De Johannes Vermeerprijs 2023 gaat naar mezzosopraan Tania Kross. Kross ontvangt de Nederlandse staatsprijs voor de kunsten vanwege haar toonaangevende internationale zangcarrière en de vernieuwende wijze waarop zij opera breed toegankelijk maakt en een uiteenlopend publiek aanspreekt, verbindt en inspireert. Gunay Uslu, demissionair staatssecretaris voor Cultuur en Media, reikt de onderscheiding ter waarde van 100.000 euro op 20 november uit.

De jury, onder voorzitterschap van Marise Voskens, laat weten dat Kross unaniem werd voorgedragen. ‘Tania Kross is een begenadigd mezzosopraan, die met haar krachtige stem en expressie mensen weet te raken. Met een duidelijke drijfveer en een aanstekelijke liefde voor haar vak geeft zij haar passie door en nodigt zij vooral ook nieuwe generaties uit tot dromen en zelfontplooiing.’

Tania Kross (47) kent een imposante internationale carrière op het gebied van opera en zang. De afgelopen vijfentwintig jaar vervulde zij glansrollen in tal van producties bij grote operahuizen en concertzalen in binnen- en buitenland. Kross ontving meerdere muziekprijzen, waaronder de Edison Publieksprijs, en schreef geschiedenis met de productie van de allereerste opera in het Papiaments Katibu di Shon.

Volgens de jury omarmt ze met haar benadering van opera en klassieke muziek het genre in de volle breedte. ‘Haar stem kent veel gezichten, van ingetogen tot uitbundig. Het gemak waarmee zij zich in die scala beweegt duidt op een diepe en zeer persoonlijke repertoirekennis. Een optreden van Kross valt op door de spontaniteit en intensiteit van haar vertolking. Daarmee geeft zij een heel eigen kleur aan haar vocale prestaties, en weet zij anderen te beroeren en mee te nemen in de verrassende en verrijkende wereld van de podiumkunsten.’

Daarnaast waardeert de jury haar grote maatschappelijke betrokkenheid en de verbindende manier waarop zij zich hard maakt voor muziekeducatie. ‘Met haar inzet voor Muziek Telt!, het Instrumentendepot en Stichting Leerorkest Nederland en Curaçao wil Kross ieder kind en iedere jongere de kans geven een muziekinstrument te leren bespelen, samen muziek te maken en spelenderwijs ook andere vaardigheden te ontwikkelen.’

De Nederlandse regering stelde de prestigieuze Johannes Vermeerprijs in 2008 in om uitzonderlijk artistiek talent te eren en te stimuleren. Het prijzengeld van 100.000 euro kan Kross besteden aan een speciaal project binnen haar eigen werkterrein. Ter gelegenheid van de uitreiking organiseert het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap vanaf 20 november ook een presentatie op basis van het werk van Kross in de OCW-etalage.

Foto: Anne van Zantwijk