Het barre land opgevoerd door Amsterdam Sinfonietta, drie moderne dansers en drie luchtacrobaten opent met de fluisterklanken van twee dichters: de Amerikaanse T.S. Eliot en de Iraanse Ahmad Shamlou. De voorstelling, een waanzinnige samensmelting van strijkers, choreografieën en acrobatiek, heeft een constant duistere ondertoon, maar biedt ruimte voor lichtere momenten naarmate het einde nadert. (meer…)
Een grote brand heeft afgelopen nacht de decoropslag van theatergroepen Maatschappij Discordia en ’t Barre Land in de as gelegd. Het vuur in de opslag in Benningbroek ontstond rond 2 uur in een naastgelegen loods. Ook een woonboerderij brandde uit. Bij de brand kwam asbest vrij, waardoor omwonenden moesten evacuëren, meldt RTVNH.
In de opslag bevonden zich vrijwel alle vloeren, stoelen, tribunes, kleren en requisieten van beide groepen. Ook het archief van ’t Barre Land is vernietigd, Discordia bewaart haar archief in haar atelier in Amsterdam. De verzekerde waarde is enkele tonnen, maar veel belangrijker is de theaterhistorische schade: de inventaris van beide groepen vormde een belangrijk stuk theatererfgoed dat geheel verweven was met de speelstijl en dramaturgische aanpak van de gezelschappen.
‘We zijn in een soort giechelige shock’, zegt Matthias de Koning van Discordia vanuit Benningbroek waar hij samen met enkele collega’s poolshoogte neemt. ‘Vijfendertig jaar geschiedenis is weg. We hebben foto’s gemaakt. Je kunt het stalen skelet zien van een paar boekenkasten en ook het zinken bad uit De Kersentuin. Het enige dat over is, zijn de decors die in onze twee vrachtwagens zitten: de V-vormige schotten van De Veere en een kleine tribune.’
De afgelopen maanden stond het voortbestaan van de opslag al onder druk, vanwege het dreigende einde van de subsidie voor Discordia, waardoor de huur niet meer betaald zou kunnen worden. Theaterdocent Jaïr Stranders en journalist Loek Zonneveld zetten een actie op touw voor het behoud van de ‘in een lange historie opgebouwde collectie’. Door de extra vrijgemaakte 10 miljoen euro voor zaaglijninstellingen was de opslag juist voor één jaar veilig gesteld.
Ivo van Hove en Jan Versweyveld schreven ter gelegenheid van de actie: ‘Maatschappij Discordia heeft ons geleerd wat een oeuvre is. Jan Joris Lamers en de zijnen hebben ons als jonge scenograaf en regisseur bijgebracht dat het hergebruik van scenografische onderdelen of teksten in andere constellaties nieuwe betekenissen krijgen. Ze hebben hierdoor op een nieuwe manier inhoud gegeven aan wat theater maken kan zijn. Niet tijdelijk en vluchtig, maar een gestage verdieping, een alsmaar uitdijende gedachtegang over theater, de samenleving, de wereld en de mensen die erin leven. Maatschappij Discordia gebruikt vaak dezelfde elementen die ondertussen samen een patrimonium vormen van objecten, kostuums, scenografische onderdelen, teksten en lichtbronnen.’
In een profiel in NRC Handelsblad over Discordia eerder deze maand zei actrice Sara de Bosschere van De Roovers nog over de subsidieproblemen van de groep: ‘In de eerste plaats moeten we hun opslagruimte zien te behouden. Anders zou dat voelen als een bibliotheek die afbrandt.’
’t Barre Land staat later deze maand geprogrammeerd in Theater Kikker in Utrecht, onder meer met De laatste dagen der mensheid. De voorstellingen gaan allemaal door, weliswaar in een sterk aangepaste enscenering.
Wat een ramp! Ik leef intens met jullie mee….
Wat een afschuwelijk begin van 2017! Alle tastbare herinneringen in rook opgegaan.
Ongelooflijk en wrang verlies!
Ooh wat erg.
Wat erg zeg, sterkte allemaal
het nederlands en vlaams theater is schatplichtig aan discordia
welke ironie van het lot heeft dit vuur aangewakkerd
het is absurd
al die waardevolle herinneringen letterlijk in rook opgegaan…
en hoe moet het nu verder met deze dierbare theatermakers?
mirjam koen
Lieve mensen, wat rampzalig, wat een pijn voor jullie. Het archief weg, dat is bij alle ellende het meest verschrikkelijk: jullie geschiedenis in woord en beeld weg, het is niet voor te stellen. We leven mee en wensen jullie veel kracht toe. Sonja Rietberg / Aaldrik Harlema
Niets is vergankelijker dan theater, behalve dan het leven zelf. Dat de decoropslag van Mij Discordia en ‘t Barre Land door brand verwoest is, is daarom van een gruwelijke symboliek. Wat overblijft is de herinnering, opgeroepen door toneelspelers op een kale vloer van planken, omgeven door meubels, stoelen en andere requisieten, die deze op zichzelf dode voorwerpen leven hebben in geblazen, en een plaats hebben gegeven in ons collectieve geheugen. In een heldere belichting
creëerden de toneelspelers daarmee steeds weer een eigen wereld waarin ze de handelingen, gedachten, gevoelens van andere mensen dan zijzelf kritisch onder de loep namen, en die aan ons, hun publiek, voorlegden. Deze noodzakelijke hulpmiddelen zijn nu verloren gegaan. Dat is een tragedie.
Dat dit lot uitgerekend Mij Discordia en ‘t Barre Land moet treffen is des te schrijnender, omdat die voorwerpen het kapitaal uitmaken van deze twee vooraanstaande toneelgroepen die al 35 jaar leidend zijn in ons denken over het theater, maar die daarvoor geen of nauwelijks of niet dan zonder voortdurende strijd, de financiële ondersteuning ontvangen waar ze recht op hebben. Hoe bewonderenswaardig dat ze niettemin, ook zonder de broodnodige subsidies, het hoofd boven water hebben weten te houden, hun voorstellingen zijn blijven maken, hun publiek tot nadenken zijn blijven stemmen en zijn blijven vermaken!
In tegenstelling tot andere, wél min of meer vorstelijk gesubsidieerde toneelgezelschappen, konden ze met weinig toe. Ze hebben daarmee steeds weer aangetoond, dat ‘hergebruik’ in het theater nog iets anders betekent dan ecologische recycling. ‘Hergebruik’ betekent in hun handen ook ‘reflectie,’ ‘her-ontdekking’, ‘her-interpretatie.’ Theater mag dan de vluchtigste aller kunsten zijn, bij Mij Discordia en ‘t Barre Land wordt het juist permanent her-nieuwd en gecontinueerd, zonder het al-geweest zijnde weg te gooien, of te vervangen door ‘nieuw, nieuw, nieuw.’ Net als het leven zelf: dat wordt niet bij elke geboorte steeds opnieuw uitgevonden, het is een voortzetting van wat al is, en krijgt een nieuwe betekenis, telkens weer. De spullen die in hun opslag werden bewaard waren daarbij onontbeerlijk, kostbaar vaak en altijd van onschatbare waarde. Hun opslag was zo ook een ‘levend museum,’
een ‘museum in beweging,’ een archief van menselijke scheppingskracht.
Er was een actie gaande om juist deze opslag te behoeden voor opheffing, verval, verkoop onder de hamer, of erger. Het ergst denkbare is nu gebeurd. De actie van Jaïr Stranders en Loek Zonneveld tot behoud van de opslag krijgt nu nog meer urgentie. Behalve geld om behuizing te financieren, is er nu ook materiële hulp nodig. Alle theatergroepen in Nederland en Vlaanderen, die belijden dat ze zoveel te danken hebben aan Mij Discordia en ‘t Barre Land, zouden nu in eigen opslag moeten kijken wat ze daaruit kunnen missen. De Appel, die wordt opgeheven, kan zijn hele magazijn ter beschikking stellen aan de twee getroffen groepen, andere groepen kunnen hun magazijnen openstellen en Mij Discordia en ‘t Barre Land uitnodigen daarin te komen grasduinen voor wat ze nodig hebben.
Spulletjes, stoelen, meubels, zelfs kostuums, doeken en tapijten zijn, zolang het dode voorwerpen zijn, vervangbaar. Een archief, waarin de geschiedenis wordt vastgehouden, is onvervangbaar: gelukkig is dat van Mij. Discordia bewaard gebleven op een andere plek, en hopelijk komt het computer tijdperk ‘t Barre Land enigszins te hulp, maar helemaal te restaureren zal het nooit zijn. Het belangrijkste archief echter zit in het hoofd en het lichaam van de toneelspelers zelf, en die zijn godzijdank niet verloren gegaan. Ze zullen de kracht moeten zien op te brengen, hun archief opnieuw op te bouwen, hun herinnering aan de verloren gegane spullen toe te voegen aan de nieuw verworven spullen: ze zijn daar de meesters in. Discordia zal nog eens De Kersentuin spelen en Gajev zal nog eens een boekenkast toespreken.
Ik kan ze daarbij alleen maar alle sterkte toewensen.
© Paul Binnerts New York/Amsterdam, 31.12.2016
ZELF IN DE FIK GESTOKEN?
Beste Allen
Bij deze een beaming van de schrik die jullie hebben gekregen en die doorechoot op velen. Zo ook voor ondergetekende die bij het Werkteater ook al werkte met het meedere keren maar anders gebruik.
Ik wens jullie heel veel sterkte en hoop dat er vanuit andere groepen nog aantal decors en props ter beschikking gesteld worden.
Wat een triest begin voor jullie gezeldschappen en het publiek zonder jullie decorher interpretatie in de toekomst.
En voor dit jaar heel veel ondersteuning toegewenst.
Als ik ergens mee kan helpen
Ik ben vanaf een maart weer in Nederland.
Met hartelijke groet voor allen
Vreselijk!!!!