De beoordeling van 68 aanvragen voor meerjarige kunstsubsidie in Brabant moet opnieuw. Een onderzoekscommissie concludeerde dat de toekenningen ‘onzorgvuldig’ tot stand zijn gekomen. Acht afgewezen bezwaarmakers maken hierdoor alsnog kans op subsidie. Voor de andere 60 instellingen heeft de heroverweging volgens de provincie geen gevolgen.
Het gaat om de subsidieregeling ‘Hedendaagse cultuur Professionele Kunsten 2021-2024’, waarvan afgelopen juni de besluiten bekend werden gemaakt. Onder de noemer BrabantStad stelde de provincie voor het eerst met de gemeenten, Breda, Eindhoven, ’s-Hertogenbosch en Tilburg, een gezamenlijke aanvraagprocedure op met één gezamenlijke beoordelingscommissie.
Naar aanleiding van acht formele klachten liet de provincie onderzoek doen naar de procedures van de adviescommissie. Donderdag werden daarvan de conclusies bekend gemaakt. De subsidiebesluiten zijn ‘onvoldoende zorgvuldig’ tot stand gekomen. Er ontbreken onder meer verslagen van de commissievergaderingen en er was zelfs sprake van belangenverstrengeling. Volgens het Brabants Dagblad en het Cultureelpersbureau adviseerde een commissielid mede over het filmhuis waar haar eigen zoon en zus werken.
De procedurele gebreken staan volgens het onderzoek niet op zichzelf, ‘maar hebben betrekking op de beoordeling van alle subsidieaanvragen uit deze tenderronde’. Op basis van de adviezen van de Adviescommissie BrabantStad werd er ook een ranking opgesteld, om het beschikbare budget van boven naar beneden te verdelen. Mede daardoor moet de hele beoordeling nu opnieuw.
Alle 68 subsidieaanvragen worden dus opnieuw bekeken, maar voor de meeste instellingen zal de heroverweging weinig gevolgen hebben. De besluiten tot subsidieverlening of tot afwijzing zijn inmiddels onherroepelijk geworden. Er zijn ook al bedragen overgemaakt. Wel is er hoop voor de acht bezwaarmakers, die na een nieuwe beoordeling misschien hoger in de ranking eindigen en dan alsnog recht op subsidie hebben. Daarbij zitten onder meer Podium Bloos en United Cowboys. Het is nog onduidelijk waar het extra geld dan vandaan moet komen.
Volgens de provincie kunnen instellingen die in eerste instantie geen subsidie hebben gekregen en geen bezwaar hebben ingediend, straks geen rechten ontlenen aan een eventueel positiever nieuw advies. Maar het is nog de vraag of die instellingen zich daar dan bij neer gaan leggen. ‘Dit wordt natuurlijk juridisch gedoe. Daar kun je gif op innemen’, zegt Marc Eysink Smeets, bestuurslid van de Kunst van Brabant en directeur van het Tilburgse Festival Circolo. De aanvraag van zijn eigen festival werd al gehonoreerd, maar ook hij sluit geen gevolgen uit. ‘Als je instelling in de nieuwe boordeling naar beneden valt in de ranking, kan dat consequenties hebben voor verdere fondsenwerving.’
De Kunst van Brabant uitte al meermaals kritiek op de beoordelingsprocedure BrabantStad. De belangenvereniging van Brabantse kunstenaars en culturele organisaties klaagde over onder meer rommelige communicatie, te weinig voeling met Brabant en historisch bewustzijn en een mislukte beloofde afstemming met de rijkssubsidies. Twee weken geleden schreef de vereniging nog een brief met evaluatiepunten naar de provincie.
De conclusies van donderdag waren voor De Kunst van Brabant echter helemaal nieuw. ‘We zijn flabbergasted’, reageert voorzitter Ap de Vries. ‘Dit is echt een blamage, in de eerste plaats voor de adviescommissie, maar ook voor de provincie en gemeenten die betere ambtelijke ondersteuning hadden moeten geven. De alarmbellen hadden bij hen langs alle kanten moeten rinkelen.’ Ook Eysink Smeets zegt heel erg geschrokken te zijn van de ‘puinhoop’. ‘Die hele procedure is broddelwerk, van voor tot achter geklungel’. ‘Dat er zo onzorgvuldig omgegaan wordt met aanvragen waar makers hun ziel en zaligheid ingestoken hebben, vind ik zo respectloos.’
De Vries maakt zich zorgen over de beeldvorming. ‘Dit straalt negatief af op de hele culturele sector. Zeker bij de rechterkant van het politieke spectrum in Brabant. Forum en PVV zijn al begonnen met twitteren.’ Eysink Smeets: ‘Dit is echt heel schadelijk voor de sector. Voer voor populisten.’
Op 22 april moeten de nieuwe besluiten bekend zijn.
Foto: Festival Circolo, Karin Jonkers
Verbazing in Brabant. Veertien culturele instellingen krijgen alsnog meerjarige subsidie van de provincie. Hun aanvragen kregen een hogere score bij een herbeoordeling, die werd opgezet na een ‘onzorgvuldige’ eerste toekenningsronde. (meer…)
De beoordeling van de subsidieaanvragen voor het komende kunstenplan lijkt vooralsnog geen vertraging op te lopen. Ondanks de coronamaatregelen, liggen zowel het Rijk, Rotterdam als Amsterdam op schema. De meeste commissies vergaderen nu online. (meer…)
De geplande theatervoorstellingen in Brabant gaan vooralsnog gewoon door, ondanks zorgen om het coronavirus. Dat blijkt uit een rondgang langs de grootste theaters uit de provincie. Ook het aantal annuleringen en bezorgde telefoontjes van bezoekers lijkt beperkt te blijven. ‘Brabant houdt het hoofd cool’, zegt Stephanie Vorstenbosch, Hoofd Marketing van Theater aan de Parade in Den Bosch. (meer…)
De Vlaamse regering heeft haar subsdiebesluiten voor de periode 2017-2021 bekend gemaakt. Zo’n tweehonderd instellingen krijgen bijna 141,9 miljoen euro te besteden. 51 instellingen raken hun subsidie kwijt, waaronder Tristero, Ensemble Leporello, Het KIP, jongemakerstournee Circuit X en Bloet van Jan Decorte. Flinke subsidieverhogingen zijn er voor Fabuleus, Klein Verzet en cultuurtijdschrift Rekto:Verso. De cultuurinstellingen […]
Het blijft toch ook onthutsend hoe veel er mis is gegaan bij de commissie ontwikkelinstellingen van de Raad voor Cultuur tijdens de laatste ronde. Een zeer slordig traject waarbij onder tijdsdruk zelfs aanvragen in het geheel niet zijn gelezen. Er zijn een aantal brandbrieven geschreven maar daar is nooit wat mee gebeurd. Niet door de raad, niet door de politiek en zelfs niet door de pers.
Tijdsdruk, schrijft Kirsten, daarvan was in dit specifieke geval zeker sprake. Maar ook druk die wordt veroorzaakt door de, voor de kunstsector zo kenmerkende angst om gezien te worden als de slager die zijn eigen vlees keurt. Het leidt tot krampachtigheid en verlies aan kwaliteit. In het streven naar vereiste ‘onafhankelijkheid en objectiviteit’ ontstaat gemakkelijk een afstand tot de materie. Dat gaat ten koste van de al even noodzakelijke deskundigheid, waaronder dossierkennis en bekendheid met het desbetreffende deelgebied van de kunstsector. Ter illustratie: het bewuste lid dat nu van belangenverstrengeling wordt beschuldigd, was een van de weinigen in de gewraakte commissie met enig zicht op de Brabantse cultuurpraktijk.
Dit incident staat niet op zichzelf, het lijkt mij symptomatisch voor onze sector. En zeker in Brabant, met de populisten aan het stuur, doet dat de zaak geen goed.
Wat dat betreft, dringt ook een vergelijking met de toeslagen-affaire zich op: men kan de uitvoerende dienst niet veroordelen, zonder ook te kijken naar de realiteit van de opgelegde taak.
Ik hoop in elk geval dat deze nare toestand aanleiding is tot een grondige herziening van de cultuuradvisering in het algemeen, en die van Brabant in het bijzonder. Ik pleit alvast voor een doorlopend open keuring van het eigen vlees.
Peter Dictus
(ex-lid van de desbetreffende adviescommissie)
Ook die parallel valt naadloos door te trekken naar de commissie ontwikkelinstellingen. De opdracht was ongekend complex en divers en de opzet van de Raad voor Cultuur om frisse buitenstaanders te laten beslissen over dit cruciale domein pakte desastreus uit. Hierdoor kon de raad veel meer dan goed en gezond is centraal sturing geven op de uitkomsten.
De vraag is of de Provincie nu al kan stellen dat nieuwe adviezen van de nieuwe adviescommissie en daatop gebaseerde besluiten over alle 68 aanvragen niet gewoon wel bezwaargevoelig zijn?
Voer voor juristen, wie weet hoe het zit?