Tussen bruin en blauw. Tussen eigendom en ontnomen. Tussen zwarte bladzijde en privé-terrein. Er ligt nog een grote kloof tussen Nederland en Zuid-Afrika. Here to There van de Zuid-Afrikaanse dichter Koleka Putuma en de Nederlandse choreograaf Niki van Callandt geeft nog geen hoop op toenadering, hoe krachtig en urgent de teksten ook zijn.

Here to There is een initiatief van Afrovibes, het festival dat een verbinding legt tussen Afrikaanse en Nederlandse kunst. In 2017 werden Putuma en Van Callandt al eens samen aan het werk gezet. Dit jaar werkten zij met nog eens drie performers in de rustieke groene omgeving van de Tolhuistuin aan Here to There, een gefragmenteerde performance met dans en spoken word rondom de verbonden geschiedenissen van de twee landen.

Het publiek verzamelt zich rond een bankje onder een prachtige oude boom. Vanaf deze plek voert Van Callandt een mooie choreografie uit die vooral lijkt te bestaan uit verleidelijke en ronde bewegingen. Ondertussen klinkt uit kleine boxen een poëtische, zich steeds herhalende tekst over zwarte bladzijdes, over ‘apart’, over specerijen en goud. Het contrast tussen de verleidelijke beweging van de Europese vrouw en de pijnpunten van koloniale geschiedenis in de tekst schuurt. Vervolgens voegt de zwarte performer Kimberley Agyarko zich bij Van Callandt. In eerste instantie kopieert zij de verleidelijke beweging, maar daarna maakt zij zich van haar los, voert haar choreografie uit en overmeestert uiteindelijk Van Callandt. Het is een treffend beeld van de problematische verhouding tussen de twee werelden.

Helaas ebt tijdens de rest van de voorstelling de spanning langzaam maar zeker weg. We verhuizen als publiek van plek naar plek, steeds op zoek naar een plekje om de scène te kunnen zien. Er volgt onder andere een scène waarin de performers elkaar van hun ‘privéterrein’ verjagen en vervolgens ook het publiek. Op zich een treffend beeld over het claimen van land als eigendom, maar de scène mist een weloverwogen opbouw en vervliegt daardoor.

Eigenlijk is dat het euvel van de gehele performance.  De teksten van Putuma zijn prachtig. In haar poëtische, uitgebeende taal legt ze steeds de vinger op de gevoelige plek. Op de spaarzame momenten dat de dans echt even de ruimte krijgt, zie je de potentieel krachtige bewegingskwaliteit en gedetailleerde precisie. Maar al dat mooie materiaal krijgt in het geheel van de performance geen zuurstof.

Alle scènes lijken nu vooral te variëren op worsteling, dreiging, onderdrukking en taalverwarring en krijgen daarmee eenzelfde kwaliteit. De toeschouwer krijgt door de continu indringende blikken en gefronste wenkbrauwen van de performers nauwelijks ruimte om zelf te associëren. Zo zonde, want het materiaal is in de basis veelbelovend en de vraag over het gezamenlijke koloniale verleden zeker belangwekkend.

Foto: Betalife Productions