Het nieuwe kabinet wil het btw-tarief op de meeste culturele goederen en diensten verhogen naar 21 procent. Theaterbezoek wordt dan een stuk duurder. Dat staat in het onderhandelaarsakkoord dat de PVV, VVD, NSC en BBB gisteren hebben bereikt. Het zogenoemde ‘hoofdlijnenakkoord’ van 26 pagina’s besteedt verder geen expliciete aandacht aan kunst en cultuur.

De formerende partijen willen het huidige lage btw-tarief voor culturele goederen en diensten vanaf 2026 grotendeels afgeschaffen. Het btw-tarief gaat dan van 9 naar 21 procent. Dat betekent dat vanaf 2026 theater, boeken, concerten en festivals duurder – en minder toegankelijk – worden. Voor bioscopen en ‘dagrecreatie’ (musea, kermissen, dierentuinen en attractieparken) kiezen de partijen voor een opvallende uitzondering. Zij mogen het huidige lage btw-tarief wel behouden.

De cultuuresector maakte zich over deze btw-verhoging al grote zorgen. In januari schreven Kunsten ’92, Federatie Creatieve Industrie, Federatie Cultuur en Creatieve Coalitie hierover nog een gezamenlijke brandbrief aan Staatssecretaris Fiscaliteit en Belastingdienst Van Rij. Afschaffen van het lage btw-tarief ondermijnt volgens hen het streven naar een brede toegankelijkheid en spreiding van cultuur en raakt de bestaanszekerheid van de meer dan 300.000 mensen die in de sector werkzaam zijn. Het CPB heeft berekend dat het een lastenverzwaring van € 300 miljoen voor burgers en € 100 miljoen voor bedrijven betekent.

Verder besteedt het akkoord opvallend weinig expliciete aandacht aan de kunstsector. Indirect kunnen enkele plannen wel (grote) gevolgen hebben. Zo heeft de nieuwe coalitie het voornemen om de duur van de WW, de werkloosheidsuitkering, te korten en het minimumloon niet te verhogen. Voor zzp’ers wordt het verlagen van de MKB-winstvrijstelling naar 12,03 procent teruggedraaid en de wet VBAR (verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden) doorgezet.

Daarnaast staat in het akkoord een algemene bezuiniging bij de ministeries op de subsidieposten van 1.000 miljoen euro, zoals het afschaffen van initiatieven rondom ‘gezonde leefstijl, inclusiviteit, participatie en medezeggenschap’. Ook de zogenoemde SPUK-regeling, waarmee gemeenten kunnen investeren in sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis, wordt per 2026 met 638 miljoen gekort.

Ten slotte wil het nieuwe kabinet de giftenaftrek beperken, wat effect heeft op particuliere giften aan cultuur.

Het onderhandelaarsakkoord is een 26-pagina’s tellend ‘hoofdlijnenakkoord’. Het nieuwe kabinet moet op basis daarvan nog een regeerprogramma maken. Het is nog afwachten wat daarvan de gevolgen zijn voor de theatersector.

Foto: Michelle Reid – Brave space van Aloft