensenten tussen de kerstdiners, oliebollen en de sterretjes door alvast de zalen in om de verschillende oudejaarsconferences te bekijken. Wat waren de terugkerende thema’s en welke jaarsluiters sprongen eruit?

Jan Beuving omschrijft Dick Schoof als ‘een konijn die zelf ook niet weet hoe hij uit de hoge hoed is getoverd’, Dolf Jansen typeert hem als ‘de man zonder eigenschappen’, Vincent Bijlo noemt hem ‘de portier van het theater die per ongeluk op het toneel terechtkomt’ en Freek de Jonge bombardeert hem tot running gag van de voorstelling. Onze kersverse minister-president wordt in de verschillende oudejaarsconference volop door de satirische mangel gehaald.

Daarnaast waren er onder meer indringende liedjes over Navalny, verhalen over Gaza, veel Songfestivalgedoe, meerdere uithalen naar de naaktslak en natuurlijk maakte Trump (weer) volop zijn opwachting. Een overzicht van de oogst van 2024.

Nu even niet, foto: Annemieke van der Togt

 Nu even niet
door Pieter Derks
‘Als we echt iets voor elkaar willen krijgen, doen we dat voortaan zelf’
Theaterkrant: ‘Met een duidelijke afsluitende oproep om ons minder te laten afleiden door relatief kleine problemen en meer als gemeenschap te functioneren, levert Derks een humoristisch, verbindend oudejaarsprogramma af dat goed in onze oudejaarstraditie past.’ NRC: ‘Na het verrassende beeldexperiment van Micha Wertheim vorig jaar, was de oudejaarsconference bij Pieter Derks terug in vertrouwd vaarwater: een overvolle terugblik op groot en klein nieuws, hyperpolitiek en grapgericht.’ Het Parool: ‘Derks was dan misschien woke, maar wel met scherpe randjes en een hoopvolle slotboodschap.’
Terugkijken kan hier

2025-1
door Jan Beuving
‘Waar houdt meegaandheid op en wordt het onverschilligheid?’
Theaterkrant: ‘Jan Beuving vertelt ons niet alleen maar iets over deze tijd, hij zegt vooral via deze tijd iets over ons. Dat maakt 2025-1 tot een bijzonder waardevolle toneelavond.’ Trouw:  ‘Jan Beuving is prima in staat om de worsteling met zijn eigen genuanceerdheid in deze gepolariseerde tijden te thematiseren, en zo alsnog de stemming van het afgelopen jaar mooi te vangen.’ NRC: ‘Beter was Beuving nooit. Hij maakt niet alleen een zinderende oudejaars, maar op de valreep ook een van de beste cabaretvoorstellingen van het jaar.’

Vrouwejaars, foto: Kobra Theaterproducties

Vrouwejaars
door Yora Rienstra, Teddy Tops, e.a.
‘Nederland kent geen asielcrisis, maar een zielcrisis.’
Theaterkrant: ‘De tien vrouwen verzorgen een sterk geheel, waarin de muzikale, cabareteske en poëtische onderdelen elkaar mooi aanvullen.’ NRC: ‘Bij de Vrouwejaars gebeurt in korte tijd heel veel. Als je één boodschap meeneemt, is het: 2024 was niet best, maar 2025 zal slechter worden.’  De Volkskrant: ‘In de lekker afwisselende voorstelling kwamen nieuwsonderwerpen aan bod die ik niet had gehoord bij de oudejaarsconferences van de mannen die ik eerder in december had bezocht, zoals de rechtszaak rond verkrachtingsslachtoffer Gisèle Pelicot, de dappere studente uit Iran die in ondergoed protesteerde en de erbarmelijke situatie van vrouwen in Afghanistan.’
Terugkijken kan hier

De ongewone Nederlander
door Dolf Jansen
‘Wat moeten cabaretiers als politici zich als comedians gaan gedragen?’
Theaterkrant: ‘Aan energie nog steeds geen gebrek, maar de methode Jansen begint wel wat slijtageplekken te vertonen.’ NRC: ‘Jansen doet goedbedoelde pogingen tot een gesprek met de zaal, maar dat wordt niet zo interessant. De twee ritmische gedichten die hij bevlogen voordraagt, treffen wel doel.’ De Volkskrant: ‘De oudejaars is op zijn sterkst als Jansen de spanning in de zaal opzoekt. Tussen die zeshonderd man in de schouwburg van Amstelveen bijvoorbeeld zullen toch ook wel wat VVD- of BBB-stemmers zitten? Raak is het ook als Jansen zich opwindt over agressie en geweld tegen personeel in dienende beroepen.’
Terugkijken kan hier

Doodlopende weg
door Paul Schoolderman
‘Wat bezielt de mensen in hemelsnaam?’
Theaterkrant: ‘Paul Schoolderman maakt slimme U-bochten in zijn redeneringen en weldoordachte grappen. Sommige zullen zeker in de smaak vallen bij het Ongehoord Nederland-publiek, maar hij is absoluut niet eendimensionaal.’
Terugkijken kan hier

Klaar met het jaar door Ruud Smulders, Un, Dos, Stress, 155 en Pieter Verelst

Klaar met het jaar
door Ruud Smulders, Un, Dos, Stress, 155 en Pieter Verelst
‘Wie wint de Gouden Oliebol?’
Theaterkrant: ‘Geen Geert Wilders, Caroline van der Plas of Dick Schoof, geen grappen over het opgefokte asielbeleid of het imploderende NSC, maar een persoonlijke terugblik op het afgelopen jaar van het publiek en pittig fysiek amusement in de Bredase afsluiting van 2024.’

Twentse Eindejaarsconference 2024
door André Manuel, Jan Riesewijk, Thijs Kemperink e.a.
‘Loa’w mekaar de das umdoon’
Theaterkrant: ‘Het drietal cabaretiers vormt een schitterende eenheid: André Manuel maakt van zijn hart geen moordkuil en brengt het publiek regelmatig in verwarring. Thijs Kemperink maakt scherpe grappen, maar snijdt ook een paar serieuze onderwerpen aan, zoals het azc in de buurt. Jan Riesewijk is op zijn best als hij als een buutreedner, een soort stand-up comedian in carnavalstijd, de lokale politiek op de hak neemt.’
Terugkijken kan hier

Vrede op aarde, foto: Claudia Otten

Extra: Vrede op aarde
door Freek de Jonge
‘Mensenrechten zijn er om de bevoorrechten hun voorrechten te laten behouden’
Officieel geen oudejaarsconference, maar deze ‘kerstconference’ past uitstekend in het lijstje met jaarterugblikken. Theaterkrant: ‘In Vrede op aarde is De Jonge een moderne clown met hogeschoolgrappen, waarin hij steeds op zoek is naar het evenwicht tussen bewustzijn en geweten. Kortom, Vrede op aarde biedt alles wat een verwende cabaretliefhebber zich maar kan wensen.’ Het Parool: ‘Vrede op aarde is meer dan een voorstelling over de harde actualiteit. Het is een surrealistisch spinnenweb van draden die dwars door elkaar lopen. Verhalen die aan de oppervlakte gewoon vermakelijk zijn, bevatten scherpe metaforen.’
Terugkijken kan hier

Dit overzicht werd gemaakt op basis van voorstellingen die de afgelopen weken op Theaterkrant zijn besproken. Naast bovengenoemde programma’s trokken ook Jacob Spoelstra, Vincent Bijlo en Sjaak Bral dit jaar het land door met een oudejaarsconference. Daarnaast worden er verschillende lokale oudejaarsconferences gespeeld, in onder meer Heerlen, Doetinchem, Utrecht, Nistelrode en Den Bosch. Laatst bijgewerkt: 1-1-2025

Foto boven: 2025-1 door Jan Beuving fotograaf Jaap Reedijk