Misschien is het wel heel goed dat een stel jongens, jonge mannen, theatermakers, zich eens wagen aan het onderwerp De Vrouw. Misschien werkt het bevrijdend om eens alle denkbare preconcepties, onzekerheden en clichés op het podium te brengen. Misschien levert het iets interessants op, iets om een tijdje over na te denken.

Terwijl de zaal volloopt klinkt de stem van schrijver Vincent van der Valk over de speakers: ‘Ik mag ook een feministisch discours hanteren.’ Hij heeft natuurlijk gelijk. Maar levert het ook interessant theater op? De vijf leden van het theatermakerscollectief Lars Doberman, opererend onder de vleugels van Orkater, halen voor hun voorstelling De vrouw in ieder geval van alles uit de kast.

De mannen gebruiken een stuk buis, een plank, een flap isolatiemateriaal en allerhande restmateriaal om een samengesteld object te maken waarin alles in balans is. Het is een geconcentreerde oefening, in stilte, en het publiek kijkt gefascineerd toe. Zien we hier de delicate balans tussen man (grove objecten) en vrouw (kwetsbaar evenwicht)? Als het construct ineenstort, begint meteen de voorstelling in full-speed. De openingsscène blijkt uiteindelijk de meest breekbare van de hele voorstelling. Grappig is hoe deze overgaat in een scène vol sorry’s: excuses voor hun onhandig handelen, voor het op verkeerde wijze benaderen van vrouwen, bijna voor hun man-zijn. Bijna, want deze mannen schamen zich in deze (eind)regie van Vincent Rietveld eigenlijk nergens voor.

Acteur en schrijver Vincent van der Valk schreef een klassiek sprookje voor de jongens van Lars Doberman, die steeds als ze zijn woorden zeggen een lamp met afbeelding van een valk erop aanknippen. Het begint poëtisch, over hoe de voorstelling een aanslag in ons hoofd moet zijn. Maar wanneer het overgaat in een kolderiek toneelspelletje over koning Amorius die een angst heeft voor vrouwen en dus een scharrel zoekt voor zijn vleselijke bevrediging, verliezen ze definitief mijn aandacht. Daar kan geen gefilosofeer over botsende elementaire deeltjes, het ontstaan van onderscheid tussen de dingen, man en vrouw en uiteindelijk van Het Verhaal zelf tegenop, hoe interessant de gedachte ook is.

De mannen discussiëren steeds woester en chaotischer over stereotypen, gendergelijkheid en of verandering geforceerd moet worden of gewoon tijd nodig heeft. Onderwerpen waar eigenlijk elke slimme jonge vrouw zich wel mee bezig houdt. Fijn dus dat deze mannen dat vanuit hun ‘male gaze’ ook doen, en dat ze zichzelf hierin met woeste jazzmuziek begeleiden. Maar wat levert het op? De mannen raken hun ergernis over ‘typisch vrouwelijke dingen’, zoals te veel praten tijdens een mooie autorit, niet kwijt.

Uiteindelijk keren ze weer terug naar hun eerste balanceeract. Maar nu bedekken ze de palen en buizen met gekleurd vloeipapier. Naar de betekenis hiervan is het gissen, evenals naar het waarom van de overigens mooi meerstemmig uitgevoerde versie van Khalil Gibrans beroemde gedicht On Children. Zo verzandt De vrouw in een vage en weinig verrassende poging om, tja, om wat eigenlijk?

Foto: Ben van Duin