De financiële schade door de coronacrisis is enorm, en het einde is nog niet in zicht. Wat zijn de verhalen achter de cijfers? Theaterkrant gaat in gesprek met zzp’ers uit de theatersector. Waar doen ze het van? Hebben ze nog werk en inkomen? En hoe gaan zij om met de onzekerheid die de coronacrisis brengt? Deze keer: choreograaf, danseres, coach en dansdocent Sarada Sarita.

De werkpraktijk van Sarada Sarita is verspreid over verschillende activiteiten en organisaties. Ze is gespecialiseerd in waacking en voguing, en een van de eerste die deze dansvormen naar Nederland bracht. Internationaal is ze binnen de club- en street community actief door deel te nemen aan evenementen, les te geven en te jureren. Dat doet ze onder andere met haar collectief Native Moons, van waaruit ze ook lessen verzorgt. Daarnaast geeft ze les op dansacademies en bij de dansschool waar ze samen met haar zussen eigenaar van is. Sinds 2021 is ze huischoreograaf bij Korzo, waar ze voorstellingen maakt en toert met haar eigen werk. Zodoende zijn ook haar bronnen van inkomsten gespreid.

‘Toen de eerste lockdown begon, was ik net begonnen met het maken van een theaterstuk voor Creative College. Het theaterstuk werd gecanceld, maar door middel van andere opdrachten online werd ik doorbetaald. Ook de dansschool van mij en mijn zussen liep de eerste paar maanden best goed online.’ Wel was het niet mogelijk om een eindvoorstelling te houden, inkomsten waarvan de dansschool normaal de zomer doorkomt. Dus besloten de zussen een dansfilm te maken en een zomerevenement te organiseren, waarmee ze toch inkomsten bij elkaar verzamelden om de zomermaanden te overbruggen. Daarnaast had Sarita een flink aantal optredens op evenementen gepland staan. Die werden deels online gegeven, en deels afgelast. Daardoor is Sarita wel inkomsten verloren.

In de maand juli had ze helemaal geen inkomen en vroeg ze de Tozo aan. Na een maand zegde ze de regeling weer op. Bij de Tozo moeten alle inkomsten die daarbovenop verdiend worden, terugbetaald worden aan de overheid. ‘Daardoor twijfelde ik of ik nieuwe opdrachten moest accepteren, of juist niet. Maar ik wilde gewoon werken en doorgaan. Daarnaast was ik bang dat ik de Tozo achteraf toch moest terugbetalen, en misschien schulden zou opbouwen. Dat wilde ik niet.’  Haar leefkosten zijn ook boven de 1000 euro, terwijl dat het maximale bedrag is dat je met de Tozo krijgt. ‘In maart 2020 ben ik naar een nieuw appartement verhuisd. Daardoor betaal ik meer huur.’

Een ander probleem bij de Tozo is dat de regeling niet erkent dat de werkruimte van zzp’ers vaak ook hun huis is. Sarita heeft in haar appartement een dansruimte gecreëerd, waardoor ze gemakkelijk lessen online en vanuit huis kan geven, maar waardoor ze wel meer huur betaalt. Dat zit in bij haar woonkosten, maar is tegelijkertijd ook belangrijk voor haar zzp’schap. Veel bedrijven kunnen gebruik maken van de Togs om hun vaste lasten te bekostigen. De Togs is echter niet toegankelijk voor zzp’ers, die blijven aangewezen op de Tozo.

Dus doet Sarita het sinds augustus weer op eigen kracht. Toen de coronamaatregelen werden versoepeld, ging dat ook. ‘Vanuit de dansschool konden we weer lessen op locatie geven. Wel met maar de helft van het aantal studenten, waardoor we minder inkomsten hadden.’ Ook haar eigen Waacking-lessen in het Amsterdamse Nowhere met Native Moons gingen door. ‘Je wilt de prijzen laag houden en zo een laagdrempelig platform creëren waar mensen kunnen leren. Daarom gaven we vaak twee lessen in plaats van één. Je moet als docent dan dubbel zo hard werken voor hetzelfde geld.’

Vanaf september kreeg Sarita het weer druk. Naast haar lessen ging ze ook de studio in en startte het creatieproces voor haar nieuwe voorstelling die ze bij Korzo maakte. Ze werkte toe naar een première in februari 2021 tijdens het Cadance Festival en een aansluitende tour langs de Nederlandse theaters. De première zou online doorgaan, maar dat ging uiteindelijk niet vanwege een danser die corona kreeg. Vanwege de lockdown viel ook de tour in het water. ’De kans om die op een ander moment in te halen is klein. Waarschijnlijk kunnen theaters mijn voorstelling pas weer in 2022 boeken. Financieel ben ik gelukkig gedekt, ik en de dansers worden doorbetaald voor voorstellingen die niet doorgaan. Dat gebeurt met geld dat vanuit de subsidie zou worden gebruikt voor de tour. We willen nu in plaats van voorstellingen iets anders creëren met dat geld. Elke maker snakt altijd naar meer tijd voor creatie en onderzoek. Die tijd is er nu.’

Ondanks dat Sarita vooralsnog door kan werken, maakt ze zich wel zorgen. ‘In de street- en clubscene zijn alle evenementen weggevallen. Financieel is dat voor mij geen hele grote aderlating, maar voor veel dj’s en artiesten is dit een enorm probleem. En bij de dansschool van mij en mijn zussen merken we dat het betalen van de huur lastiger wordt. Veel mensen hebben de contributie nog niet betaald. Daar moeten we achteraan, maar tegelijkertijd willen we ook menselijk blijven. De dansschool maak wel gebruik van de Togs, en we onderzoeken of we aanspraak kunnen maken op nog andere subsidies.’

‘Dat ik bij Korzo zit en nog veel ander werk heb, ervaar ik als een enorm privilege. Juist door die positie wil ik bewustwording creëren over de vraag hoe duurzaam de huidige structuren en systemen zijn waarin we werken.’

Inkomen verloren? Ja, ongeveer 5000 euro.
Werk verloren? Ja, met name vanwege evenementen in de street- en clubscene die werden afgelast en geannuleerde theatervoorstellingen.
Uitkering? Één maand gebruik gemaakt van de Tozo.

Fotograaf: Jak Twens