De financiële schade door de coronacrisis is nu al enorm, en het einde is nog niet in zicht. Wat zijn de verhalen achter de cijfers? Theaterkrant gaat in gesprek met zzp’ers uit de theatersector. Waar doen ze het van? Hebben ze nog werk en inkomen? En hoe gaan zij om met de onzekerheid die de coronacrisis brengt? Deze keer: regisseur Eline Arbo.
Het gebeurde om tien voor elf, tien minuten voor aanvang van de repetitie. Totaal onverwacht kwam het bericht dat de repetitie van haar nieuwe voorstelling in Noorwegen niet door kon gaan en de première werd geannuleerd. Later die week vloog Arbo halsoverkop naar Nederland, na berichten over grenzen die dicht zouden gaan.
Arbo werkt en woont in Nederland, maar werkt de helft van de tijd in Noorwegen. Daar is ze verbonden aan meerdere theaters. In Nederland werkt ze voor het Noord Nederlands Toneel en de Toneelschuur, en vanaf 2021 begint ze bij Het Nationale Theater. ‘Met het Noord-Nederlands Toneel zou ik met de voorstelling Dronken Mensen in première gaan op Oerol. Toen werd Oerol afgelast. Dat zag ik gelukkig aankomen en daar kon ik mij op voorbereiden.’
Ondanks de annulering besloot ze verder te werken aan de voorstelling. ‘We zouden in Groningen repeteren, maar dat hebben we niet gedaan vanwege de lockdown. Wel heb ik steeds met twee acteurs op anderhalve meter afstand gerepeteerd. We hopen dat we de voorstelling in de toekomst kunnen spelen. Het Noord Nederlands Toneel betaalt ons door, dus ik wil de tijd goed gebruiken. Dan hebben we later minder repetitietijd nodig.’ Nu de maatregelen versoepeld worden, gaan regisseur en acteurs toch nog naar Groningen om daar, op afstand weliswaar, te repeteren. ‘We willen een theatrale lezing online presenteren, als een inkijk in het proces en om een doel voor onszelf te creëren voor deze periode.
Doordat Arbo ook haar volledige honorarium voor de voorstelling in Oslo heeft gekregen, hoeft ze niet terug te vallen op de TOZO. De toekomst vindt ze wel spannend. ‘Na de zomer begin ik bij de Toneelschuur aan het stuk Drie Zusters van Tsjechov. Het is de vraag of dat door kan gaan in september. De Toneelschuur zit niet in de BIS en kan waarschijnlijk geen aanspraak maken op het steunpakket van de overheid. Ik doe mijn werk nu alsof alles gewoon doorgaat. Als de voorstelling daadwerkelijk doorgaat, word ik gewoon betaald. En zo niet, dan weet ik het niet.’
Voor 2020-2021 staat er in principe een vol seizoen voor de deur, maar het is ongewis wat daarvan terecht gaat komen. Arbo beschouwt het als een luxe dat ze wordt doorbetaald voor haar huidige projecten. ‘In Noorwegen wordt bijna iedereen doorbetaald. Je wordt daar meer beschermd. De vakbonden staan heel sterk in Noorwegen, dat is in Nederland veel minder. Ik zit bijvoorbeeld in een vakbond speciaal voor theaterregisseurs. Die vecht voor onze belangen. Dat we betaald krijgen in een situatie als deze, is opgenomen in ons contract. De vakbondcultuur uit Noorwegen zou voor Nederland ook heel goed zijn.’
‘Als regisseur ben je meestal freelancer. Omdat je van theater naar theater gaat, kun je niet onder een vast contract werken. Je kunt in Noorwegen vaak wel kiezen of je wilt worden uitbetaald als zzp’er of in loondienst. Daarnaast zijn er in Noorwegen meer acteursensembles, die hebben ook allemaal een vast contract. Hier in Nederland is dat veel minder, waardoor er een hoog percentage van freelance acteurs is.’
Er is nog een andere reden waardoor acteurs en regisseurs in Noorwegen meer zekerheid hebben. ‘In Noorwegen is er structureel subsidie voor elk gezelschap. In Nederland moet je door het kunstenplan dat elke vier jaar geschreven moet worden, iedere keer opnieuw beargumenteren waarom kunst belangrijk is. Terwijl je kunst ook zou kunnen zien als een vanzelfsprekend onderdeel van de samenleving. De hele geldstroom hier is erop gericht om kunstenaars iedere keer opnieuw weer te laten zeggen waarom kunst van belang is. Waarom hoeft de KLM dat niet te doen? Waarom moeten zij niet elke vier jaar aantonen waarom zij belangrijk zijn?’
Werk verloren? Ja, twee producties kunnen niet in première gaan.
Worden er opdrachten doorbetaald? Ja, tot nu toe alles.
Uitkering? Nee.
Foto: Gordon Meuleman
De financiële schade door de coronacrisis is enorm, en het einde is nog niet in zicht. Wat zijn de verhalen achter de cijfers? Theaterkrant gaat in gesprek met zzp’ers uit de theatersector. Waar doen ze het van? Hebben ze nog werk en inkomen? En hoe gaan zij om met de onzekerheid die de coronacrisis brengt? Deze keer: Rosa Peters. (meer…)
De financiële schade door de coronacrisis is enorm, en het einde is nog niet in zicht. Wat zijn de verhalen achter de cijfers? Theaterkrant gaat in gesprek met zzp’ers uit de theatersector. Waar doen ze het van? Hebben ze nog werk en inkomen? En hoe gaan zij om met de onzekerheid die de coronacrisis brengt? Deze keer: Kenza Koutchoukali. (meer…)
Eline Arbo wint de regieprijs 2020 voor haar theaterhit Weg met Eddy Bellegueule bij Toneelschuurproducties. De acteurs van de voorstelling, Victor IJdens, Jesse Mensah, Felix Schellekens en Romijn Scholten, zijn samen genomineerd voor de beste mannelijke (Louis d’Or) hoofdrol van vorig seizoen. Dat maakte de VSCD Toneeljury vanavond bekend op de afsluiting van het Nederlands Theater Festival. (meer…)
De financiële schade door de coronacrisis is nu al enorm, en het einde is nog niet in zicht. Wat zijn de verhalen achter de cijfers? Theaterkrant gaat in gesprek met zzp’ers uit de theatersector. Waar doen ze het van? Hebben ze nog werk en inkomen? En hoe gaan zij om met de onzekerheid die de coronacrisis brengt? Deze keer: regisseur en artistiek leider Simone de Jong van het gelijknamige onafhankelijke jeugdtheatergezelschap. (meer…)
De financiële schade door de coronacrisis is nu al enorm, en het einde is nog niet in zicht. Wat zijn de verhalen achter de cijfers? Theaterkrant gaat in gesprek met zzp’ers uit de theatersector. Waar doen ze het van? Hebben ze nog werk en inkomen? En hoe gaan zij om met de onzekerheid die de coronacrisis brengt? Deze keer: regisseur, acteur en schrijver Gerardjan Rijnders. (meer…)
