In het westen zijn helden goed en schurken slecht. Bij je witte hoed past niet dat je ook een ijdeltuit bent, of dat je je vrouw slaat. In de Indiase mythologie is dat anders: goede goden kunnen best onsympathieke kanten hebben. Het beviel Kalpana Raghuraman uitstekend dat ook helden een donkere kant kunnen hebben, en dat schurken ook goede dingen kunnen doen. Ze maakte er Superhuman: Our Inner Darkness over. (meer…)
Korzo staat weer twee weken lang in het teken van kathak, bharatanatyam, kuchipudi en wat al niet meer: het India Dans Festival is weer begonnen. Dit jaar is er veel aandacht voor muziek. In de openingsvoorstelling klonk een deel van Satyagraha, de Indiase opera van Philip Glass.
Toen Philip Glass in Frankrijk muziek studeerde, kreeg hij de opdracht de muziek van Ravi Shankar te noteren in westers notenschrift. Zijn kennismaking met de Indiase muziek was van beslissende invloed op zijn werk als componist. De meest Indiase opera die hij schreef was Satyagraha in 1978, twee jaar na Einstein On the Beach. Satyagraha is gebaseerd op het leven van Mahatma Gandhi, de tekst is in het Sanskriet.
Het India Dans Festival trapte af met het tweede deel van de opera. Er is geen vertaling in beeld, dus moeten we de opera puur als muziek waarderen. En daar is veel aan te genieten. Dirigent Rick Schoonbeek wilde de opera al lang uitvoeren met zijn theaterkoor Dario Fo. Hij kreeg van Glass zelf toestemming om Satyagraha te bewerken. Vorig jaar begon Schoonbeek met zijn project, dit jaar is akte twee aan de beurt.
Behalve Dario Fo zingt ook het Indiase koor Zangam mee. Voor zover er nog iets te merken is van de betekenis van de opera (geweldloos verzet, met de dichter en denker Rabindranath Tagore als centrale figuur), wordt die overgedragen in de symboliek van de choreografie van Kalpana Raghuraman, uitgevoerd door talenten in de Indiase dans en de Turkse danser Rutkay Özpinar.
De dans is een waardevolle aanvulling, maar dringt zich niet op. Satyagraha | Akte 2 is een aangekleed concert, waarin ook de koorleden hun rol spelen in de ruimte, meedoen met de bewegingen en bijvoorbeeld paraplu’s hanteren. Op de achterwand worden geometrische patronen geprojecteerd. De instrumentalisten (strijkkwartet en piano) zijn de ruggengraat van de voorstelling: met grote accuratesse spelen zij de muziek die zoveel concentratie vraagt en alleen werkt als het genadeloze en gecompliceerde ritme precies klopt. Het koor slaat zich er dapper doorheen, maar is ritmisch iets minder precies (net zoals de voeten van de dansers soms) en vooral de mannen zingen soms wat ongenuanceerd. Schoonbeek haalt alles uit de kast om alles bij elkaar te houden, en met succes: het is knap dat koor en orkest zo ver gekomen zijn met de muziek van Glass.
Het festival is begonnen. Er staan ons nog twee mooie weken van Indiase dans en muziek te wachten.
Foto: Sunny Jagesar