Vier maanden na de gemeenteraadsverkiezingen zijn er colleges gevormd in het grootste deel van het land – zo ook in Midden-Brabant. Het college van Tilburg onderzoekt hoe cultuur kan bijdragen aan een vitale stad door ondernemer- en makerschap te stimuleren. Breda kiest voor kwaliteit (‘liever minder maar heel goed, dan heel veel maar minder’) en investeert in ‘Het Verhaal van Breda’.

De verdere versplintering van het politieke landschap (uitgesproken winst van lokale partijen, opvallende winst voor zowel GroenLinks als de VVD) zorgde in veel gemeenten voor een relatief trage formatie, maar het overgrote deel van de nieuwe akkoorden is gesloten. In deze reeks artikelen schetst Theaterkrant.nl in samenwerking met Kunsten ’92 een overzicht van de nieuwe bouwstenen voor het gemeentelijke kunst- en cultuurbeleid in de grotere steden voor de komende periode. In het zesde deel een beeld van het cultuurbeleid in de Midden-Brabantse gemeentes Tilburg en Breda.

Tilburg
Het nieuwe Tilburgse college bestaat uit leden van D66, GroenLinks, VVD en CDA. De SP, die de vorige beleidsperiode in het college zetelde, is na de gemeenteraadsverkiezingen verruild voor deelname van de VVD. Marcelle Hendrickx blijft namens D66 aan als wethouder van Onderwijs, Jeugd, Cultuur en Personeel en organisatie.

Het akkoord Gezond en gelukkig in Tilburg wordt door de nieuwe coalitie specifiek benoemd als bestuursakkoord; volgens hen is dit akkoord namelijk ‘niet alleen van de coalitiepartijen, maar van eenieder die zich herkent in de ambities en wil bijdragen aan koers houden en resultaten behalen.’ De koers die het college wil varen richt zich, zoals de titel van het akkoord al duidelijk maakt, op twee hoofdfacetten. Het cultuurbeleid wordt geschaard onder het domein ‘Vitale stad’, waarin de gemeente op verschillende niveaus (o.a. economie, duurzaamheid en veiligheid) een stevige basis wil creëren voor een ‘inclusieve en duurzame stad’.

Op het gebied van culturele ontwikkeling wil de coalitie de Spoorzone, die zich de laatste jaren ontwikkeld heeft als culturele hotspot, versterken als creatieve broedplaats en daarbij het aanwezige erfgoed in het oog houden als mogelijke locatie voor creatieve en artistieke activiteiten. Ook wordt onderzocht of de Hall of Fame als ontmoetingsplek voor jongeren een definitieve plek kan krijgen binnen de Spoorzone.

Tilburg profileert zich verder in het akkoord als ‘Stad van Makers’. Het in het Cultuurplan 2017-2020 opgezette Makersfonds, ter ondersteuning van projecten van lokale kunstenaars en initiatieven, wordt daarom ook voortgezet onder het nieuwe college. Daarnaast wordt de wens uitgesproken te investeren in cultuureducatie en in het Erfgoedprogramma ‘Verhalen van Tilburg’, en wil het college zoeken naar manieren om het profiel van Tilburg als Textielstad te ondersteunen. Dit doet zij onder andere door te kijken of het Drögecomplex gerenoveerd kan worden tot ‘een locatie waar (nieuw) ondernemerschap gerelateerd aan het Textiellab’ een thuis kan vinden. De lijn van het akkoord focust daarmee op het gebied van cultuurbeleid vooral op afzonderlijke onderdelen die voornamelijk met (jong) maker- en ondernemerschap te maken hebben, om zo te komen tot ‘een bloeiend cultureel leven’ waar ‘de cultuurmakers tot hun recht komen’.

Tilburg presenteert voor haar ambities nog geen financieel kader in het bestuursakkoord. In de begroting voor 2018 werd 28,7 miljoen euro ingeruimd voor cultuur; het wachten is op de begroting voor 2019 om te zien wat de concrete financiële gevolgen voor de Tilburgse creatieve sector zijn met de aanstelling van het nieuwe college.

Breda
Breda is (naast Dordrecht) een van de weinige grote Nederlandse gemeenten waarin GroenLinks geen zitting heeft in het college na de gemeenteraadsverkiezingen. Het Bredase college is de komende beleidsperiode samengesteld uit leden van de VVD, D66 en de PvdA. D66 is de nieuwste aanwinst van de raad; lokale partij Breda ’97, de SP en het CDA vertrekken met aanvang van deze nieuwe beleidsperiode uit het college. Marianne de Bie van D66 blijft wethouder Cultuur, naast Jeugd en Onderwijs.

‘Bij cultuur kiezen we voor kwaliteit’, schrijft het verse college. ‘Liever minder maar dan heel goed, dan heel veel maar dan minder.’ Dat wil echter niet zeggen dat Breda niet in cultuur investeert – voor verschillende initiatieven en deelgebieden wordt de komende jaren gemeentelijk geld vrijgemaakt. Het hoofdstuk ‘Breda, sportief en cultureel’ benoemt cultuur als gegeven dat mensen samenbrengt, ondernemingslust in en voor de stad stimuleert en van belang is voor een aantrekkelijk woon-, leef- en werkklimaat. Het nieuwe cultuurbeleid dat de gemeente de komende tijd wenst te ontwikkelen legt enerzijds een focus op ‘Het Verhaal van Breda’ – zo wil de gemeente zorgen dat het evenementenbeleid meer gericht is op evenementen die aansluiten bij de identiteit van de gemeente – en anderzijds wil het college ook meer aandacht schenken aan kunst die niet binnen het kader van ‘cultuur met een grote C’ valt, zoals urban culture (ook in de openbare ruimte) en amateurkunst.

Wat betreft investeringen valt in eerste instantie de wens om het erfgoedbeleid uit te breiden op, met een structurele impuls van 250.000 euro per jaar. Daarnaast wordt ook het algemene cultuurbudget in 2019 verhoogd met 250.000 euro, oplopend tot 500.000 vanaf 2020 tot 2023. Het structurele cultuurbudget groeit daarmee van de in 2018 begrote 24,53 miljoen euro naar 25 miljoen vanaf 2020. In deze beleidsperiode wordt ook een talentencentrum in samenwerking met het ROC gerealiseerd, en wordt het project ‘Blind Walls’ voortgezet, waarbij muurschilderingen worden gemaakt op blinde muren in de stad. Het college wil meer aandacht schenken aan amateurkunst en carnaval in de gemeente en omliggende dorpen, en staat daarnaast positief tegenover het plan een kunsthal te realiseren. Hiervoor werd al eerder een plan ingediend bij het vorige college; dat strandde echter het afgelopen jaar. Het nieuwe college wil niet verantwoordelijk zijn voor de realisatie van de kunsthal zelf, maar eenmalig zal hiervoor – onder nader te bepalen voorwaarden – in 2021 1 miljoen euro voor worden vrijgemaakt. Tot slot wordt er ieder bestuursjaar van de komende beleidsperiode 750.000 euro vrijgemaakt ten behoeve van algemene middelen voor de cultuurcluster Klavers Jansen/Electron in het Havenkwartier, waar onder andere Podium Bloos zijn thuishaven heeft.

In het volgende artikel in deze serie wordt het cultuurbeleid in de nieuwe coalitieakkoorden van Almere en Amersfoort onder de loep genomen.

Lees hier de coalitieakkoorden:

Gezond en gelukkig in Tilburg (Bestuursakkoord Tilburg 2018-2022)

Lef en Liefde (Coalitieakkoord Breda 2018-2022)

Foto: Podium Bloos, Breda, Wijnand Nijs