De hoge vertegenwoordiging van onbetaalde culturele vacatures geeft waarschijnlijk een uitvergroot beeld van de reële vraag naar onbetaald werk in de cultuursector. Dat stelt Cultuurindex Nederland in een gisteren verschenen analyse waarin verschillende onderzoeken naar cultuurvacatures tegen elkaar worden afgezet.

Onlangs verschenen er twee verschillende onderzoeken rondom culturele vacatures. In beide onderzoeken werd een groei in het aanbod van culturele vacatures geconstateerd. Rosa Scholtens en Jaconelle Stas-Schuffel deden onderzoek aan de hand cijfers van hun website Culturele vacatures. Dimitri Lahaut publiceerde een onderzoeksrapport (pdf) op basis van cijfers van vacaturebank Jobfeed. Echter ligt met name in de begeleidende teksten en de berichtgeving rondom het laatste rapport de nadruk op de onbetaalde functies. Cultuurindex Nederland analyseerde de cijfers en stelde onder meer dat een nuancering daaromtrent op zijn plaats is.

Een belangrijke factor waar rekening mee moet worden gehouden bij het interpreteren van de cijfers, is het hogere verloop dat waarschijnlijk inherent is aan onbetaalde arbeidskrachten ten opzichte van vaste werknemers. Daardoor moeten er dus vaker nieuwe vacatures uitgeschreven worden, zonder dat dat per definitie betekent dat die groep een groter aandeel van de arbeidsmarkt inneemt. Het duidelijkst is dit zichtbaar in de groep stagairs, constateert Cultuurindex. 25 procent van alle culturele vacatures is voor hen, terwijl zij volgens het CBS slechts 2,6 procent van de werkgelegenheid in de deelsectoren ‘kunsten en cultureel erfgoed’ en ‘media- en entertainmentindustrie’ voor hun rekening nemen.

Ook is het van belang vrijwilligerswerk los te koppen van stages. Die eerste categorie behelst volgens de cijfers van Lahaut 19 procent van alle vacatures tegenover 41 procent voor vacatures voor een (mogelijk) vast contract en 15 procent voor vacatures voor verschillende vormen van tijdelijk werk. Dat de cultuursector vooral op zoek is naar vrijwillige krachten, kan op basis van deze cijfers dus niet direct gesteld worden.

Bovendien is het onbekend hoe de verdeling van verschillende soorten functies in vacatures van de gehele arbeidsmarkt is. Dit maakt het lastig te bepalen hoe uitzonderlijk de culturele sector op dit vlak is.

Cultuurindex Nederland ontkent in de analyse uitdrukkelijk niet dat de inzet van vrijwilligers en stagairs in de culturele sector wel degelijk relatief groot is en de laatste jaren sterk groeit. ‘Daarmee zal er zeker een reële vraag zijn naar onbetaald werk, maar het aantal vacatures voor dit soort functies geeft hiervan waarschijnlijk een uitvergroot beeld.’