Er staat een grote, zwarte man met een petje, een hoodie en een gouden ketting in de foyer van de Nationale Opera & Ballet. Hij kijkt het publiek onverschrokken aan. Het is doodstil, het publiek wacht gespannen af wat deze man zal gaan doen. Dan klinken er donkere pianotonen en begint de man zich om te kleden in zijn politieuniform.

Het is een scène uit de proloog van de opera Blue, die in november in Europese première gaat bij De Nationale Opera. De man in de foyer is operazanger Kenneth Kellog, die de rol van vader vertolkt in de moderne opera. We krijgen een voorproefje in het kader van de Black Achievement Month. Onder de noemer ‘Celebrating Diversity’ organiseert de Nationale Opera & Ballet de hele maand oktober themabijeenkomsten. De presentatie vandaag doet Sosha Duysker.

Het libretto van Blue werd geschreven door Tazewell Thompson en de muziek komt uit de handen van Jeanine Tesori. Blue is een intiem portret van een zwart gezin in Harlem, New York. De vader is politieagent, terwijl zijn zoon zich juist verzet tegen systemisch racisme en geweld bij de politie tegen zwarte burgers. De opera ging in 2019 in wereldpremière bij het Glimmerglass Festival. Het thema is van allen tijden, maar des te actueler sinds de dood van George Floyd en de Black Lives Matter beweging.

Dat Nederland net als Amerika een racistisch politieapparaat kent, bewijst de ex-politieagent Péris J. Conrad, die vanavond over zijn leven als zwarte man in de blauwe familie vertelt. We horen een geluidsfragment van een gesprek tussen Conrad en zijn ouders over zijn carrière bij de Nederlandse nationale politie. Zijn ouders waren in eerste instantie bang dat hij geteisterd zou worden door discriminatie tussen alle witte agenten, maar Conrad besloot zijn droom waar te maken. Uiteindelijk kregen zijn ouders gelijk en heeft het politieapparaat hem gebroken, angst en slapeloze nachten zijn voor hem eerder regel dan uitzondering.

Tijdens de paneldiscussies volgen meer verhalen van discriminatie door de politie. In Blue betaalt de zoon uiteindelijk zijn leven voor het opstaan tegen dit geweld. Zangers Kenneth Kellog en Aundi Marie Moore zijn beiden zelf ouders van jonge zoons. Ze vertellen dat ze bij het lezen van het libretto in tranen uitbarstten. ‘It was the first time art spoke to me.’ Het feit dat zij zich voor het eerst in hun leven compleet konden identificeren met de karakters uit een opera, bewijst hoe weinig de zwarte gemeenschap vertegenwoordigt is in deze van oudsher witte kunstvorm.

Thompson wilde wegblijven van stereotypes in het libretto van Blue. De vader was in eerste instantie een arme jazzmuzikant, maar werd gedurende het schrijven een politieagent met een goed modaal inkomen. Thompson vertelt met veel humor hoe hij niet aan politie wil denken, ze niet wil zien en er al helemaal niet over wil schrijven. Maar hij kon niet om ze heen, racisme door de witte politie is een te groot probleem om niet met kunst aan de kaak te stellen.

De muzikale intermezzo’s van vandaag zijn veelbelovend. De muziek van Jaenine Tesori is majestueus, intiem en gemakkelijk om naar te luisteren. De aria’s die Kellog en Moore ten gehore brengen zijn melodieus met speelse ritmes, hun stemmen diep en vol emotie.

Het politiegeweld wordt ook geïllustreerd door het Nederlandse dansensemble (Y)Our Eyes Only. In een choreografie van Gregory ‘Shaggy’ Albertzoon vliegen de dansers met indrukwekkende salto’s over de marmeren vloer van de foyer. Studenten van de MBO Theaterschool geven een interpretatie van een gedicht van Thompson. In zwarte onderbroeken bewegen zij zich hijgend en kreunend door de ruimte.

Dat Blue niet alleen kommer en kwel is, bewijst de vrolijke afsluitende aria van Moore. Zij zingt over een gezellige familiemaaltijd en de traditionele gerechten van de zwarte gemeenschap. Dat de gemeenschap hecht is, bewijst ook het publiek in de zaal. Sosha Duysker benadrukt dat zij nog nooit zoveel zwarte mensen in het publiek van De Nationale Opera heeft gezien. Het is voor de sprekers dan ook preken voor eigen parochie vanavond, maar de hoop is dat Blue ook juist die mensen gaat bereiken die zich niet genoeg bewust zijn van systemisch racisme en wit privilege. Daarbij belooft het ook gewoon een opera vol humor, muzikale hoogstandjes en loepzuivere zang te zijn.

Foto: Karli Cadel