Buffering is een prachtige, korte toneeltekst die Stijn Devillé onlangs schreef op verzoek van Schauspielhaus Graz. De scène speelt zich af in een tussengebied, een fysiek en digitaal vagevuur, een wereld waarin de tijd is stilgezet: tijdens het bufferen van een Skypegesprek.

Centraal staat een voormalig fractievoorzitter annex afwezige moeder annex harde vrouw – die in het vacuüm van een haperende internetverbinding (met de nodige zelfoverwinning) een kort moment van pathetiek bij zichzelf opeist – voor het eerst, wellicht. Ze wordt tijdens een videocall geconfronteerd met het vastgelopen schermbeeld van haar dochter, die borstvoeding geeft aan haar pasgeboren kind. De ruim tien minuten dat de conversatie aan het bufferen is, werpen haar terug op haarzelf en dwingen haar tot contemplatie.

De combinatie van de nabijheid en de enorme afstand tussen haar dochter en kleindochter, ontlokken haar samen met het vastgelopen scherm, dat dus geen interrupties (in woorden, blikken of veelzeggende stiltes) toelaat,  goudeerlijke en pijnlijke confidenties. Waar ze zichzelf aanvankelijk af blijft rekenen op termen als ‘beoordelingsvermogen’ en ‘daadkracht’, realiseert ze zich gaandeweg hoezeer ze de compassie van haar dochter bewondert. Het blokkerige schermbeeld van haar dochter met kind fungeert als spiegel. De vrouw heeft zichzelf weer herpakt als de verbinding zich uiteindelijk weer hersteld heeft – of dat lijkt ze althans te hopen. ‘Heb jij eigenlijk iets gehoord van wat ik zei, daarnet?’

Het nieuwstedelijk speelt sinds deze week ‘hoe dan ook en overal en altijd’. Sinds afgelopen donderdag wordt er elke week een nieuwe, korte toneeltekst gespeeld – voorlopig online. Zo gaan er 9 korte voorstellingen in mini-première. Het zijn voorstellingen die niet expliciet gaan over corona, maar waar corona wel doorheen ‘zindert’ – het Skypegesprek uit Buffering hoeft zich per slot van rekening niet per definitie in tijden van corona af te spelen.

Simone Milsdochter repeteerde zelf thuis, stuurde filmpjes op naar Devillé – die zelf tekende voor de regie – en repeteerde een enkele maal met hem via Google Meet. Ze geeft vorm aan een bitse vrouw, die duidelijk getekend en gehard is door het leven, maar waar je toch – door de rake tekst, maar ook door de eerlijke, sobere adaptatie van Milsdochter, die haar personage niet spaart en juist daardoor reliëf aanbrengt – sympathie voor opvat.

Milsdochter noemde de tekst in het nagesprek treffend ‘een bouillonblokje onder de toneelteksten’. En precies dat is het: een zeer geconcentreerd minidrama, dat langzaam om zich heen grijpt – ook na afloop. Het staat theaters en groepen die door covid-19 zijn getroffen op verzoek vrij om deze tekst te gebruiken. Zo zal Buffering behalve bij het nieuwstedelijk, ook onder meer in Schauspielhaus Graz (in Duitse vertaling) te zien zijn en is het opgenomen in het programma van Het Nationale Theater speelt altijd – gespeeld door Betty Schuurman in regie van Julie Peters.

Devillé vond in de bufferende internetverbinding een treffende metafoor voor de actualiteit: een ongedefinieerd opladen tussen het oude normaal en een nieuwe standaard. Bufferen is tijd die je niet inplant, maar die je overvalt en waar je vervolgens geen invloed op kunt uitoefenen. Je kan (en zal) je erover opwinden, je ervan afwenden en je erin berusten. Het onbestemde wachten levert in ieder geval soms ook iets op wat je anders nooit had voorzien.

Beeld: Herman van Bostelen maar daarin een still uit Buffering.

Gezien: Buffering van het nieuwstedelijk. Bekijk hier het volledige programma van Het nieuwstedelijk speelt hoe dan ook.