Een themanummer over de ontwikkelingen in theatereducatie, waarbij de nadruk wordt verlegd van overdracht van kennis en ambacht naar ‘menswording’: leerlingen, jongeren, of heel andere deelnemers – de tools geven om door middel van kunst hun leven vorm te geven en te verrijken. Lees hieronder of Download als PDF.
Eva Knibbe studeerde toneel en performance in Maastricht. Nu werkt ze als maker, soms met eigen projecten – zoals Rechtszaak tegen de dood – soms bij De Toneelmakerij.‘Ik vind dat de voorstelling zelf ook educatie kan zijn. En andersom.’
Ilrish Kensenhuis is sinds 2018 hoofd Educatie, Publiekswerking & Talentontwikkeling van Het Zuidelijk Toneel. ‘Ik denk dat met name in het onderwijs de persoonlijke connectie superbelangrijk is. Jij weet ook nog welke docent het was die jou heeft ‘gezien’.’
Je eigen verhaal mogen vertellen en kunnen aanvullen en herzien, en weten dat je gehoord wordt: het is essentieel voor de ontwikkeling van jezelf. Hoe leer je dit leven te leiden, en je rol daarin te vinden? Kunsteducatie biedt hierbij essentiële mogelijkheden, maar soms is dat nog moeilijk uit te leggen. Educatiemaker Karlijn Benthem denkt hardop na over een vocabulaire.
In een snikhete synagoge in Paramaribo vroeg ik de mevrouw of ze wilde zitten tijdens het interview. De 70-plusser keek me beledigd aan alsof ik haar wegzette als bejaarde en zei ‘neen’. We bleven dus staan op het witte zand dat door heel de synagoge gestrooid was. Dat lag er voor de demping en in de hoop dat -mocht er brand uitbreken- het oude houten gebouw minder snel zou afbranden. Ik voelde het bloed uit mijn hoofd wegtrekken richting dat zand. Met de geluidsrecorder in mijn hand en de koptelefoon op, greep ik zelf maar naar een houten bankje. ‘Even zitten hoor.’ (meer…)
Veel theaterdocenten, educatiemedewerkers én sociaal-artistieke theatermakers zijn opgeleid aan een van de theaterdocentopleidingen. Hoe heeft de visie op het vak zich in de loop van de jaren ontwikkeld, en hoe kijken artistieke leiders van de opleidingen daarnaar? TM sprak met voormalig artistiek leider Minke van den Berg (Amsterdam) en huidige opleidingshoofden Arjen Hosper (Zwolle) en Cormac Burmania (Arnhem). ‘Het kan niet zo zijn dat een citotoets bepaalt of je kunstenaar wordt of niet.’
Die job is mij op het lijf geschreven, dacht Liesbet Swings toen bij Theater Artemis de functie van educatiemaker werd gecreëerd. Intussen vult ze die in op een vrij onorthodoxe manier. ‘Ik voel mij meer verwant met het makers-gedeelte in dat woord, dan met het educatie-gedeelte.’
Lotte de Leeuw is educatiemaker bij Het Nationale Theater. Met de grote jongerenvoorstelling Trojan Wars zijn haar afdeling en de theatermakers binnen het gezelschap meer naar elkaar toegegroeid. ‘Er is nu echt een dialoog die gedurende het hele proces gevoerd wordt.’
Het groeiend aantal sociaal-artistieke en educatie-voorstellingen stelt de kunstkritiek voor nieuwe uitdagingen. Voldoen de criteria die critici voor voorstellingen in de black box hanteren wel voor projecten waarbinnen met non-professionals is gewerkt, en waar het proces minstens even belangrijk is als het eindresultaat? (meer…)
Op 9 mei neemt Jeannette Smit na 22 jaar afscheid als directeur van Theater Bellevue in Amsterdam. Onvermoeibaar is ze als gastvrouw, lobbyist en als raadgever voor makers en collega’s. ‘Bij mij is het glas altijd helemaal vol.’
Annette Embrechts schreef een mooi en behartigenswaardig stuk in Theaterkrant Magazine (maart 2022) over arbeidssocioloog Fabian Dekker en zijn publicatie over de werkomstandigheden van circusartiesten in ons land: Vergeten Beroepen: Leven en werken in het Nederlandse circus. Tegen het einde van het artikel wordt er een oproep gedaan om meer te investeren in het circusbedrijf en deze uitnodiging gaf mij aanleiding om het volgende eens onder de aandacht te brengen. (meer…)
