Op hun terugtocht schoten de nazi’s in een Zeeuws-Vlaamse schuur nog even vijfenveertig paarden dood. Uit respect voor de dieren begroeven de dorpelingen ze in een massagraf. Dat werd later ongelukkigerwijs getroffen door een verdwaalde bom; het regende paard in het dorp. Dat zijn de verhalen die Theaterproductiehuis Zeelandia graag vertelt.

De jonge theatermaker, beeldend kunstenares en kostuumontwerpster Carmen Schabracq (1988) draait de rollen om en doet in haar performance Kustpijn paardenkracht iets terug voor het paard dat zoveel voor de mens deed. Ze is als nieuwe maker verbonden aan Zeelandia.

Vanaf de duinen bij Zoutelande lopen dubbele rijen palen de zee in. Ze beschermen de kust en houden het zand op het strand. Sommige palen zijn voorzien van het draadmodel van een paardenkop. Halverwege zo’n rij ligt een paard. Op rechterpaal zes staat Carmen Schabracq over zee uit te kijken. Als de toeschouwers zich voldoende op de branding hebben geconcentreerd loopt ze tussen de palen door, knuffelt ze het paard even, rent naar zee en komt dan terug om zich om het paard te bekommeren. Ze neemt de kop in haar armen en probeert het op haar rug te nemen. Uiteindelijk sleept ze het paard terug het land op, waar ze het toedekt. Dankjewel, paard.

In de kloostergangen naast het Abdijplein in Middelburg, het kloppende hart van het Zeeland Nazomerfestival, ligt nog zo’n paard. Het is van top tot teen en op ware grootte gebreid, met dank aan BREI Amsterdam Noord en de Handwerkplaats van het Zeeuws Museum. BREI is een vorm van community art: buurtgenoten werken mee aan de vormgeving van een kunstwerk. Vrouw en paard komen samen in het oer-Nederlandse gezegde ‘een vrouwenhand en een paardentand staan nooit stil’. Paarden hebben altijd wat te kauwen en vrouwen moeten altijd een verstel- of poetswerkje om handen hebben. Het paard ziet er vriendelijk uit en heeft wollige sokken aan; dat hoort zo bij Zeeuwse paarden. Daarbij heeft Harpo ’t Hart een geluidsinstallatie gemaakt met een briesende branding.

Bij de performance heb je de verhalen wel nodig, van het respect voor het paard dat bij de mens en het land hoort, van de waarde van het dier en dus ook van de wreedheid waarmee je mensen kunt treffen via het paard.

Het ziet er mooi uit, daar op het strand bij Zoutelande. Rijen ouderwetse strandhuisjes staan tegen de duinen. Over de Westerschelde kijk je naar Zeeuws-Vlaanderen en Zeebrugge. Containerschepen, de nieuwe lastdieren, glijden langzaam voorbij. Boven het water vechten dreigende wolken met de zon. De glorie van het locatietheater.

Foto: Omroep Zeeland