toneelgroep Amsterdam pakt zijn oude naam weer op: De Warme Winkel. In maart besloot het gezelschap verder te gaan als toneelgroep Amsterdam (met een kleine t). Dat viel echter niet in goede aarde bij Internationaal Theater Amsterdam (ITA), dat in 2018 uit een fusie tussen Toneelgroep Amsterdam en de Stadsschouwburg Amsterdam ontstond. (meer…)
De Warme Winkel wordt toneelgroep Amsterdam. Dat schrijft het gezelschap vandaag in een persbericht. De nieuwe naam (met een kleine t) sluit volgens de makers ‘naadloos aan op hun reputatie van toe-eigening en kunsthistorisch bewustzijn, brutaliteit en experiment’.
‘Gezien de reputatie van het gezelschap kan dit als een grap worden geïnterpreteerd. Dat is het niet’, schrijft De Warme Winkel in een persbericht dat het vanochtend verstuurde. Volgens het gezelschap is het al sinds de oprichting op zoek naar een naam die beter communiceert waar het voor staat en meer publiek kan trekken.
De Warme Winkel, met als huidige artistieke kern Vincent Rietveld, Ward Weemhoff en Florian Myjer, is een gezelschap dat graag rekenschap aan de geschiedenis aflegt. De voorstellingen behandelen thema’s als originaliteit, authenticiteit, herinnering en repertoire, meestal met een grote dosis ironie. Zo plagieerde het gezelschap integraal Café Müller van Pina Bausch in De Warme Winkel speelt De Warme Winkel, rekende het af met het repertoiretoneel tijdens een voorstelling van Ivo van Hove in Achterkant en dit seizoen speelt het samen met reality-tv-sterren uit Temptation Island en Ex on the Beach Een oprechte ode aan de Ironie.
Toneelgroep Amsterdam is volgens De Warme Winkel ‘een naam met een rijke historie’. Tot 2018 was Toneelgroep Amsterdam (met hoofdletter T) de naam van het grootste stadsgezelschap van Nederland. ‘De in eerste instantie ongeïnspireerde fusienaam vanuit Toneelgroep Centrum en het Publiekstheater kreeg al snel betekenis door Gerardjan Rijnders, Sam Bogaerts en Jan Ritsema als poolsterren van het progressieve toneel. Ivo van Hove liet het gezelschap op alle mogelijke manieren haar vleugels uitslaan en zag het publiek verveelvoudigen.’ Het nieuwe toneelgroep Amsterdam wil in beide tradities floreren.
Na de fusie met de Stadsschouwburg Amsterdam ging Toneelgroep Amsterdam verder als Internationaal Theater Amsterdam (ITA). ‘ITA is uit de jas van Toneelgroep Amsterdam gegroeid, maar weggooien is zonde’, aldus DWW. ‘Dus raapt De Warme Winkel de jas die ITA liet slingeren met liefde en eerbied op en trekt hem aan.’
Het is een cadeau aan de stad. Die brutale, liefdevolle stad, die altijd tolerant naar anarchie is geweest. De stad die geschiedenis ademt en de stad waar bij uitstek grenzen verlegd kunnen worden. Staat Amsterdam niet voor bravoure, vooroplopen, barmhartigheid, heldhaftig en vastberadenheid? Zo’n stad verdient toch een ‘toneelgroep Amsterdam’.
In mei opent het nieuwe toneelgroep Amsterdam samen met theatercollectief BOG. een theaterbroedplaats achter station Sloterdijk: De Sloot. Dit moet een werkplaats voor theatermakers worden, met een volwaardige vlakke vloer theaterzaal en een kleinere zaal, repetitieruimtes, werkateliers en een groot café/restaurant.
Internationaal Theater Amsterdam laat weten volledig te zijn overvallen door het persbericht, waarover van te voren geen enkele vorm van contact zou geweest zijn. De kwestie moet verder nog intern overlegd en onderzocht worden, zegt hoofd communicatie Maurits Musch. ITA en De Warme Winkel werken al jaren samen en brachten drie coproducties uit.
De website toneelgroepamsterdam.nl verwijst vandaag nog door naar de website van ITA. De Warme Winkel gebruikt voor zijn toneelgroep Amsterdam het adres: https://Toneelgroep.amsterdam.
Om het publiek te laten wennen aan de nieuwe naam en misplaatst bezoek te voorkomen, belooft toneelgroep Amsterdam voorlopig een verwijzing naar de oude naam toe te voegen in alle uitingen. De makers schrijven goede hoop te hebben dat de nieuwe naam snel ingeburgerd raakt: ‘volgend seizoen heeft niemand het er meer over’.
Foto: Een oprechte ode aan de ironie, Sofie Knijff
Jippie! Drie witte mannen bevestigen nog maar eens de witte macht! Hoera! Wat een feest! Waarom krijgen zij niet meer geld?!
Who cares?
Misschien als ze zichzelf minder cool vonden…
Had de Theaterkrant niet misstaan om deze flauwe grap te negeren.
Dit is geniaal. Zo geniaal dat je zou willen het zelf te hebben bedacht, dat je hoopt zoiets zelf ooit te kunnen bedenken. Het is een daad van creativiteit en verzet, een absurde grap. Deze actie is toch een moderne Schelmenroman. Deze theatermakers zijn dan ook hedendagse Tijl Uilenspiegel’s, Don Quichot’s en Sancho Panza’s.
Wie zoiets geniaals doet, kan uiteraard op nijdige reacties rekenen. Er zijn mensen die de geschiedenis gaan of willen cancellen, maar je kan ook de geschiedenis claimen. De Warme Winkel doet het laatste en draait het Rad der Geschiedenis terug. Het had niet toepasselijker kunnen zijn. Want dat deden ze al in 2006 in de montagevoorstelling Totaal Thomas met teksten van Thomas Bernhard, waaronder uiteraard Der Theatermacher over Bruscon en zijn megalomaan stuk Het Rad der Geschiedenis. Nu wordt een cyclus afgerond en kan een nieuwe era beginnen. Quo vadis, toneelgroep Amsterdam? We zijn nu al benieuwd naar jullie nieuwe heldendaden in het nieuwe jasje dat eigenlijk een oud kostuumstuk is.
Ooit opereerden ze aan de Achterkant, nu zijn ze zelf ‘voorkant’. Hun daad nu is even brutaal als absurd, en getuigt van lef en historisch bewustzijn. Het is in mijn ogen aanstekelijke hoogmoed en een opstandige daad. Door de fusie van Toneelgroep Amsterdam met hoofdletter T en de Koninklijke Stadsschouwburg tot herensociëteit ITA met allemaal hoofdletters werd historie in het belang van commerciële doeleinden door managers ‘ausradiert’. Wat heeft de ITA-marketing en branding opgeleverd? Exodus geschiedenis. Nu slaat het Winkel-Empire terug. Dat is toch wat een nar uitmaakt dat die de koning met diens eigen wapens weet te verslaan.
Waren er maar meer groepen en makers zoals deze die met een inhoudelijke brutaliteit naar de kroon steken. Die ook begrijpen dat alles een spel is. En waarom dan niet wild en gevaarlijk met de vrijheid van de nar spelen en als homo ludens zich dingen toe-eigenen die anderen bij de vuilnis hebben gezet? Zoals er de laatste jaren zoveel kinderen met het badwater werden weggegooid. Ja, de geschiedenis kan ook een speeltuin zijn. Een paradijs voor kunstenaars, als je wilt.
Hoe humorloos zal het nu zijn als de juristen van ITA proberen deze geniale vondst te bestrijden en terug te draaien. Het is namelijk juist ook een buiging voor de makers van en eerbetoon aan Toneelgroep Amsterdam, aan Rijnders, Ritsema, Muizelaar en Van Hove.
Geweldig dat de stad Amsterdam nu weer een eigen toneelgroep heeft. De geschiedenis komt tot leven, zoals zo vaak bij De Warme Winkel (zoals ze vroeger heten). Je denkt telkens weer in de verkeerde film te zijn gestapt, en dat is nu juist de bedoeling, lijkt me. Lang leve de verwarring.
Het is ook een staaltje identiteitspolitiek. Identiteit gaat namelijk niet over wat je bent maar over wie je wilt worden. En toneel is toch ook de kunst van transformatie. Waarom niet transitie en verandering op zo congeniale manier met elkaar verbinden? Als je toneelgroep Amsterdam wilt zijn, dan ga je het gewoon worden, zeker als anderen het niet meer willen zijn. En me lijkt dat er genoeg ruimte voor beiden is, voor ITA (voorheen Toneelgroep Amsterdam) en voor toneelgroep Amsterdam (voorheen De Warme Winkel). Zou toch leuk zijn om bijvoorbeeld ook De Nieuw Amsterdam te zien herrijzen.
Deze actie van de Winkel-Jedi-ridders staat wat mij betreft nu al in de geschiedenisboeken. Misschien als een soort ‘Aktie Tomaat’ van de 21e eeuw. Het blijft te hopen dat veel nieuwe makers en toneelschoolstudenten deze actie als voorbeeld zien voor hoe je met de kennis van geschiedenis kan schermen en hoe je iets kan laten kantelen. Geschiedenis is geen mottenkist maar verandert (in) het hier en nu.
Bühne frei voor toneelgroep Amsterdam. “Één voor allen, allen voor een”.
Bedankt voor je bijdrage, Florian “Pollonius” Hellwig. Beknoptheid is de ziel van ’t vernuft. Zet die maar even op een tegeltje.
Ironie is zo jaren 90.
Ge wel dig. Samenwerken en niet bang zijn op te schudden.