‘Ik mis respons. Ik mis contact’, zegt cabaretier Hans Teeuwen halverwege zijn huiskamerconference Smerige spelletjes, die gisterenavond door PowNed werd uitgezonden. Teeuwen – die toch altijd een ambivalente relatie met zijn publiek erop na hield – mist na twee maanden lockdown het gelach (met alle spuugspetters van dien).

Eigenlijk zou hij op dit moment midden in de try-outfase van zijn achtste theatersolo Nou lekker dan zitten. Maar Teeuwen heeft maar liefst 1 try-out kunnen spelen voordat de theaterzalen half maart vanwege corona hun deuren sloten. Zijn programma werd voorlopig uitgesteld en Teeuwen begon te schrijven aan een nieuwe voorstelling, die helemaal aan deze coronatijd ontsproten is. Op 22 mei werd – tussen twee uur ’s middags en twee uur ’s nachts, en zónder publiek – deze speciale coronavoorstelling bij hem thuis opgenomen.

Smerige spelletjes begeeft zich aanvankelijk op het snijvlak van cabaretsolo en mockumentary. Je ziet Teeuwen dolen door verschillende ruimtes in zijn eigen huis, verveeld en geroutineerd de tijd verdurend. Ondertussen praat hij recht in de camera, tegen een potentieel publiek. Aanvankelijk zie je nog weinig verschil met de theaterpersoonlijkheid Hans Teeuwen: hij is absurdistisch, grof en springt van de hak op de tak.

Maar gaandeweg realiseer je je dat die camera bijzaak is, sterker nog: dat Teeuwen die camera en de daaraan inherente toeschouwer net zo goed verzonnen kan hebben. Dan schiet er ineens een bak meerlagigheid in. Smerige spelletjes blijkt een stream of consciousness van een verweesde geest die – dan weer wanhopig, dan weer hopeloos verveeld – zijn eigen bestaan bevestigd wil zien.

Dat komt expliciet sterk tot uiting in de scène waarin hij voor de spiegel gaat zitten, en dus letterlijk zowel performer als zijn eigen publiek is. Voorbij de voortdurende lachsalvo voorziet Teeuwen met een zweem van medelijden zijn eigen spiegelbeeld van commentaar: ‘Wat vreselijk dat hij dit nog moet doen, op zijn leeftijd.’

Teeuwens theaterprogramma’s hebben een dramaturgie die is opgebouwd uit losse nummers, die niet in dienst staan van een expliciete overkoepelende verhaallijn. Wat dat betreft is deze huiskamervariant echt anders: de context van corona en lockdown, van angst en eenzaamheid, vormt de bedding van zijn verhaal en alle losse nummers zijn daarop terug te voeren. Het personage dat Teeuwen opvoert maakt een heldere ontwikkeling mee – waarbinnen hij zich uiteraard nog steeds permitteert alle kanten op te schieten. Zijn humor is in Smerige spelletjes niet per se verrassend of vernieuwend, maar zijn kenmerkende absurdisme – het gevoel dat alles door je vingers glipt voordat het echt betekenis krijgt – krijgt in deze context ineens een opvallende vorm van – jawel – logica.

Voor het eerst is Hans Teeuwen niet zo zeer vervreemdend, maar vooral herkenbaar. Dat op zich is al een uiterst verontrustende gedachte.

Gezien: Smerige spelletjes van Hans Teeuwen, 13 juni 2020, Omroep PowNed. Terugkijken kan hier. Beeld: Herman van Bostelen.