Sinds 15 december zijn alle theaters in verband met de coronamaatregelen opnieuw gesloten voor publiek. Repeteren mag nog wel, maar in plaats van te gaan try-outen en in première te gaan, gaat een voorstelling nu vanuit de repetitieruimte rechtstreeks ‘de ijskast’ in. Regisseur Celil Toksöz: ‘Theatermaken is geen wijn maken. Als je wacht krijg je niet automatisch meer verdieping.’ (meer…)
Sinds 15 december zijn alle theaters in verband met de coronamaatregelen opnieuw gesloten voor publiek. Repeteren mag nog wel, maar in plaats van te gaan try-outen en in première te gaan, gaat een voorstelling nu vanuit de repetitieruimte rechtstreeks ‘de ijskast’ in. Rayen Panday: ‘Ik heb al wel besloten dat ik in november gewoon met een nieuwe voorstelling begin.’
Begin maart 2020, anderhalve week voor Panday met Trigger in première zou gaan, speelde zijn programma al ‘echt heel lekker’. In die laatste dagen zou hij alleen nog een paar puntjes op de i hoeven zetten. Maar van een première kwam het niet, de theaters gingen dicht. Ook de nieuwe data moesten steeds verzet worden.
Hoe was dat toen, die annulering zo vlak van tevoren?
‘Het was vooral uitzichtloos, die eerste twee maanden. Niet weten wanneer ik weer verder kon. Dat maakte het heel rot. Ik heb wel een paar keer met mijn regisseur Wimie Wilhelm zitten puzzelen om wat nieuwe ideetjes in de voorstelling te passen. Ideeën genoeg, ik zat toch de hele dag thuis.
Toomler ging in juni open voor dertig mensen, later mochten we voor zestig. Daar ben ik veel gaan spelen, nieuwe dingen gaan testen en mijn show verder verfijnen. In september speelde ik op een avond twee keer een uur met Trigger. Steeds weer overleggen met Wimie over wat er in paste en wat niet meer. Dat was wel een beetje zoeken, ook met die 1,5 meter tussen mensen in het theater.’
Het heette nog wel Trigger, maar het was niet meer dezelfde voorstelling?
‘Nee, nee, nee, die voorstelling duurde 1 uur en 40 minuten en hij was bijna af. De nieuwe versie van één uur, daar was wel een gat uit voor mij. In overleg met collega’s en Wimie probeerde ik een versie van Trigger te maken die klopte in een uur, maar het was lastig: de spanningsboog moest helemaal anders. Er zitten 10-15 minuten nieuw materiaal in, we hebben het einde aangepast. Het duurde wel ruim een maand voor ik het idee had dat die 60 minuten versie klopte.’
Komt die oorspronkelijke versie nog terug?
‘Dat hangt af van wat kan en mag. Ik wil hem heel graag zo spelen, maar ik heb wel besloten dat ik dit jaar in november gewoon met een nieuwe voorstelling begin. Mocht er überhaupt plek zijn in de theaters, dan zou ik graag nog een kleine Trigger-tour doen in september 2021. Liefst natuurlijk in de lange versie, maar als dat niet gaat, blijft het bij de korte.
Het zou mooi zijn om het deel dat ik eruit heb gehaald alsnog op te nemen. Daar zat een verhaal in dat ik heel mooi vind, dat voor mijn gevoel ook die voorstelling voor een groot deel draagt. Anders is het echt zonde.
Als ik de lange versie weer zou spelen, vervang ik denk ik wel wat materiaal door het nieuwe kwartier. Dus die versie die in maart 2020 in première zou gaan… die is wel weg.’
Wat zijn de grote verschillen in de twee programma’s?
‘Wat ik speel, moet kloppen met waar ik op dat moment mee bezig ben. Daar zitten de voornaamste veranderingen in. Trigger speelt gedurende heel verschillende perioden, dat vraagt steeds om aanpassingen.
Tot maart 2020 leefde ik voornamelijk ’s nachts. Mijn dag-nacht-ritme was eigenlijk omgekeerd. Dus in mijn voorstelling ging het grotendeels over het leven in de nacht. Na de eerste lockdown was alles omgegooid, dat materiaal klopte niet meer. Het veranderde ook een beetje de feeling van die tijd, daar wil ik graag bij aansluiten. Als de theaters weer open gaan begint een derde periode, weer een nieuwe versie.
De situatie in de zaal speelt ook mee. In zo’n grote, hoge zaal voor dertig mensen, dat speelt heel gek. Ik improviseerde iets meer met het publiek, gooide het iets meer los toen. Maar niet helemaal. Al die mensen hebben toch ook een ticket met Trigger erop, dus hebben ze recht op die voorstelling.’
Eigenlijk heb je dus zo goed als twee voorstellingen gemaakt dit jaar. Mis je dat premièremoment niet?
‘Bij mijn vorige show had ik op de premièredatum wel het gevoel dat hij écht af was. Dat heb ik nu niet gehad. Wel dat de voorstelling er bijna was, maar zo’n première een paar weken of een maandje later, dat is een ijkmoment dat ik nu wel mis. Dat het officieel is, dat speelt wel heel fijn. Maar ja, het is niet anders. De nieuwe premièredatum in februari gaat ook niet door. En als de theaters weer open gaan, moet ik eerst weer even voelen waar ik sta, waar mijn publiek staat, dus ik kan niet meteen in première.’
Hoe hou je jezelf nu gemotiveerd?
‘Ik had in april voor mezelf besloten dat het weleens heel lang kon gaan duren. Ik dacht toen: in januari 2021 is alles weer bij het oude, tot die tijd schik ik me in welke maatregel dan ook. Dat bleek toch te optimistisch. Nu weet ik het niet, ik kan het niet meer voorspellen. Zeker omdat ik het de eerste keer fout had.
Ik werk maar vast aan mijn nieuwe voorstelling. Normaal zou ik pas in de zomer beginnen in Toomler. Maar dit is ook interessant, om te ontdekken wat het oplevert als ik al heel vroeg begin met het opzetten van zo’n programma. In die zin is november eigenlijk een beetje mijn nieuwe horizon.’
Kijk hier voor meer informatie en (indien beschikbaar) actuele speeldata van Trigger. Foto: Daniel J Ashes