De herneming van de succesvolle openluchtvoorstelling Het Pauperparadijs deze zomer in Veenhuizen is op losse schroeven komen te staan. De producent heeft nog geen milieuvergunning gekregen vanwege de stikstofregels in het gebied.

Het Pauperparadijs is een theaterbewerking van het gelijknamige boek van Suzanna Jansen, in regie van Tom de Ket. Na twee jaar uitstel wegens corona, zou de productie deze zomer voor de derde keer op het terrein van het Gevangenismuseum in Veenhuizen te zien zijn. In 2016 en 2017 speelde de voorstelling daar ook al en trok toen ruim 90.000 bezoekers. Voor deze zomer zijn al bijna 20.000 kaarten verkocht.

Probleem waar de makers nu tegenaan lopen is het stikstofprobleem in het gebied. De beoogde speellocatie ligt op 6 km van Fochteloërveen, een van de weinige en best bewaarde hoogveengebieden in Nederland. Het gebied is aangewezen als Natura 2000-gebied en dan mogen evenementen in de buurt nul stikstof meer uitstoten. Het Pauperparadijs zou op 0,01 mol per hectare uitkomen. De uitstoot zou vooral nog van het verkeer van bezoekers komen. De eerder gebruikte diesel-aggregaat kunnen de makers vervangen door een enorme accu die ’s nachts oplaadt.

Producent Wolter Lommerde noemt de regelgeving symboolpolitiek. ‘Die 0,01 die wij zouden uitstoten, dat is bijna niets. Alsof je één theelepeltje zout over het hele Vondelpark zou uitstrooien.’ Hij vindt het goed dat de natuur beschermd wordt, maar de maatregelen staan volgens hem niet in verhouding. ‘Deze uitwerking is natuurlijk nooit de bedoeling geweest. Milieudeskundigen geven ons ook gelijk. Maar er verandert niets, we staan machteloos.’

De makers zijn al een half jaar in overleg met de provincie over mogelijke oplossingen, maar dat gesprek verloopt stroef. Een van de ideeën van Drenthe was om 25 kilometer verderop een parkeerterrein aan te leggen en bezoekers met elektrische bussen naar de speellocatie te vervoeren. De benodigde extra 1 miljoen is voor de producent echter totaal onhaalbaar. Extra pijnlijk is dat er onlangs een nieuwe parkeerplaats voor het museum op het terrein zelf is aangelegd. ‘Die mag vol staan met auto’s bij een avondopenstelling van het museum, want dat is officieel geen evenement. Voor een avondvoorstelling mag geen enkele auto het terrein op.’

Hoop kwam deze week van een boer uit de buurt, die reageerde op berichten over een mogelijke afgelasting van de zomerproductie. Hij is zijn bedrijf in Zuidvelde aan het verbouwen, heeft daardoor minder stikstofrechten gebruikt dan gepland en wil die nu best aan de makers doneren. Producent Lommerde had vandaag een gesprek met hem. ‘Het zier er goed uit. Voor een boerenbedrijf is die 0,01 mol echt peanuts. Het lijkt op papier ook redelijk simpel op te lossen. Bijzonder dat de provincie niet met dit soort ideeën is gekomen.’

Lommerde heeft een bureau de opdracht gegeven onderzoek te doen naar de haalbaarheid. ‘Ja, de enigen die hiervan profiteren zijn alle onderzoeksbureaus. Het is ongelooflijk hoeveel geld er rondgaat in nutteloze onderzoeken, ambtenarij en bureaucratie’. De tijd dringt voor de producent. ‘De rechten hebben weer effect op de hele milieuvergunning en ook weer op andere vergunningen. Er is ook nog tijd ingeruimd voor eventuele klachten voor omwonenden. De provincie zal heel snel moeten schakelen.’

De kans dat de productie deze zomer nog doorgaat acht Lommerde eigenlijk heel klein. ‘Dan moet er echt een wonder gebeuren. Eigenlijk was 1 februari de uiterste deadline voor alle vergunningen om de productie nog te kunnen opstarten. Als het aan het eind van de week niet geregeld is, redden we het niet meer qua voorbereiding.’ Een derde annulering op rij zou Lommerde wel ‘zeer pijnlijk’ vinden. ‘We werken met 60 tot 70 zzp’ers die van ons afhankelijk zijn en die we dan weer teleur moeten stellen.’

Aan volledige annulering denkt Lommerde niet. ‘Als het nu niet lukt, dan volgende jaar. Dan zijn we in ieder geval op tijd met de vergunning.’ Er moeten ook kosten gecompenseerd worden. Bij de eerste hernemingen heeft de stichting winst gemaakt, maar na twee coronajaren (en doorlopende kosten) staat ze inmiddels vierenhalve ton in de min. ‘We moeten spelen.’

Foto: Ben van Duin