Een rechthoekig zwart kleed ligt op de speelvloer: dat is de plek voor de acteurs in A Room With A View door Theatre Hotel Courage, het reizende gezelschap van regisseur en actrice Katrien van Beurden. Soms wordt die plek uitgelicht met gele lijnen, om het accent te versterken. Van Beurdens acteurs en actrices komen uit verschillende landen: India, Ghana, Palestina, Iran, Nederland en Amerika. Elk van dit tiental heeft een eigen verhaal, waarom ze zich bij het gezelschap aansloten. Het lijkt een soort zwaan-kleef-aan groep die onderweg, reizend langs de theaters door de wereld, steeds meer aangroeit.

Katrien van Beurden zelf vertelt in haar openingswoord dat het enige attribuut dat de acteurs inzetten in hun spel een masker is. Dat is voldoende. Daarmee kunnen ze elk gewenst personage uitbeelden. De combinatie van masker en ver doorgevoerd minimalisme in spel en kostumering roept de gedachte op aan theatervernieuwer en regisseur Peter Brook (1925), die ervan overtuigd is dat het toneel uiterste soberheid nodig heeft om tot expressie te komen. Brook is komend jaar te gast als regisseur van Brandhaarden, dus zijn werk kunnen we binnenkort in de Amsterdamse Stadsschouwburg gaan zien.

Van Beurden betoont zich zijn erfgenaam. Elk van de spelers heeft een speciale act waarmee hij of zij zich presenteert aan het publiek, voorafgegaan door een korte introductie door Van Beurden. In dit opzicht is het ‘Hotel’ in de naam van het gezelschap goed gekozen: de spelers verblijven veelal in hotels op hun tournee. De Iraakse acteur is vluchteling die tussen zijn land en Iran heen en weer werd geslingerd, alvorens naar Nederland te komen. De uit India afkomstige actrice houdt een hommage aan een straatkind dat overleeft in de arme wijk van de stad. De speler uit Ghana beeldt de sociale warmte uit in zijn township. De muzikale begeleiding door piano, slagwerk en cello, uitgevoerd door onder andere componist Remy van Kesteren, is uitstekend.

Dankzij het masker is de transformatie naar een ander elke keer perfect. De spelers bezitten allemaal een grote mimische begaafdheid, waarmee ze elk gewenst personage kunnen uitbeelden. Oude vrouw, straatkind, vluchteling, manager, verlegen jongen met fiets – het is een boeiende en rijke caleidoscoop van personages en hun vertellingen, soms beeldend weergegeven, soms in tekst. Aan het slot vindt er een improvisatiewedstrijd plaats, waaraan het publiek mag meedoen. Twee acteurs strijden om de hoogste eer: wie is de nieuwe chefkok in het restaurant van dit reizende acteurshotel? Het publiek mag zeggen wat de beide mannelijke acteurs dragen (tutu, bikini), wat ze op het hoofd hebben (kroon, kip), welk gereedschap ze hebben (hakbijl, keukenmes) en wat ze moeten bereiden (bizon, walvis). De wedstrijd heeft weliswaar een winnaar, maar de performers waren in mijn optiek gelijkwaardig.

Van Beurden heeft een belangrijke en innovatieve theatervorm gevonden, waarin ze spelers van over de hele wereld kan betrekken. Het gebruik van maskers is lange tijd in het Nederlandse toneel verdwenen (voormalige Toneelgroep De Appel uit Den Haag was een ster in het gebruik) en daarom is het interessant de dramatische betekenis van een masker in deze tien performances weer eens te ervaren. In Vlaanderen heeft voormalige dramaturg Alain Pringels van De Appel een gezelschap opgericht met vergelijkbare titel, Compagnie Courage, en met vergelijkbare inzet: ook zijn acteurs komen uit de hele wereld. Maar dit gezelschap brengt repertoiretoneel, onder ander recent Trojaanse Vrouwen.

Bij Theatre Hotel Courage vertellen de spelers een persoonlijk verhaal. Een is me het meest bijgebleven: de Iraanse actrice werkte een jaar lang in een winkel waar ze zich uitgaf als eenentwintigjarige terwijl ze veertien was. Ze spaarde geld op om voor haar moeder een jurk te kopen die ze als geschenk op haar bed legde. Haar moeder vond de jurk en dacht in haar bijgeloof dat het een duivels spel was en verbrandde de jurk. Desalniettemin brengt de speelster voor ons, publiek, alsnog een hommage aan haar moeder. Dat is roerend.

Foto: Moon Saris