Acteur en regisseur Mike Ho Sam Sooi is op 2 juni op 69-jarige leeftijd overleden. Hij werd eind april ziek en overleed ruim een maand later aan de gevolgen van kanker. Hij hoort tot een van de grondleggers van het Surinaamse theater, overzee en in Nederland.

Mike Ho Sam Sooi (Paramaribo, 1954) volgt eerst een opleiding tot onderwijzer en werkt een tijd als leraar Nederlands voordat hij overstapt naar het theater. Die carrière start in theater Thalia in Paramaribo, waar regisseur Henk Tjon en schrijfster Thea Doelwijt begin jaren ’70 het Doe-theater oprichten, het eerste semiprofessionele theatergezelschap van Suriname. Ho Sam Sooi speelt onder meer in hun producties Hare Lach en Land te koop. Later verhuist hij naar Nederland om aan de Toneelacademie van Maastricht te studeren.

In 1980 richt Ho Sam Sooi de theatergroep Gado-Tjo op, die in 1982 veel indruk maakt met de voorstelling Trawan prakseri (Tussen twee vuren), geregisseerd door de Amerikaanse Rufus Collins en geschreven door Doelwijt. Op het theaterfestival van Avignon wint de voorstelling de Prix du Off des Troupes étrangères in het kader van ‘Hollande d’outre mer’. Het jaar daarop speelt Ho Sam Sooi in regie van Collins De zak van Santa Claus, een tekst van Astrid Roemer.

De acteur speelt daarna bij meerdere theatergezelschappen, waaronder het RO-theater, NNT, De Blauwe Maandag Compagnie, Cosmic en DNA, en in meerdere grote musicals, waaronder Dirty Dancing, HEMA de musical, Amandla! Mandela en The Bodyguard. Onder de naam Ho-Produkties brengt hij nog enkele eigen producties uit.

Tegelijkertijd maakt hij naam als schrijver en regisseur, onder meer met de producties De Hammam (1988), En de zon ging nooit onder (1992), Arme Geddon (2001), Trots op Rotiland (2010), De Wonderboom, kunst van Capricorne (2013), A Kippah in the Caribbean/Een keppel in de Cariben (2015), Jopie: zwarte volksjongen werd premier (2015) en A Poku Tori (2017).

Bij het grote publiek wordt Ho Sam Sooi bekend als thuishulp Winston in de comedyserie In voor-en tegenspoed. Daarna volgen series als Medisch Centrum West (dokter Kamphuis) en Goudkust (Aaron Zuidgeest). Zijn laatste rol voor televisie was in Flikken Rotterdam (2022). Hij trad ook nog op als stemacteur in LEGO Star Wars Zomervakantie (televisiefilm op Disney+, 2022).

Actrice Manoushka Zeegelaar Breeveld beschrijft Ho Sam Sooi op Facebook als ‘een inspirerende, gezellige, geestige man en een begenadigd acteur’. Haar eigen theatercarrière begon toen ze hem op het Amsterdamse Kleinkunst Festival zag spelen in Al(lochtoon) gaat met Au(tochtoon) van ‘De Suri’s’. Na afloop sloot ze zich aan bij de groep. Hij speelde een belangrijke rol in haar leven:

Wanneer je aan iets nieuws begint en je kent de paden en de regels niet, ben je afhankelijk van de mensen om je heen. Die mensen die het klappen van de zweep kennen, het harde werk, de commitment. Als die mensen je ook nog eens de wereld gunnen, omdat ze iets in je zien, mag je je gelukkig prijzen. Mensen die het geduld en de rust opbrengen om dat wat je te bieden hebt beter te maken. Zo een mens was Mike.

Zoveel geleerd, zoveel gelachen… wat een gemis wordt dit. Voor iedereen die mooie dingen met deze mooie, altijd opgetogen, veelzijdige man heeft mogen maken. Wat een geluk voor iedereen die hem, al was t maar een moment, dichtbij heeft gehad… Waka bun, Mike, yu kan dringi ala kowru watra di yu wani now. Wat ben ik blij dat ik zoveel eerste keren met je heb mogen meemaken. Lobi ❤️


Mike Ho Sam-Sooi vertelt over Anansi. Collectie TIN.

Foto: Frans van Zijst, ANP/Nova