Na 42 producties en 4616 opvoeringen voor meer dan een half miljoen mensen stopt Unieke Zaken. Het jeugdgezelschap uit Alkmaar speelde onlangs zijn allerlaatste voorstelling: De Theaterfabriek.

Oprichter en artistiek leider Peter Bolten (66) geeft meerdere redenen aan voor het opdoeken van zijn gezelschap. Hij gaat zelf over een tijdje met pensioen, het eigen pand moet op korte termijn gesloopt worden en het gezelschap verloor in 2020 zijn structurele subsidie van het Ministerie van OCW. Eind dit jaar stopt de overbruggingsregeling van het rijk. De gemeentelijke subsidie die het gezelschap krijgt is niet toereikend om nog nieuwe producties te maken.

Samen met danseres Mirjam Morsch (61), richtte Bolten, van oorsprong Fysio, in 1990 het gezelschap op. Ze gebruikten toen nog de Duitse naam uz, wat zoveel betekent als grappig of misverstand. Na eerst vier voorstellingen voor volwassenen, volgde CLOSE-UP, een dansvoorstelling voor de jeugd. ‘Dat is een beetje een toevalstreffer geweest’, blikt Bolten terug. ‘Die productie had een soort brutale baldadige energie, met beukende electronica, wat ons enorm beviel. Dat was toen niet echt gebruikelijk in het jeugdtheater, dat in onze optiek nog erg braaf en verantwoord was.’

Daarna maakte het gezelschap alleen nog jeugdvoorstellingen, al vermoedt Bolten dat volwassenen zich er vaak nog net iets meer door voelden aangesproken. Omdat iedereen steeds weer naar de betekenis van ‘uz’ vroeg, veranderde Bolten de naam in Unieke Zaken. De voorstellingen daarna bleven wel gegrond in voornamelijk dans en mime, al kwam er later ook tekst bij. Andere vaste ingrediënten waren live muziek, humor en een vindingrijk gebruik van decor en rekwisieten. ‘We incorporeerden eigelijk alles’, zegt Bolten. ‘Ik noemde het vaak bastaardtheater. Alles is geoorloofd, zolang het maar werkt.’

Unieke Zaken ontving voor zijn werk diverse onderscheidingen, waaronder de Noord-Hollandse Theatertrofee, de Alkmaarse Cultuurprijs en in 2005 een Zilveren Krekel Meest Indrukwekkende Productie voor de voorstelling Cinema Victoria.

‘Er waren natuurlijk weleens mindere producties, maar gemiddeld genomen kijken we heel tevreden terug. Het is mooi geweest’, zegt Bolten. ‘We stoppen met een ontzettend voldaan gevoel. Het is heel bizar, maar met onze laatste voorstelling De Theaterfabriek was ik misschien nog wel het meest blij. Naar aanleiding van alle vragen die we na onze voorstellingen kregen van kinderen (Hoe repeteer je je tekst? Hoe kleed je je snel om?) hebben we een productie gemaakt over hoe je een productie maakt. Voor deze voorstelling hebben we teruggegrepen op al onze voorstellingen hiervoor.’

Helemaal afscheid van de theatersector nemen Morsch en Bolten niet. Op vraag van de gemeente ondersteunen en adviseren ze de komende tijd jonge makers.

Foto: Jan Boeve, De Theaterfabriek van Unieke Zaken