Rond 4 mei zetten theatermakers in heel Nederland zich weer in om de Nationale Dodenherdenking van extra betekenis te voorzien. Onder de noemer Theater Na de Dam spelen gelijktijdig meer dan honderd voorstellingen die ieder op hun eigen manier betrekking hebben op de Tweede Wereldoorlog. Tien tips van Theaterkrant.

Duif in Artis van Theater Na de Dam Producties en Artis
Bijzondere locatievoorstelling in Artis die via verschillende perspectieven het vrijwel onbekende oorlogsverleden van deze dierentuin belicht. Schrijvers Tom Lanoye, Alfred Schaffer en Jolanda van den Berg schreven ieder een nieuwe monoloog over de onderduikgeschiedenis van Artis, onze omgang met elkaar en onze neiging elkaar te ontmenselijken.
4 mei om 20:30 uur en 5 mei om 17:00 uur in Artis

De Soldaat (#withfilter) van Werkplaats Walhalla en Theater Na de Dam Producties
Theatermakers Franziska Menge en Jasper Koopmans duiken in (propaganda)beelden van soldaten uit zowel de Tweede Wereldoorlog als deze tijd. Koopmans gamet graag een spelletje oorlog en trok als kind soldatenkleren aan, maar schrok toen hij een brief kreeg die hem confronteerde met zijn dienstplicht. Menge heeft geleerd oorlog te veroordelen, mede door haar Duitse achtergrond, maar fantaseert erover om met een automatisch wapen te schieten. Beiden gaan op zoek naar de aantrekkingskracht van de soldaat.
3 en 5 mei om 20:30 uur en 4 mei om 21:00 uur in Werkplaats Walhalla, Rotterdam

Waarom Truus van Margje Wittermans
Margje Wittermans herneemt haar voorstelling over de Nederlandse verzetsvrouw Geertruida Wijsmuller, die de levens van meer dan 10.000 Joodse kinderen redde, maar nauwelijks bekend is. In de voorstelling geeft Wittermans gestalte aan de vrouw die zich door niemand liet stoppen om anderen te redden en gaat ze op zoek naar dat wat haar verbind met Wijsmuller.
Kester Freriks: ‘Vol overtuiging nodigt Wittermans ons uit in haar theatrale verbeelding mee te gaan, en dat doet ze hartverwarmend.’
3 mei om 21:00 uur in Betty Asfalt Complex, Amsterdam en 4 mei om 21:00 uur in Kleine Walhalla, Rotterdam

Hannah van Jette van der Meij
In 1980 ontvangt Hannah een brief uit Brazilië die het leven van haar en haar twee kinderen volledig op zijn kop zet. Ze ziet zich genoodzaakt een goed bewaard gebleven familiegeheim uit 1946 aan hen prijs te geven, met verstrekkende gevolgen. Het stuk Hannah legt de splijting binnen het gezin bloot en toont zo één van de vele gevolgen van de oorlog.
4 mei om 21:00 uur in Theater Hof 88, Almelo

Dr. Jazz van Club Duif
Club Duif duikt in het leven van een vooraanstaand Luftwaffe-officier die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog, tegen het beleid van zijn naziregime in, ontpopte tot ambassadeur en beschermer van de jazz, met de zelfgekozen naam: Dr. Jazz. Theatermaker Daniël van Duijvenbooden gaat op zoek naar het verhaal achter een foto waarin zijn liefde voor historie en jazz in één beeld zijn gevangen en volgt het spoor terug tot aan de plek waar die foto is gemaakt. Hij combineert daarbij storytelling, livemuziek, geluidskunst en film.
3 mei om 20:15 uur en 4 mei om 21:00 uur in Verkadefabriek, Den Bosch

De beschieting op de Dam van Bambie en Theater Na de Dam Producties
Mimetheatergroep Bambie maakt een beeldende voorstelling over de beschieting op de Amsterdamse Dam op 7 mei 1945. Als een een uitgelaten menigte de bevrijding viert, vuren Duitse SS’ers plotseling, vanaf het balkon van de sociëteit op de hoek van de Kalverstraat, hun geweren af op de massa. Meer dan dertig mensen komen om en ongeveer honderd raken gewond. Bambi neemt als startpunt de historische foto’s van die dag, die onder meer het draaiorgel vastlegden waarachter feestvierders zich verscholen. Componist Eef van Breen schreef voor orgel een muziekstuk dat de samenkomst verklankt van vrijheid en oorlog, feest en verschrikking.
4 mei om 21:00 uur en 5 en 6 mei om 20:30 uur in Theater Frascati, Amsterdam

Maar wat er ook gebeurt er klinkt muziek van Olga Zuiderhoek en Gerard Bouwhuis
‘Maar wat er ook gebeurt er klinkt muziek’ is het refrein van Olga Zuiderhoeks lievelingslied: ‘Wintertenen, luizen en eczeem, de typhus en de kanker en de griep’ van Ischa Meijer. Zuiderhoek koos het als titel voor haar programma over muziek uit de 20ste eeuw. Samen met pianist Gerard Bouwhuis brengt ze onder meer Bartók, Breuker, Gershwin, Johnny & Jones en natuurlijk Stravinsky ten gehore. En de doden mogen meespelen: Bouwhuis speelt met Breuker, Zuiderhoek zingt met Ischa.
3 mei om 20:00 uur in De Thomas, Amsterdam

Oekraïense en Russische zangers komen samen, Nationale Opera & Ballet
De Oekraïense en Russische zangers van De Nationale Opera Studio, Georgiy Derbas-Richter, Inna Demenkova en alumnus Maksym Nazarenko, zingen samen aria’s en liederen van onder anderen Hans Eisler, Kurt Weill, Benjamin Britten en Mieczysław Weinberg. Gepresenteerd door Andrea van Pol.
4 mei om 21:00 uur in Nationale Opera & Ballet, Amsterdam

Vergeten Helden van Urban Myth en De Kleine Komedie
George Maduro, Evy Poetiray, Albert Wittenberg, Boy Ecury… De Tweede Wereldoorlog kende talloze verzetshelden wiens namen niet in de geschiedenisboeken te vinden zijn. Ze kwamen uit de voormalige Nederlandse koloniën en vochten zij aan zij met Nederlandse verzetsstrijders tegen het Naziregime. Ze hielpen joden om onder te duiken en moesten dat soms met hun leven bekopen. In een muzikale voorstelling onder begeleiding van de HAYP band maken Monique Klemann, Birgit Schuurman, Jeangu Macrooy, Sjors van der Panne en Shirma Rouse van de Vergeten Helden Herinnerde Helden.
4 mei om 21:00 uur in De Kleine Komedie, Amsterdam

Jongerenvoorstellingen tijdens Theater Na de Dam
Dit jaar staan er 43 jongerenvoorstellingen van meer dan 300 jongeren op het programma. Van Sittard tot Groningen en van Leiden tot Enschede klinken voor even de stemmen van toen in het nu. Drie voorbeelden: ECHO, van Die Weltbühne, De Noorderlingen, Kyiv Mime Theatre, NITE en Prins Claus Conservatorium, over de nagalm van het leven van Carl von Ossietsky (1889-1938) (4 mei om 21:15 uur in de Martinikerk, Groningen); Trien, van De Dansonderneming, over de geschiedenis van Hoorn en de West-Friese Trien de Haan (4 mei om 18:30 en 20:50 uur in De Boterhal, Hoorn). En Er hoeft er maar 1 de eerste te zijn, van Woest Oost, over de April-meistaking van 1943 (4 mei om 20:30 uur en 5 mei om 16:00 en 20:30 uur aan de Ijsselkade bij verzetsmonument, Zutphen).

Kijk voor het volledige Theater Na de Dam-programma op de website van de manifestatie.

Foto Er hoeft er maar 1 de eerste te zijn van Woest Oost