In de aanloop naar Theater Na de Dam worden door het hele land jongerenprojecten opgetuigd, waarbij twee generaties uit dezelfde regio elkaar ontmoeten om samen op de oorlog, en op de huidige tijd, te reflecteren. (meer…)
De theaterrecensent blijft thuis. De theaterzalen zijn dicht, maar het online aanbod staat wagenwijd open. In plaats van voorstellingen te bezoeken, zap ik de komende dagen lukraak langs registraties, live-streams en andere online-projecten. Dit paasweekend nam ik, samen met De Nwe Tijd, afscheid van de wereld as we know it.
Vier kleine, nietige mensjes bij een aangespoelde walvis, een IJslands koor zingt het ‘Agnus Dei’: het ademt in alles een gelaten hulpeloosheid die ik deze dagen in vrijwel alles herken.
Voor hun voorstelling Heimat 2 uit 2016 reisde theatergroep De Nwe Tijd vanuit Antwerpen, via Denemarken en IJsland, naar Groenland, om daar op een smeltende gletsjer een requiem te spelen voor een wereld op drift. Beelden van die reis zouden ook deze weken te zien zijn in de Heimat Trilogie, die op 1 april in première had moeten gaan in De Brakke Grond in Amsterdam. In plaats daarvan hermonteerde De Nwe Tijd hun reis tot een drie kwartier durende autonome, woordloze muziekfilm: Requiem For The World As We Know It.
Bekijk hier de trailer:
Harald Austbø componeerde het requiem en reisde met Freek Vielen, Tim David en Suzanne Grotenhuis door desolate, overweldigende natuurgebieden, waarin je – mede door het prachtige camerawerk van Emo Weemhoff – regelmatig overvallen wordt door uitgestrekte vergezichten en loodzware luchten.
De combinatie van die imposante beelden en de overweldigende koorzang van het Antwerpse Octopus Ensemble, het Hljomeyki Chamber Choir uit IJsland (in dikke IJslandse wollen truien) en een viertal Groenlandse zangers met verweerde gezichten, heeft een haast religieus effect. Als het viertal uiteindelijk hun requiem op de gletsjer speelt, voelt dat aan als een verstilde catharsis.
Een requiem spelen op smeltende gletsjer: een treffendere metafoor kun je haast niet verzinnen voor deze tijd. Het is een even prachtig als treurig symbool voor de mens, die onverdroten doorploetert, terwijl de wereld daardoor langzaam (maar sneller dan je denkt) afbrokkelt. Maar ik zag er ook de theatermaker in tijdens deze van theater verstoken tijd, die onvermoeibaar registraties blijft uploaden, die de Decamerone en De pest blijft voorlezen als bij gebrek aan toeschouwer het rode lampje van een camera brandt, of die dan maar fragmenten van een reisverslag hermonteert tot een autonome muziekfilm. En ten slotte zag ik ook mezelf op die ijsvlakte: de ontheemde theaterrecensent die stug blijft schrijven over al die dingen die, hoe hij het ook krampachtig wendt of keert, uiteindelijk vooral géén theater zijn. Terwijl de gletsjer om hem heen genadeloos smelt.
En bij alle drie vraag ik me af: moeten we niet beter even stoppen? Kúnnen we dat nog?
Beeld: Herman van Bostelen met daarin in een still uit Requiem For The World As We Know It van De Nwe Tijd. Bekijk de muziekfilm (gratis) via Vimeo.