In ‘Vaarwel 2017’ neemt de rauwe Sjaak Bral afscheid van zijn alfa-mentaliteit ***
Aan ambities ontbreekt het niet bij deze samenwerking tussen Het Zuidelijk Toneel, het Nieuw Utrechts Toneel en de Orde van de Dag. In hun Ouds & Nieuwsshow 2017 proberen ze al het nieuws van het afgelopen jaar te bundelen en een plaats te geven. Het blijkt wat veel om allemaal te behappen. Hoe het nieuws invloed kan hebben op iemands persoonlijk leven, daarvan laten ze gelukkig wel wat pareltjes zien.
De voorstelling komt pas veel te laat op gang. Ondanks dat er acht spelers druk heen en weer lopen tussen een groot beeldscherm, bureautafels, stapels papieren, prikborden, koffiebekertjes, laptops, microfoons en een rek met kleding, blijft de multimediale roering uit. De teksten zijn niet sterk. De onderdelen struikelen niet prettig over elkaar heen, maar wachten netjes op elkaar. De wisselwerking met het publiek wil ook niet vlotten. En wanneer het speelveld het laat afweten, steekt opeens de begeleidingsband Frank en Lisa aan de zijkant met hun gitaarklanken, poëtische gezongen liedjes en ritmebox er met kop en schouders bovenuit.
Pas halverwege gaan de scènes leven. Mark Kraan lijkt als Amerikaanse, rechts-populistische radiomaker haast te gaan stikken voor zijn microfoon in zijn verontwaardiging over links en liberaal. In een andere scène speelt Kraan een fan van Kevin Spacey wiens wereld in elkaar stort na de #MeToo-aantijgingen. Op het moment dat hij de val van de acteur combineert met zijn eigen rol als ondergaande Richard III (‘Waar is het confettikanon voor het effect?!’) komen dingen grappig samen, zonder overigens echt tragisch te worden.
Michiel Lieuwma geeft vaart met zijn powerpoint-presentatie met een snelle afwisseling van de beelden. Hij leest weliswaar op wat iedereen opgeschreven ziet staan (nooit doen bij powerpointpresentaties), maar zijn kijk op nieuwsmechanismen (we zien een plaatje van een negentiende-eeuwse machine) is sprankelend en brengt het inzicht dat iedereen op jacht is naar ‘thumb stopping content’: het moment waarop de duimen eindelijk even niet meer over je smartphone gaan.
Marcel Osterop zoekt en vindt geestig de ‘gewone hardwerkende Nederlander’. Deze, ook een rol van Kraan, is in het geheel niet gediend van die rol en probeert zijn individualiteit terug te krijgen door allerlei niet-doorsnee dingen te doen.
Tegen het eind van de voorstelling lijkt het alsof de laatste onderdelen vaker zijn geoefend en doorgenomen. De apotheose in een gezamenlijk lied is gestileerder en poëtischer dan veel dat eerder te zien was. Leuk is de tekst: ‘We zijn mussen die zich adelaars wanen / we fladderen niet verder dan onze voortuin’. Al is de laatste strofe, ‘Laat ons fladderen, een omhelzing zijn naar elkaar’, wel erg klef.
Foto: Moon Saris
Kreeg deze voorstelling voor mijn verjaardag afgelopen zaterdag in Frascati A’dam. Gaaf kado! Dank je Nina! Wat mij betreft vijf sterren. Natuurlijk was de voorstelling onsamenhangend en chaotisch – precies zoals het nieuws van afgelopen jaar. De powerpoint in de ‘fast forward’ was een prachtige parodie. De interactie met het publiek liep zo gesmeerd dat de helft van ons gezelschap zich in de kroeg na afloop afvroeg of het soms doorgestoken kaart was. Erg vindingrijk, grappig, visueel aantrekkelijk met een schitterende muzikale begeleiding. Van de schoonheid van een slow motion in een baljurk van gerecycled plastic naar interactief trans gender sminken en – als een van de hoogtepunten – de verbaal zeer begaafde presentatrice van de lokale astronomenamateurvereniging. Super!