Theatermaker zomer 2016

Op het eerste gezicht wemelt het niet van de cyborgs en zombies op het toneel deze zomer, het programma van Julidans stelt vooral de mens centraal. Toch is de afspiegeling van internationale voorstellingen tijdens Julidans, waar choreografen uit Nieuw-Zeeland, Zuid-Amerika en Europa recent werk tonen, een interessante ingang als we door de lens van het posthumanisme naar de danskunst willen kijken.

In onze huidige prestatie- en consumptiemaatschappij hebben we het vermogen de Ander te herkennen verloren. We zien de wereld in schakeringen van onszelf. De film Anomalisa en de voorstelling Orfeo tonen de deprimerende gevolgen van deze ‘hel van het gelijke’. Met figuren die misschien wel enger zijn dan zombies of vampieren: identieke poppen, die ons met levensechte ogen aanstaren.

Theatercollectief Moeremans&Sons presenteert op Oerol het derde deel van de serie Crashtest Ibsen. Na drastische bewerkingen van Nora en Vijand van het volk maken regisseur Sarah Moeremans en schrijver Joachim Robbrecht nu een ‘meta-dramatische’ versie van Spoken. ‘De personages vragen zich eigenlijk de hele tijd af hoe ze echt “aan kunnen komen” in 2016.’

Dames en heren, geachte bezoekers van het Holland Festival. Wij zijn blij u bij een van de voorstellingen van Wunderbaum te mogen begroeten. De vier voorstellingen die wij tijdens dit festival presenteren, maakten wij – u weet dat wellicht – onder de noemer van een langjarige maatschappelijke context: The New Forest. Met The New Forest wierpen wij vier jaar lang een blik op wat ons omringt, de gemeenschap. Onderzochten wij de transities, de grote sociale, economische en politieke veranderingen die in onze huidige ‘samenleving-in-crisis’ gaande zijn. The New Forest zal echter eind 2016 worden afgesloten.

Met de monoloog Mona slaat theatermaker Alexandra Broeder een andere richting in. Ze ontleende het personage aan de bestsellerroman Kom hier dat ik u kus van Griet Op de Beeck. Representeerden de kinderen met wie Broeder werkte eerder conceptuele mechanismes, in Mona mag het publiek kijken naar wat het ziet: een kind.

Tijdens het Holland Festival staat The New Forest centraal, het meerjarenproject waarmee Wunderbaum maatschappelijke alternatieven onderzocht. Robbert van Heuven blikt terug op het project en vindt tussen de tegenstrijdigheden een moedeloos gevoel van optimisme.

In 2013 en 2015 maakte de Braziliaanse regisseuse Christiane Jatahy in Nederland indruk met de voorstellingen Julia en What if they went to Moscow. Het waren voorstellingen waarin de camera een prominente rol speelde. Dat is ook weer zo in The walking forest, te zien op het Holland Festival.

Het is voor zomerfestivals nog altijd moeilijk om een cultureel divers publiek te trekken, ook al worden er al veel meer inspanningen verricht dan een paar jaar terug. Met de Code Culturele Diversiteit in de hand worden nieuwe makers uitgenodigd, samenwerkingspartners aangetrokken, ambassadeurs geactiveerd en nieuwe medewerkers aangetrokken. Gaan we deze zomer eindelijk meer kleur zien in de festivaltenten?

Essay van Suzanne Knip-Mooi, beeld Gemma Pauwels

De wereld staat in brand en wij branden stralend op. Is het tijd om stil te staan of juist tijd om in actie te komen? We bevinden ons in een patstelling: we moeten tegelijkertijd stilstaan én in actie komen. Dat hangt samen met de soorten brandhaarden waarmee we te maken krijgen. Die vallen grofweg uiteen in twee categorieën: welvaartsziekten en wereldcrises. In beide gevallen worden er remedies aangedragen die elkaar tegenspreken. Met betrekking tot welvaartsziekten als depressie en burn-out wordt geopperd: sta eens stil! Stap uit de mallemolen. Als we worden geconfronteerd met ‘vluchtelingenproblematiek’ en de gevolgen van de economische crisis is het credo: kom in actie! Spreek je uit.

Zijn de schouwburgen over tien jaar leeg? Dat zou zomaar kunnen, denkt Adelheid Roosen. De theatermaakster en docent aan de Amsterdamse Toneelschool en Kleinkunstacademie maakt al jaren baanbrekend theater. De leegloop van de theaters benadert ze niet als probleem, maar als creatieve mogelijkheid. Op naar de wijken, de buurthuizen in! Als de mensen niet naar het theater komen, brengt zij het theater wel naar de mensen.