In 1926 schreef Carry van Bruggen de semi-autobiografische roman Eva. Het boek beslaat een heel leven. Van Bruggen begint op het moment dat Eva een nieuwe eeuw vol belofte ingaat, om via liefde, moederschap, overspel en verlies naar een contemplatief einde toe te werken.

Operaregisseur Sjaron Minailo baseerde bijna honderd jaar later een achtdelige podcastserie op dit boek. De acht delen, die allemaal een door Gaea Schoeters bewerkt hoofdstuk van het boek beslaan, worden door acht verschillende actrices vertolkt. Het geheel wordt verrijkt met muziek van Annelies van Parys, uitgevoerd door het Ragazze Quartet.

De schoonheid van de podcast zit in de vele prachtige metaforen, beeldspraken en gedachtekronkels die het boek rijk is. Ze roepen beelden van scènes op zonder die ooit helemaal concreet te maken. Dat werkt mooi samen met de muzikale compositie, omdat zowel tekst als muziek ruimte aan elkaar geven. Doordat de tekst niet een verhaal van A tot Z vertelt wat je moet volgen, ga je meer naar de muziek luisteren. Daardoor hoor je ook de grote kwaliteit van de compositie van Annelies van Parys die slim en subtiel soms de sfeer van de tekst spiegelt, en soms het voortouw neemt en een nieuwe scène inleidt.

Daarbij lijken de acht actrices die de afleveringen vertolken een grote troef. Ze geven elk op geheel eigen wijze invulling aan de afleveringen waardoor ze een eigen gezicht krijgen. Daarbij is de diversiteit aan stemmen een artistieke vondst; alle actrices hebben een hoorbaar andere achtergrond, maar lijken zich allemaal op hun eigen manier in de rol te kunnen herkennen. Het zorgt dat het gedateerde boek iets universeels krijgt; Eva is zowel een jonge vrouw met Iraanse roots (Nastaran Razawi Khorasani) als een witte vrouw op leeftijd (Leny Breederveld) en haar ervaringen en gedachten klinken in hun beider vertolkingen relevant en actueel.

Maar de makers maken het de luisteraar ook moeilijk. Niet alleen is de gebruikte tekst net als het origineel een stream of consciousness die vaak alle kanten uitschiet en weinig structuur heeft, het is als luisteraar ook nog eens heel moeilijk bij te houden welk personage wanneer aan het woord is. De enige aanwijzing die je hebt of Eva of een van de vele bijrollen spreekt, is de interpretatie die de actrices aan deze verschillende rollen geven. Maar doordat iedere aflevering door een andere actrice wordt vertolkt, heb je als luisteraar niet de tijd om de interpretaties van de bijrollen te leren herkennen. Je raakt vroeg of laat kwijt naar welke situatie met welke figuren je aan het luisteren bent, en als je de weg eenmaal kwijt bent is het moeilijk weer in te haken.

Daarbij beslaat het Eva zoveel thema’s en gedachtegangen dat er weinig ruimte overblijft om de poëtische en complexe gedachten te laten landen. Het zijn flarden van sferen en scènes die niet genoeg verbinding met elkaar houden om de aandacht vast te houden. Wanneer dit acht afleveringen van veertig minuten min of meer onveranderd blijft, verliezen ook de mooie sferen hun kracht en wordt de podcast een lange zit.

Naast de acht afleveringen, bestaat de podcast nog uit vijf contextafleveringen. In deze afleveringen gaat schrijfster en vertaler Gaea Schoeters in gesprek met Barber van der Pol, die een boek over Carry van Bruggen heeft geschreven. Hoewel Schoeters en Van der Pol aanstekelijk enthousiast zijn over de vroeg twintigste-eeuwse schrijfster, mist de aansluiting met de rest van de podcast. Het is eerder een op zichzelf staande podcast over Carry van Bruggen, die ook niet de context biedt die zo hard nodig was voor serie.

Al met is Eva een onbevredigende ervaring. Er zit zoveel kwaliteit in de muziek, de makers zijn gepassioneerd over het materiaal waarmee ze hebben gewerkt en de actrices hebben grootse prestaties geleverd. Toch mist de podcast te veel context om deze onderdelen samen te laten komen. Alsof er een schakel mist om van deze podcast-serie het meesterwerk te maken dat het had kunnen zijn.

Illustratie: Gemma Plum