Vijf theateropleidingen gaan in het kader van het initiatief ‘in reprise’ samen de voorstelling Liefhebber van Gerardjan Rijnders weer op de planken brengen. De voorstelling ging in 1992 in première bij Toneelgroep Amsterdam.
Negen studenten (acht acteurs en een dramaturg) van ArtEZ Toneelschool Arnhem, Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, Toneelacademie Maastricht, de Academie voor Theater en Dans en de opleiding Theaterwetenschappen van de Universiteit van Amsterdam werken samen aan de voorstelling in regie van Timothy de Gilde.
Het hoofdpersonage van Liefhebber is een toneelrecensent, die op een avond thuiskomt na de zoveelste slechte voorstelling en zich voorneemt nooit meer naar het toneel te gaan. Een fragment:
De treurigste premières
provinciepremières
met provinciepremièrepubliek
het treurigste publiek
een zaal vol dooie vissen
die met dooie vissenogen
naar de dood kijken.
De voorstelling zorgde tijdens de première in 1992 voor veel controverse, onder meer door de regie van Rijnders. Het hoofdpersonage heeft tijdens zijn beklag niet in de gaten dat zijn zoon zich op het toneel aftrekt, spuit, zijn moeder bestijgt, vermoordt en vervolgens zelfmoord pleegt. Na een gastvoorstelling van Toneelgroep Amsterdam bij het Antwerpse Toneelhuis in het najaar van 1998 liet VLD-politicus Ward Beysen pamfletten uitdelen en diende het toenmalige Vlaams Blok een klacht in wegens openbare zedenschennis.
‘Liefhebber was een poging het theater kapot te maken en daardoor werd het bij uitstek theater’, aldus Rijnders zelf destijds. Hij roemde de ‘paradox die goed toneel behoort te zijn’. In de reprise onderzoekt de jonge generatie acteurs hun eigen verwachtingen van het theater.
Het initiatief ‘in reprise’ werd gestart door Bart Ramakers (Rijksuniversiteit Groningen), René van Stipriaan (Stichting DW) en Rob van der Zalm (Universiteit van Amsterdam) om Nederlandse toneelstukken die ooit volle zalen trokken opnieuw onder de aandacht te brengen. Naast de opvoeringen hebben zij op de website veel informatie verzameld over de opvoeringsgeschiedenis van deze stukken.
Foto artikel: Theatercollectie Bijzondere Collecties Universiteit van Amsterdam
