‘Mjoeziekuls’, kul met muziek. Annie M.G. Schmidt wilde er niet mee geassocieerd worden. Toch schreef ze samen met Harry Bannink zeven musicals. Musical-onderzoeker Sanne Thierens besprak tijdens de lunchlezing vanuit het Allard Pierson de musical Madam (1981), waarin Schmidt prostituees tegenover feministen zette. (meer…)
‘Ik zou je het liefste in een doosje willen doen’, ‘Zeur niet’ of ‘Margootje’: met Annie M.G. Schmidt als onderwerp van een musical weet je je als maker verzekerd van een enorm repertoire om uit te putten. De liedjes zijn dan ook ruim vertegenwoordigd in de musical Was getekend, Annie M.G., de nieuwste jukeboxcreatie van Stage Entertainment. Ze illustreren het verhaal rondom Flip van Duijn (William Spaaij), de zoon van Annie (Simone Kleinsma) die op een zolderkamer een doos met brieven van zijn moeder vindt. Als hij de doos opent, verschijnt zijn moeder en samen duiken ze in haar levensverhaal in een poging dichter tot de persoon achter het icoon ‘Annie M.G. Schmidt’ te komen.
De liefhebber komt in ieder geval ruim aan zijn trekken en kan genieten van alle hoogtepunten uit Schmidts repertoire (vaak op muziek van Harry Bannink en regelmatig op die van Cor Lemaire): van cabaret- en musicalnummers tot hits uit De Familie Doorsnee en Ja Zuster, Nee Zuster. Maar het lastige van een jukeboxmusical is altijd om bestaande nummers een goede plek in een origineel verhaal te geven, en dat is bij deze voorstelling helaas niet altijd even goed gelukt. Van een groot aantal nummers klinkt maar een enkel couplet en veel hebben geen duidelijke relatie tot het verhaal. Zo zetten Kleinsma en ensemble halverwege de eerste akte met sprankelende dans en uitbundige zang een vlammende versie van ‘De laatste dans’ neer, maar heeft de politieke tekst (“de misdaad die neemt toe / maar fluister ’t alstublieft / want wie ’t hardop zegt / die is niet progressief”) weinig van doen met de voorgaande scène, waarin een jonge Annie naar de grote stad trekt. ‘Altijd wordt er in musicals iets met de haren bijgesleept’, schreef Annie M.G. Schmidt eens. Regelmatig bekruipt de toeschouwer het gevoel dat dat ook in deze musical zo is.
Ook de korte scènes worden niet altijd genoeg uitgediept om tot de verbeelding te spreken. Zo zien we een jonge Annie een vliegritje maken met piloot Jan (een leuke anekdote) en verliefd worden op een homoseksuele jongen (ook een leuke anekdote). De twee scènes komen op zich goed uit de verf, maar het niveau van anekdote weten ze niet echt te ontstijgen. In het geval van de homoseksuele geliefde lijkt zijn personage in de eerste plaats een kapstok om een bekend nummer (‘Sorry dat ik besta’) aan op te hangen. Omdat hij maar enkele minuten in beeld is en bovendien wordt neergezet als een karikatuur (zijn we inmiddels niet klaar voor een meer gevarieerd aanbod van homoseksuele personages in musicals?) blijft het van oorsprong ontroerende lied hier aan de oppervlakte.
‘Je loopt om de hete brij heen’, merkt Annies moeder op in de musical. ‘Weer een anekdote, nog een grap.’ Het feit dat Annies moeder dit zo sterk benoemt, doet je afvragen of dat misschien wel juist het punt is van de voorstelling. Als monument voor een icoon staat Was getekend, Annie M.G. inderdaad sterk, met kleurrijke ensceneringen en een levendig ensemble dat hits als ‘Herr Heinzelmann’ vol overgave vertolkt en met ‘Wil joe hef a kup of tie’ een bijzonder leuk tijdsbeeld creëert. Soms sprankelt het even, maar over het geheel blijft de musical in de eerste en het grootste gedeelte van de tweede akte een serie van korte momenten en soms willekeurige nummers waarbij een spanningsboog lijkt te ontbreken. Een van de liedjes die wél mooi in het verhaal past is ‘Nooit een acht’, ontroerend gezongen door zoon Flip, die ermee uitdrukking geeft aan het gevoel altijd in de schaduw van zijn moeder te staan. Hier is het lied perfect op zijn plek in de scène en komen we eindelijk iets dichterbij de kern.
Foto: Annemieke van der Togt
Ik mis de NRC-recensie (5 sterren) in de lijst!
M. Carpentier Alting, dank voor je bericht. NRC-recensie hadden we inderdaad gemist. We hebben inmiddels een quote toegevoegd.