Terwijl de zaal nog roezemoest klinkt er zachte muziek. Ik ken het, maar waarvan? Wat ouderwetse jaren zeventig muziek. Van die muziek waar kunstschaatsers een kür op rijden. Een beetje lullige liftmuzak. Of nee, filmmuziek. Dan weet ik het: Rogier van Otterloo’s bijna vergeten soundtrack voor de film Help! De dokter verzuipt uit 1974. Een subtiel begin dat direct de twee onwaarschijnlijke pijlers van de voorstelling samenbrengt: ritmische gymnastiek en het bootvluchtelingendrama.
La Isla Bonita heet de voorstelling. Het is het afstudeerproject van vijf meiden van de opleiding Theatraal Performer aan de Toneelacademie Maastricht. Dit zijn de namen: Milou van Duijnhoven, Luit Bakker, Mirthe Labree, Lisa Schamlé en Aukje Schaafsma en samen vormen zij het collectief La Isla Bonita. Op het ITs Festival wonnen ze dit jaar Het Debuut, de prijs die Theaterzaken Via Rudolphi jaarlijks uitreikt voor de beste producties. Als beloning is de wervelende voorstelling vol show en ernst nu op tournee.
Het collectief maakte onder leiding van regisseur Jeroen De Man een verbluffende, intelligente en grillige voorstelling die alle kanten op stuitert, maar nauwelijks uit de bocht vliegt. Humor, ernst, wetenschap, feminisme, slechte grappen, agressie en nog heel veel meer: het vijftal borrelt van de ideeën.
Het raamwerk van La Isla Bonita vormt de ritmische gymnastiekgroep Sirenes 08. Elk jaar wordt er een uitvoering gegeven voor publiek, maar dit jaar kregen de vijf lenige meisjes, met namen als Shanna en Joy, een ander idee. Na het zien van de schokkende nieuwsbeelden van boten met verdronken vluchtelingen besluiten ze een benefiet te organiseren: een waarschuwingsshow.
Dat doen ze. In kleurige zeeblauw met roze gymnastiekpakjes laten ze hun gracieuze en acrobatische kunsten zien. Met een op hun gezicht geboetseerde lach en flirtende knipoogjes gaan ze aan de slag met hoepels, linten en touw. Nep, hilarisch – maar tegelijkertijd bloedserieus. Zo wordt het publiek voortdurend aan het twijfelen gebracht en op het verkeerde been gezet.
Ook als het de vluchtelingenproblematiek betreft. Het is mensonwaardig wat er zich rond de Middellandse Zee afspeelt. Maar hoe empathisch kun je zijn? Het is de centrale vraag van deze voorstelling.
Wat moet je vinden van de vluchteling die teleurgesteld is als hij op Malta aanspoelt en niet aan de Italiaanse kust? Hoe slecht is de mensensmokkelaar, die zich wél bekommert om de mensen op zijn boot, maar ze tegelijkertijd financieel flink laat dokken? Of de vrouw die zich, in een fysiek razendknappe monoloog, zorgen maakt over de komst van al die vluchtelingen naar Nederland, terwijl ze zelf het hoofd nauwelijks boven water kan houden? Ze is geen racist, zegt ze, maar de bodem van de zee is ook een land. Zo jojoot het publiek tussen begrip en onbegrip. Empathie en walging.
La Isla Bonita is een overdadige voorstelling vol tegengeluiden en onverwachte wendingen. Een voorstelling vol toneel, dans, sterke beelden en acrobatische kunsten. Actueel, kleurrijk en ontregelend. Theater dat er toe doet door vijf theatermakers die onweerstaanbaar zijn in hun spelplezier en energie.
Oplossingen voor het vluchtelingenprobleem hebben ze niet. Maar net zoals veel mensen die niet machteloos willen toekijken, wilden ze iets dóen. Soms worden die goede bedoelingen gesmoord in lulligheid. Dat geldt niet voor dit onweerstaanbare debuut. La Isla Bonita maakt hongerig naar de volgende voorstelling van deze charismatische en getalenteerde performers.
Foto: Paul Rondags
Ik heb het gezien met een vriendin, actrice. Na een half uur keken we elkaar aan en zeiden, vluchten kan niet meer. We hebben met pijn en moeite de rit uit gezeten. Voor ritmische gymnastiek hoeven we niet naar het theater, ook niet voor stomme teksten, slechte dictie en veel geschreeuw. Stomvervelend, de humor was er niet hoor. Ik begrijp wel dat ze geen pauze houden, dan is de helft van het publiek weg. Ik heb wat beginners gezien in het theater, wist ook meteen wie er na 25 jaar nog zouden zijn, heb er een neus voor. Zoiets slechts heb ik nog nooit gezien.