Theaterkrant onderzoekt de staat van de Nederlandse musical, na ruim een jaar corona. De komende weken spreken we met uiteenlopende medewerkers, van acteurs tot producenten en technici. De conclusies verschijnen na de zomer in Theaterkrant Magazine. Deze week: talentontwikkelaars.

Midden in de coronacrisis begon een nieuw ontwikkelhuis voor musical. Stichting MusicalMakers startte in 2021 met nieuwe makers aan de ontwikkeling van de nieuwe Nederlandse musical. Hoe kijkt de instelling naar de toekomst? Gaat de crisis effect hebben op de ontwikkeling van de musical in Nederland?

Andere verhalen en doelgroepen
Makers Samya Hafsaoui, Naomi van der Linden en Job Greuter werken op dit moment bij MusicalMakers aan nieuw origineel materiaal. ‘Er is natuurlijk eerder een productiehuis geweest voor musical in het M-lab, maar daar werden ook off-Broadway stukken en ander bestaand materiaal gespeeld. Bij ons zijn het script, de songs en de compositie nieuw’, zegt directeur Andreas Fleischmann. De ontwikkelinstelling heeft op dit moment financieel zelf weinig last van de crisis. ‘We zijn nauwelijks afhankelijk van publieksinkomsten, dus we hebben nu iets meer tijd om de organisatie op te bouwen’, aldus Fleischmann. Maar hij vraagt zich wel af of de crisis de ideale tijd is om nieuw materiaal te ontwikkelen. ‘Hoe de markt zich op langere termijn gaat ontwikkelen en of er na corona een stijgende vraag zal ontstaan naar nieuwe musicals is natuurlijk de vraag.’

Fleischmann hoopt dat de coronacrisis ervoor zal zorgen dat er dingen in de sector in de positieve zin veranderen. ‘Het is belangrijk dat er substantieel wordt geïnvesteerd in het vertellen van andere verhalen en het bereiken van andere doelgroepen. Ik denk niet dat de sector gaat overleven als we dat niet doen.’ Hij vindt het dan ook een mooie opdracht voor de sector om theater aantrekkelijk te houden voor een brede doelgroep. ‘Als je ziet wat er vanuit de vrije producenten in de afgelopen tien jaar is geproduceerd dan richt zich dat vaak op de vijftig plus vrouw. De theorie is dat die de kaartjes kopen, maar dat betekent dat je automatisch ook veel doelgroepen mist.’

Een zwaar beroep
Volgens Fleischmann kan de crisis daarnaast helpen inzien dat de sector anders met de uitvoerenden in de musical moet omgaan. ‘Je ziet nu weer dat de mensen met een vaste baan in het theater nog op hun plek zitten en de uitvoerenden, waar het eigenlijk om gaat, zich moeten laten omscholen tot een ander beroep. Ik vind dat we als sector heel slordig omgaan met onze artistieke mensen. Alle theaters roepen: die zzp’ers hebben het zo zwaar. Maar dat systeem hebben we zelf gecreëerd. Daar hoeven we met z’n allen niet trots op te zijn.’ Als dat niet verandert, blijft uitvoerend musicalartiest volgens Fleischmann een zwaar beroep. ‘Los nog van dat je misschien ook kan zeggen dat er te veel mensen van opleidingen afkomen waar te weinig werk voor is.’

Ook Leo van der Plas, coördinator van de opleiding muziektheater aan Codarts in Rotterdam, ziet dat er veel opleidingen in Nederland zijn. ‘Er worden ontzettend veel mensen opgeleid die allemaal in dat werkveld terecht moeten komen. Er gaat heel veel geld naar het onderwijs, maar misschien moet dat anders verdeeld worden. Zodat een deel daarvan naar talentontwikkeling en broedplaatsen gaat.’

Van der Plas denkt dat het goed zou zijn om meerdere van die broedplaatsen in Nederland te hebben. ‘Op meerdere plekken in het land, bijvoorbeeld in het zuiden, het oosten en in de randstad. Zodat je eigenlijk tussen het onderwijs en de praktijk een plek creëert waar je uren kan maken. Daar zijn stages natuurlijk ook goed voor, maar er moeten voldoende mensen klaarstaan waar ik onze studenten aan kan overgeven.’ Plannen voor broedplaatsen zijn er al een paar jaar in het kunstonderwijs. ‘Die intentie is er al langer, maar ondertussen zijn we al twee jaar verder. Ik vermoed dat dat onder andere door corona nog niet helemaal op gang komt’, aldus Van der Plas.

Groeien
Fleischmann hoopt met MusicalMakers nu een eerste plek te hebben gesticht waar kan worden geëxperimenteerd en waar het circuit van makers kan groeien. ‘Veel voorstellingen in Nederland zijn kopieën van grote Amerikaanse of Disney-producties en daar komt creativiteit niet altijd aan de orde. Het circuit van makers moet eigenlijk nog een beetje ontstaan. Je hebt er een paar, maar dat kleine kringetje maakt in Nederland alles op musicalgebied. Dat moet breder en groter.’ Ook Van der Plas hoopt op een grotere groep makers van nieuw werk. ‘Als je meer broedplaatsen creëert, krijgen componisten, tekstschrijvers, librettisten en regisseurs ook de kans om daar naam te maken. Waardoor we ook echt een Nederlandse musicalcultuur krijgen.’

Foto: Still uit Presentatie Componistentraject MusicalMakers