In het nieuwe Get Lost-programma van curator Frie Leysen bijt de Chinese choreografe Wen Hui met haar Living Dance Studio de spits af van de internationale selectie theatervoorstellingen die de komende weken door een aantal Nederlandse en Vlaamse theaters toeren. Wen Hui was eerder in Nederland te zien met haar in 1994 opgerichte Living Dance Studio, een bijzondere toevoeging aan het culturele Chinese landschap.
In 2014 werd in China gevierd dat het ballet The Red Detachment of Women vijftig jaar eerder haar première beleefde. In hetzelfde jaar begon Wen Hui met een aantal kunstenaars aan een artistieke zoektocht naar de betekenis van dit ballet, dat als een van de acht modelvoorstellingen tijdens de Culturele Revolutie door heel China opgevoerd werd. Slechts vijf opera’s, twee balletten en een symfonie werden in de periode getoond en op de radio ten gehore gebracht. In theaters, op scholen, op het platteland; het ballet werd duizenden malen getoond, net als de gelijknamige film. De protagoniste van The Red Detachment of Women is een eenvoudig boerenmeisje dat het platteland ontvlucht om zich bij de door de communisten geleide vrouwendivisie te voegen, om tegen de nationalistische troepen te vechten tijdens de tienjarige burgeroorlog van 1927 tot 1937.
Hoe het verleden doorklinkt in het heden en welke parallellen er te trekken zijn met de omstandigheden van jonge vrouwen op het platteland vandaag de dag wordt zichtbaar in Red, een voorstelling op het snijvlak van performance en documentaire. In filmfragmenten, dans en persoonlijke vertellingen wordt het ballet teruggehaald. In de beelden wordt zichtbaar hoe het ensemble van danseressen in korte shorts en strakke jasjes met militaire uitstraling op spitzen dansen en met gracieuze armbewegingen geweren richten. Aan de hand van het oorspronkelijke programmaboek – met rode kaft, naar het rode boekje van Mao – met fotomateriaal, beschrijvingen van bewegingen en posities worden details uit het ballet belicht en geduid, worden ervaringen van betrokkenen en toeschouwers gedeeld en wordt er gereflecteerd. Het ideologisch geladen ballet wordt niet afgeserveerd als symbool van het schrikbewind van Mao. De toon is eerder persoonlijk en mild. Maar door steeds meer laagjes af te krabben, blijft uiteindelijk die ene belangrijke vraag hangen: hoe ga je om met een verleden dat als een steen op de maag ligt en tegelijkertijd nog warme herinneringen kan oproepen?
Mao stelde alles in het werk om buitenlandse inmenging te voorkomen, maar dit modelballet ontleende een basis aan de westerse academische dans, waarbij de nadruk nu niet bepaald in de pas loopt met de communistische waarden die de dictator wilde uitdragen. Dat de partijtop met haar propaganda het doel vaker voorbij schoot, wordt duidelijk uit het relaas van toeschouwers van destijds. De vrouwen in het ballet hadden een heel andere uitwerking op de louter uit mannen bestaande omgeving van zijn legereenheid.
Naast Wen Hui staan er drie vrouwen op het toneel: een vrouw van haar generatie die destijds in de balletten meedanste en twee jonge vrouwen die pas veel later zijn geboren en zelf geen herinneringen aan het ballet hebben. Zij leggen vanuit hun eigen kennis en ervaringen aspecten van The Red Detachment of Women bloot, zoals de verwantschap met de hoofdpersoon van het ballet of een danstechnische benadering om de gelijkenissen tussen academisch ballet en Chinese traditionele dans te ontleden. Filmfragmenten en prachtig gedanste frasen wisselen elkaar af en vullen elkaar op momenten aan. Het grote filmscherm dat als een achterdoek op het midden van het toneel staat, raakt de performers letterlijk: ze staan met hun neus op de feiten gedrukt tegen het doek, of laten hun lichaam langzaam achterover hellen, waardoor de plooien die in het doek worden gedrukt verwrongen beelden opleveren.
Met Red richt Wen Hui zich op een deel van de Chinese geschiedenis waarmee de oudere generatie een moeizame relatie heeft en waarover met de jongste generatie weinig gesproken wordt. Het is een verademing om in Red te zien dat er niet hard wordt geoordeeld om vervolgens over te gaan tot de orde van de dag. Zowel de fascinatie voor het ballet, dat deel uitmaakte van een beperkt cultureel archief, waardoor iedereen wist hoe de muziek klonk en hoe de bewegingen eruit zagen, als de dubbelzinnige en nietsontziende invloed van het regime komen over het voetlicht.
